پایگاه تخصصی سیاست بین الملل (  INPO  )‌

نگاهی مختصر به تاریخ دستگاه بوروکراسی شوروی و چین: بلوک شرق ( بخش دوم و پایانی )

 دکتر محمد رضا طاهری

بوروکراسی چین و افکار مائو

مائو بدون شک یکی از رهبران بلوک کمونیست بود که بر اساس ایدئولوژی مارکس و لنین در چین قدرت را بدست گرفت.  مائو پیوسته مفاهیم بوروکراسی و سرمایه داری را با هم ترکیب میکرد و سرمایه دارهای بوروکرات را مورد حمله قرار میداد. او همچنین به خطرات ناشی از بوروکراسی در حزب کمونیست اشاره میکرد، اما علیه برابر دانستن بوروکراسی ضد انقلابی با بوروکراسی انقلابی که به نظر او یک بیماری قابل علاج بود هشدار میداد.  تشکیلات حزب کمونیست چین از شوروی اقتباس گردیده است. در کنار هر سازمان اداری، موسسه یا دستگاه اجتماعی و اقتصادی، سازمانهای حزبی قرار داشتند. حزب بر همه امور مملکتی تسلط داشت و در این تسلط و رهبری تئوری "مارکسیست لنینیست مائویست" اصل هدایت کننده رسمی حزبی بود.

دکتر محمد رضا طاهری

وقتی که صحبت از بوروکراسی میشود، ناخودآگاه دستگاه پیچیده اداری در ذهن انسان مجسم میشود و همانطور که از اسم آن معلوم است به معنی "حکومت اداره" میباشد که اصطلاحا بر نشر اداری هر سازمانی که نیازمند مدیریت وسیع است، بخصوص در سازمانهای دولتی، اطلاق میشود و گاه نیز مراد از آن حاکمیت این قشر بعنوان طبقه است.

به مناسبت عید غدیر : نقش اخلاق فردي امام علي عليه‏السلام در حكومت

اینپا این عید سعید را تبریک می گوید.

زينب عسگريان كبري خسروي

حضرت علي عليه‏السلام كه الگوي انسان كامل است حتي آنجا كه عاطفه و احساس در ميان است، حافظ حدود الهي است. او با ديدن برادر نيازمند خودـ عقيل ـ كه مالي را از بيت المال مي‏خواهد، در حفظ حدود دين سست نمي‏گردد و محكم و مطمئن بر مواضع خود در حفظ حدود مي‏ايستد؛ زيرا لازمه اجابت درخواست عقيل، زيرپا گذاردن حدود و مرزهاي الهي است. براي اينكه او را به اهميت موضوع واقف سازد آهني را در آتش فرو مي‏برد و مي‏گدازد سپس به بدن برادر نزديك مي‏كند، عقيل از شدت درد مي‏نالد در اين لحظه امام مي‏فرمايد، «چگونه است كه تو از اين آهن گداخته مي‏هراسي اما مرا به سوي آتش غضب الهي مي‏كشاني ؟! تو از اين رنج مي‏نالي و من از آتش سوزان جهنم ننالم.»

رابطه بین اسلام و دموکراسي

جان اسپوزیتو / جان وال

● مترجم: مهدی حجت

رابطه بین اسلام و دموکراسی در جهان معاصر پیچیده و بغرنج است. جهان اسلام از حیث ایدئولوژیکی یکپارچه نیست. چشم‌اندازهای وسیعی در این جهان وجود دارد، از اندیشه‌های افراطی کسانی که وجود هرگونه ارتباط بین اسلام و دموکراسی را نفی می‌کنند گرفته تا کسانی که معتقدند اسلام خود به نظام دموکراتیک فرمان می‌دهد. در میان اندیشه‌های افراطی، در شماری از کشورهایی که اکثریت جمعیت آنها مسلمان هستند، بسیاری از مسلمانان بر این باورند که اسلام حامی و پشتیبان دموکراسی است، اگر چه نظام سیاسی خاص آنها مشخصا تحت عنوان نظام اسلامی شناخته می‌شود

ايدئولوژي از نظر تا عمل

دكتر محمد توحيد فام

واژة ايدئولوژي براي نخستين با در واپسين دهه‌هاي قرن هجدهم ميلادي توسط تني چند از متفكرين فرانسوي بكار برده شد. در رأس اين عده، فيلسوف فرانسوي دستوت دوتراسي1 قرار داشت كه در سال 1795 ميلادي، ايدئولوژي را به معناي "علم آراء و عقايد" يا به عبارت ديگر "تحقيق و بررسي در منشأ تحول و تكامل انديشه‌ها" اعم از انديشه هاي مذهبي، فلسفي، سياسي و اجتماعي بكار برد. به تدريج كساني كه بذنبال تحقيق، كنكاش و تعقل در منشأ و تكامل آراءو انديشه هاي مزبور بودند، "ايدئولوگ" يا عقيده شناس ناميده شدند. روشي كه اين عده در تحقيق و تتبع بكار مي‌بردند كم و بيش واجد سه خصوصيت؛ اصالت تجربه، اصالت ادراك، و اصالت ماده بود. اين محققين در تحقيقات خود كمتر به مسائل معنوي توجه داشته و معتقد بودند كه آراء و عقايد را بايد در شرايط خاص زندگي اجتماعي –اقتصادي جوامع انساني و بدور از هرگونه جانبداري يا پيش‌داوري جستجو نمود اينان معتقد بودند كه انديشه هاي گوناگون (اعم از فلسفي، اجتماعي، مذهبي و سياسي)

ايدئولوژي القاعده و تروريسم مذهبي

هدي بخشي شيخ احمد

بررسي منابعي که به مطالعه سازمان القاعده پرداخته اند نشان مي دهد که هر کدام از منظر خاصي به اين سازمان نگاه کرده و آن را از نقطه¬نظر خاص خود، مورد کندوکاو قرار داده¬اند. در اين ميان، سه دسته از نظريات وجود دارند که بيشتر از بقيه مورد توجه قرار گرفته¬اند: دسته اول براين باورند که ايدئولوژي القاعده و اعمالي که توسط اين سازمان انجام مي¬گيرد، مصداقي از نظريه «برخورد تمدن¬ها»ي هانتينگتون است. دسته دوم، نظريه¬هايي مي¬باشد که اين سازمان را پديده¬اي مدرن، قلمداد کرده و حتي در بعضي موارد، ايدئولوژي القاعده را بيشتر از آن که ريشه¬دار در آموزه¬هاي اسلامي بدانند، متأثر از انديشه چپ اروپايي در نظر مي¬گيرند. دسته سوم نيز از بُعد مذهبي به سازمان، نگاه کرده و ايدئولوژي آن را تحت عنوان تروريسم مذهبي بررسي کرده¬اند. پژوهش حاضر نيز همين ديدگاه اخير را مورد تأکيد قرار مي¬دهد.

ماهيت انسان و روابط بين‏الملل

دکتر محمد ستوده

مطالعه متون كلاسيك و جديد صاحب نظران علوم انسانى و سياسى نشان مى‏دهد كه بحث از انسان در كانون توجه آنها بوده است و اگر قلمرو سياست و روابط بين‏الملل را تحت تأثير انسان يا انسان‏ها در قالب دولت‏ها بدانيم نوع نگرش به ماهيت انسان باعث شكل‏گيرى ديدگاه‏هاى متفاوتى به پديده‏ها و مسائل بين‏المللى مى‏گردد. بررسى ضمير انسان در سه حالت لوح پاك، شرور يا تلفيقى از آنها به همراه تبيين رهيافت اسلامى در اين مقاله آمده است.

واژه‏هاى كليدى: انسان، روابط بين‏الملل.

دكتر حميد حيدري

هدف اين نوشتار، بررسى نظرية صلح دموكراتيك از ديدگاه نظرية "مردم­سالارى دينى" است. نظرية صلح دموکراتيک را كانت، فيلسوف برجسته آلمانى در سدة هجدهم وارد مباحث علوم سياسى نمود و سپس شومپيتر، اقتصاددان اتريشى در قرن بيستم از زاوية اقتصادى، آن را تأييد نمود. با توسعة نظام دموكراسى ليبرال-سکولار در نيمه دوم قرن بيستم، توجه بيشترى به رابطه صلح و دموكراسى معطوف گرديد. در اين مقطع، گروه­هاى بيشمارى از اساتيد علوم سياسى با بكارگيرى روش­هاى گوناگون پژوهش­هاى آماري، نظرية صلح گرايى دموكراتيك را تقويت نمودند. قرائت محكم اين نظريه كه طرف‌داران اندكى دارد ادعا مى كند كه كشورهاى دموكراتيك، اصولاً در روابط خارجى خود، صلح جو هستند. بر پاية قرائت ضعيف، كشورهاى دموكراتيك، تنها در روابط ميان خود، گرايش به حل و فصل مسالمت آميز اختلافات دارند. در عين حال اين قرائت، اذعان مى كند كه كشورهاى دموكراتيك، در روابط خود با كشورهاى غير دموكراتيك تفاوتى با كشورهاى غير دموكراتيك در صلح جويى ندارند.
در اين مقاله، ضمن بررسى نقادانة نظرية صلح دموكراتيك، اين اصل مطرح خواهد شد كه استقرار فرهنگ احترام برابر متقابل ميان دولت‌ها، عاملى كليدى در برقرارى صلح جهانى است؛ خواه در اين مجموعه، دولت‌هاى مردم‌سالار سکولار باشند يا دولت‌هاي مردم‌سالار دينى. لذا تنها راه توسعة صلح بين المللى، دست برداشتن جامعة امنيتى غرب از اين تصور عمومى است كه فرهنگ خاص غير دينى غربى با مولفةهاى مختلف آن بر ساير فرهنگ‌ها برترى دارد. اين تصور دولت‌هاى غربى، منجر به انكار عملى اصل احترام برابر متقابل در تنظيم روابط ميان غرب و غير غرب شده و مانع اصلى بر سر راه توسعة صلح بين المللى است.

واژه­هاي كليدي: صلح ابدي، صلح دموکراتيک، کانت، رامل، مردم‌سالاري ديني، فرهنگ غرب.

عقل و عقلانيت در انديشه سياسى شيعه

مقدمه

مباحث عمده در انديشه هاى سياسى شيعه را مى توان در دو علم كلام و فقه جست وجو كرد. هر چند ((عقل)) به عنوان يكى از مهم ترين ابزارهاى شناخت در ((كلام)) مطرح است, اما در علم ((اصول فقه)) نيز كه ارتباط وثيقى با ((فقه)) دارد, در بخش مستقلى مورد مطالعه قرار مى گيرد. با اين كه در علم فقه, عقل يكى از چهار منبع كشف احكام است, اما به دلايلى ـ كه در ادامه بحث بررسى خواهد شد ـ كاربرد عملى آن بسيار كم يا نزديك به صفر است.بدون شك مى توان ادعا كرد كه فقه شيعه در فرآيند اجتهاد به اندازه زيادى بر فهم عرفى متكى بوده است. فهم عرفى, عقلانيت, سيره عقلا ـ و در وجهى محدودتر, سيره متشرعه ـ و در مواردى, مصلحت و استحسان و مولفه هايى از اين دست, موتور محركه اجتهاد شيعه است و از اين طريق پويايى آن تضمين مى گردد.

اندیشه جان لاک

اگر نظریه سیاسی توماس‌هابز بر پایه نوعی نگرش بدبینانه به ذات انسان قرار داشت، در مقابل آن نظریه سیاسی جان لاک(1632-1704م) ، فیلسوف انگلیسی بر پایه خوشبینی نسبت به ذات انسان استوار شده است. شهرت فلسفه سیاسی لاک، بیشتر مدیون دومین رساله از «دو رساله در باب حکومت» اوست. فصل دوم آن با این اعلام شروع می شود که :"همه ما [انسانها] به طور طبیعی در یک وضع آزادی کامل قرار داریم. مردم، آزادی کامل دارند تا در حدود قانون طبیعی، هرعملی که می خواهند انجام دهند و با شخص خود و دارایی خود هرچه می خواهند بکنند بی آنکه از کسی اجازه بگیرند یا تابع اراده شخص دیگری باشند". لاک معتقد است که قانون طبیعی از اراده الهی نشأت گرفته و عقل بشر قادر به پی بردن به آن است.

گفتگو با گونتر گراس نويسنده مشهور آلماني

اشاره:

گونتر گراس ، مجسمه ساز، نقاش ، شاعر و نويسنده مشهور آلماني که در سال 2001 جايزه نوبل ادبيات را دريافت کرد ، در 1927 در يک خانواده آلماني تبار در گرانسک لهستان به دنيا آمد ؛ تحصيلاتش را در رشته سنگ تراشي و مجسمه سازي در دوسلدورف آلمان گذراند و براي ادامه تحصيل به دانشکده هنرهاي زيباي برلين رفت.

دير زمانى است كه همه اقوام بر اثر غلبه سياست‏ بر ساير مناسبات فردى و جمعى و به تبع آن نافذ شدن حكم سياستمداران بر همه امور فرهنگى و مادى مواجه با نوعى درهم ريختگى و آشفتگى در ميان معاملات و مناسبات هستند. شايد اين وضع به زمانى برگردد كه تشكيلاتى با عنوان «دولت‏» داير مدار همه امور ملكى و فرهنگى شد و چونان رازقى فعال مايشاء، همه مقدرات و مقدورات جغرافياى بزرگى از يك سرزمين را در كف خويش گرفت و شانى بالاتر از همه شؤون براى خود قايل شد; تا جايى كه امروزه همه شؤون و وظايف اهل تفكر و فرهنگ و ادب را نيز از آن خود ساخته است. در اين مقال يك روى سخن به «شان سياست‏» در نسبت‏با ساير شؤون برمى‏گردد و يك روى ديگر به آنچه كه محصول اين وضع است.

الزامات سياست خارجي توسعه

سيد محمد كاظم سجاد پور

به طور كلي بحث‌هاي مربوط به سياست خارجي در مباحث مربوط به توسعه ايران چندان مورد توجه قرار نگرفته است در سال‌هاي اخير به ابعاد سياسي توسعه تا حدودي توجه مي‌شود و نوعا به مباحث ديگر در توسعه پرداخته شده است حتي زماني كه بحث و مباحث سياسي مطرح مي‌باشد، عمدتا مباحث سياسي داخلي‌اند كه در كانون توجه قرار مي‌گيرند. البته اين قابل درك و توجه است ولي يك خلا در زمينه علوم توسعه به سياست خارجي به چشم مي خورد و علت‌هاي خاص خود را دارد ولي هر چه كه هست ايران در جهاني زندگي مي‌كند كه مرتب در حال تلاطم و دگرگوني مي‌باشد و سرنوشت توسعه ايران با سرنوشت چگونگي جهان و به خصوص محيط اطراف و سياست خارجي آن در ارتباط است. ابعاد سياست خارجي توسعه ايران به عنوان يك موضوع مهم مطرح مي‌گردد: براي اينكه بحث روشن‌تر شود و اين چارچوب مفهومي بهتر معرفي شود با اين مقدمه كوتاه سه پرسش را مطرح و سعي مي‌كنم به آن‌ها جواب دهم.

هانا آرنت سياست و انقلاب

 محمد رضا مرادي طادي

 هانا آرنت فيلسوف اگزيستانسياليست آلماني در 1906 در شهر هاندر آلمان به دنيا آمد. سه ساله بود كه همراه خانواده به كويزنبرگ مهاجرت كرد. ابتدا در دانشگاه برلين الهيات مسيحي خواند، سپس به ماربورگ رفت و نزد هايدگر فلسفه آموخت. سالي سپري نشده بود كه رابطه شاگرد و استاد به عشق كشيد، اما آرنت سال بعد ]1925[ از هايدگر بريد و به هايدلبرگ رفت. آنجا به راهنمايي كارل ياسپرس پايان نامه دكترايش را تحت عنوان مفهوم محبت در انديشه سنت آگوستين به پايان برد.  با به قدرت رسيدن نازيسم، آرنت كه تباري يهودي داشت همراه تني چند از متفكرين ديگر از جمله والتر بنيامين به فرانسه گريخت، از آنجا به پرتغال و سپس به آمريكا مهاجرت كرد. در طي همين سالهاي رنج و گريز كتاب ريشه هاي توتاليتريانيسم را نگاشت كه در جست و جوي عناصري از مدرنيته بود كه در نظامهاي توتاليتر متبلور مي شد. در آمريكا تدريس كرد، نگاشت و در 4 دسامبر 1975 درگذشت.

     عمده آثار او عبارتند از ريشه هاي توتاليتريانيسم (1951)، وضع بشري (1958)، ميان گذشته و آينده (1961)، انقلاب (1963)، خشونت (1970)، بحرانهاي جمهوري (1972) و حيات ذهن (1978).

نگاهى به اصول روابط بين الملل اسلامى

۱.اصل زندگى اجتماعى و داشتن ارتباط با همنوعان, از گرايشها, علاقه ها و آرزوهاى ديرين بشر بوده است.

از اين روى, حكيمان و فيلسوفان اجتماعى انسان را موجودى اجتماعى دانسته اند: (الانسان مدنى بالطبع) با همه گوناگونى ديدگاهها كه ميان حكيمان و فيلسوفان در تفسير مدنى بودن انسان و سرچشمه اين گرايش بشرى وجود دارد, اصلِ وجود چنين واقعيتى در زندگى بشر, ديد همگانى است و همه حكيمان بر اين باورند

۲ . لازمه زندگى اجتماعى, پيوندها و پيوستگيهاى اجتماعى, اقتصادى, سياسى, فرهنگى و... با همنوعان است.

نكته هايى در فقه روابط بين الملل

محمدحسن نجفى

بى گمان, سرنوشت جامعه هاى بشرى چنان به يكديگر تنيده است كه نه تنها براى هيچ ملتى ممكن نيست جدا از ديگر ملتها بزيد كه عوامل حياتى زيادى همه جامعه ها را به همكارى و تعاون با يكديگر فرا مى خواند, تا آن جا كه امروز روابط دولتها با يكديگر, مانند روابط بين افراد كشور, شهر و محله است و هر چه پيش مى رود اين ارتباط و وابستگى بيش تر مى گردد.

به گفته امام خمينى:

(امروز دنيا مانند يك عائله و يك شهر است و يك شهر داراى محله هاى مختلفى است كه با هم ارتباط دارد.)

سوسیالیسم تخیلی

«سوسیالیسم تخیلی» برابر واژه «Utopian Socialism»(در فارسی به «سوسیالیسم پنداری»و«سوسیالیسم ایده آلیست» نیز برگردانده شده‌است) واژه‌ای است که اولین بار توسط کارل مارکس(از با نفوذترین سوسیالیستها که با جمع آوری نظرات سوسیالیستهای قبل از خود و تحلیل وضع اقتصادی موجود در زمان خود و پیش از آن، با همکاری فرد دیگری بنام فردریش انگلس آثار مهمی را به رشته تحریر در آوردند)به سوسیالیستهای پیش از خودشان اطلاق شده‌است. وی عقیده داشت که بیشتر سوسیالیستهای اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم انسانگرایانی هستند که نسبت به بهره کشی شدیدی که با سرمایه داری ابتدایی همراه بود اعتراضی بجا داشتند.

تاريخ انديشه ي سياسي در نهضت هاي انبيا

1. اديان الاهي و سياست امروزه تعاليم سياسي اديان بزرگي مانند مسيحيت و آيين يهود، عملاً از صحنه ي سياست در سطح ملي و بين المللي کنار گذارده شده اند و اگر در برخي از عرصه هاي سياسي جهان، نقشي به اديان و مذاهب سپرده شده است، تنها به خاطر بهره برداري از نفوذ معنوي آن ها در مسير اهداف و طرح هاي سياسي است، و همان طوري که در طول تاريخ بازيگران صحنه هاي سياست از همه ي وسايل و ابزار، براي رسيدن به قدرت استفاده مي کنند، در اين راستا، همواره از نفوذ اديان نيز بيش ترين سوء استفاده را برده اند.
اگر در تحولات سياسي جهان، نقشي براي مسيحيت و يا آيين يهود مشاهده مي شود، به خاطر آن است که کليسا و کنيسه در خدمت بازيگران سياست در عرصه بين الملل هستند. امروزه مسيحيان جهان، پس از يک دوران طولاني کشمکش تاريخي، سکولاريزم پذيرفته اند و يهوديان غير صهيونيست از سياست به دورند. در برابر اين واقعيت، جاي اين سؤال وجود دارد که آيا اين بيگانگي از سياست، جزئي از تعاليم اديان ياد شده و برخواسته ي از طبيعت آن ها است و يا مانند همه ي پديده هاي تاريخي که در برخورد با عوامل مختلف متحول مي شوند، پديده اي تاريخي و نشأت گرفته از علل و عوامل خاص خود است.

نگاهى به اصول روابط بين الملل اسلامى

۱. اصل زندگى اجتماعى و داشتن ارتباط با همنوعان, از گرايشها, علاقه ها و آرزوهاى ديرين بشر بوده است. از اين روى, حكيمان و فيلسوفان اجتماعى انسان را موجودى اجتماعى دانسته اند: (الانسان مدنى بالطبع) با همه گوناگونى ديدگاهها كه ميان حكيمان و فيلسوفان در تفسير مدنى بودن انسان و سرچشمه اين گرايش بشرى وجود دارد, اصلِ وجود چنين واقعيتى در زندگى بشر, ديد همگانى است و همه حكيمان بر اين باورند.

سير تكويني فمنيسم در طول تاريخ

خاستگاه فمینیسم را اوایل قرن نوزدهم و به ویژه پس از انقلاب کبیر فرانسه دانسته‌اند. فمینیسم که از آن به عنوان جنبش اجتماعی زنان یاد می‌شود، گفتمانی مشتمل بر جنبش‌ها، نظریه‌ها و فلسفه‌های گوناگون است که هدف غایی آن به مبارزه طلبیدن نظم موجود و احقاق حقوق زنان برای یک زندگی بهتر است. در حقیقت شاید بتوان گفت آرمان فمینیست‌ها در طول مبارزه‌ی تاریخی خود، تبدیل جهان به جای بهتری برای زندگی زنان است. با این حال متأثر از شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دیگر متغیرهای اثربخش، تلاش فمینیست‌ها با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده است که این موضوع را به‌خوبی می‌توان در دغدغه‌ها و خواسته‌های این گروه طی مقاطع مختلف مشاهده کرد.

پیشینه و زمینه هاى پیدایش جنبش زنان

ایدئولوژی : محافظه‌کاری

محافظه‌کاری یک واژهٔ کلی برای جهان بینی‌های سیاسی ،اجتماعی ومذهبی است که هدف اصلی آن نگهداری جامعه وارزشهای موجوداست. برابر مفهوم محافظه‌کاری در زبان‌های اروپایی conservatism است که از واژهٔ لاتین conservare گرفته شده و معنای آن حفظ و نگهداری است.این مسلک به صورت عمده ای در تضاد با مسلک های رادیکال تعریف می گردد.محافظه کاری مذهبی از نگاه دوره‌ها واشکال مذهب متفاوت اند .مثلاً فرامونتاریزم شکلی از محافظه کاری کلیسای کاتولیک در سدهٔ ۱۹ است.

ایدئولوژی های سیاسی : فاشیسم

فاشیسم به عنوان یک مفهوم تاریخی، نوعی نظام حکومتی خودکامه است که بین سال های ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۳ در ایتالیا و به وسیله "موسولینی" رهبری شد. فاشیسم و نازیسم اشکال مختلف دیکتاتوری سرمایه مالی بزرگ است، برضد سایر بخش‌های سرمایه داری و دیگر بخش‌های جامعه نظیر کارگران که در شرایط بحران حاد (اقتصادی) برای حفظ حکومت از به قدرت رسیدن کارگران در جامعه حاکم می‌شود.

مناسبات آزادى و امنيت از ديدگاه امام خمينى(ره)

اصول سياست خارجى در قرآن

دولت بزرگ اسلامي؛ امکان يا امتناع؟

با تأکيد بر ديدگاه امام خميني(ره)

يورگن هابرماس و دغدغه‌ی ژرف دمکراسی

بهرام محيی

به نظر هابرماس، قابل انکار نيست که ما همواره شاهد بروز و تجلی قهر و خشونت هستيم، اما قهر جلوه ای کاذب از مناسبات انسانی است و نه ماهيت و سرشت واقعی آن. شناخت ژرف انديشانه‌ی بشر قادر است اين جلوه‌ی کاذب را تميز دهد و لااقل زمينه‌ی مساعد را برای حل و فصل مسالمت آميز اختلافات اجتماعی فراهم آورد، تا بدينسان حل قهرآميز منازعات زائد گردد .

نگاهی به فلسفة سياسی ايمانوئل کانت

بهرام . م

 ترديدی نبايد داشت که کانت بيشترين تأثير را بر انديشة دوران جديد و بويژه در حوزه های گوناگون فلسفه مانند معرفت شناسی، فلسفة اخلاق (اتيک)، فلسفة زيبايی شناسی (استه تيک) و نيز فلسفة حق داشته است. اما آنچه که شايد جالب توجه باشد، ذکر اين نکته است که کانت علاوه بر آن، به عنوان فيلسوفی سياسی، دارای انديشه های درخشانی نيز در حوزة فلسفة سياسی است.

«او يک پيامبر، يا راهگشای رهايی نهايی انسان نبود. نه هرچه گفت درست بود، و نه هر راهی که نشان داد در جهت سعادت و خوشبختی آدم‌ها بود. او هم مثل تمام متفکران ديگر کليد يافتن حقيقت و آزادی را در جيب نداشت. صدای مارکس يکی از آواهای اصلی و مهم در هم سرايی با شکوه فرهنگ غربی است ....... نام مارکس بی شک نه يگانه نام است و شايد نه مهمترين، اما يک صدای نقادانه است که در گفتگويی انديشه گرايانه جايگاهی معتبر دارد..... مارکس از انديشمندانی است که بدون توجه به کارهايش نمي‌شود اين دوران تاريخی و جهان معاصر را به طور دقيق شناخت(بابک احمدی).»