ایران، نقطه تلاقی غیر متعهدها


سیده مهدیه قریشی

در جهان امروز که توانمندی‌های دولت ها در زیر پوسته دیپلماسی قرارگرفته، پیوستن به اتحادیه‌ها و سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای می‌تواند در تحکیم و تثبیت جایگاه قدرت کشورها مثمر ثمر واقع شود. برگزاری اجلاس جنبش غیر متعهدها در ایران از جمله گزینه‌های کسب پرستیژ و استحکام قدرت ایران در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود.

-----------------------------------------------

براساس کارکردهایی که قدرت در عرصه بین المللی داراست کسب پرستیژ یکی از مهمترین اقداماتی است که دولت‌ها در طول حیات شان مبادرت به انجام آن کرده‌اند. در این راستا دولت‌ها با اجرای مانورهای نظامی و امنیتی و پدافندی سعی در ایجاد فضایی دارند که در آن رقبا و یا مخاصمانشان را وادار به برداشتن گامی به عقب کنند. در این میان هرگونه قدرت نمایی در ابعاد مختلف می‌تواند سرنوشت متفاوتی را برای کشورها رقم زند. در جهان امروز که توانمندی‌های دولت ها در زیر پوسته دیپلماسی قرارگرفته، پیوستن به اتحادیه‌ها و سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای می‌تواند در تحکیم و تثبیت جایگاه قدرت کشورها مثمر ثمر واقع شود. برگزاری اجلاس جنبش غیر متعهدها در ایران از جمله گزینه‌های کسب پرستیژ و استحکام قدرت ایران در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. این جنبش که نزدیک به6دهه از ظهور آن می‌گذرد همواره بستری برای کشورهای منطقه اعم از آفریقایی، آسیایی و حتی اروپایی (بلاروس) بوده تا در ادامه اقدامات این دسته از دولت‌ها در کنارگذاشتن قدرت‌های غربی از مسائل مربوط به حفظ تمامیت ارضی و امنیت ملی و...  بتواند به چاره جویی در قبال مشکلات خود برآمده و صلحی پایدار ومورد نظر همگان را در چارچوب انسانی فراهم آورد. برگزاری این اجلاس در ایران با وجود تحریم‌های مضاعف غرب در سی سال گذشته و همگامی اسرائیل با طرفین غربی در تهدید نظامی علیه ایران ، این کشور را به عنوان امن ترین نقطه خاورمیانه در حال حاضر مورد توجه قرار می‌دهد  بطوری‌که با گذشت چند روز از برگزاری نشست، تهران میزبان بیش از 120تن از سران کشورهای غیر متعهد بوده است واین در حالیست که رشد روزافزون اقدامات ملت‌ها در به دست گرفتن سرنوشت شان و بروز انقلابات دوره ای در کشورهایی چون مصر و لیبی و... ونیز درزمانی که مساله سوریه به یکی از بغرنج ترین موارد بین المللی تبدیل شده است، ایران نقش موثری در تغییر معادلات منطقه‌ای و حل مساله سوریه خواهد داشت خصوصا بجهت کسب ریاست این جنبش تا سه سال دیگر ایران می‌تواند از این فرصت برای ارائه راهکارهای اساسی برای استقرار ثبات و امنیت در منطقه و حتی جهان در سایه قدرت ملت‌ها‌ استفاده کند. در این میان برقراری روابط حسنه میان تهران –  قاهره پس از سال‌ها تیرگی رابطه هم می‌تواند برگ برنده ای برای کشورهای خاورمیانه در مواجهه با رژیم صهیونیستی بوده و ابتکار عمل را به دست آنان دهد. چنانکه مصر وسوریه و لبنان مثلثی محاط به دور اسرائیل شده و عرصه را برای آنان تنگ‌تر کنند. از آنجایی که فلسفه وجودی جنبش غیر متعهد ها عدم تعهد به بلوک شرق کمونیستی و غرب بوده است همچنان با وجود تک قطبی شدن هان و هژمونی امریکا و سیطره این کشور بر منابع و ساختارهای قدرت در تمامی کشورهای جهان ادامه دارد و بنابراین تز شالوده شکنی غیر متعهدها نیز به این ترتیب پیکان تذکرات و اقدامات خود را به سمت ایالات متحده و هم پیمانانش در اتحادیه اروپا گرفته و خواستار تغییر روند رسیدگی به مسائل جهان در چارت منطقه ای است. مهمترین نتایج این جنبش نیز با درنظر گرفتن وجود دبیرخانه ای متعهد که به روند اجرای مصوبات این نشست پایبند باشد می‌تواند بخش موثر آن دانسته شود. در صورت ایجاد دبیرخانه رسمی بای جنبش که به پیشنهاد ایران صورت امکان یافته است می‌توان به چشم انداز روشنی از کارکرد این جنبش چون اهرم فشار در مجمع عمومی سازمان ملل و نیز حفظ و پایبندی به اصول اولیه جنبش یعنی عدم تجاوز به یکدیگر، همزیستی مسالمت آمیز، برابری و منافع متقابل، احترام تقابل به تمامیت ارضی و حاکمیت یکدیگر و همچنین عدم دالت در اور همدیگر اطمینان یافت. از آنجا که تغییرات در عرصه بین المللی هچنان ادامه دارد گذار از این مرحله و حصول به موقعیتی که تمامی کشورهای عضو سازمان ملل بتوانند براساس هویت و استعدادهایشان به ساخت کشورشان مبادرت ورزند و در سایه نظای چند وجهی( قطبی) به زیست خود ادامه دهند دور از انتظار نیست.