پایگاه تخصصی سیاست بین الملل (  INPO  )‌

وزیران خارجه ایران از ابتدا تا کنون ( تاریخچه وزرای خارجه ایران )

وحید پرست تاش ( کارشناس ارشد روابط بین الملل )

ایران از وزرای خارجه بسیاری را تجربه کرده است . نخستین وزیر امور خارجه ایران، میرزا عبدالوحاب خان معتمد الدوله نشاط بود که بین سالهای ۱۱۹۸ تا ۱۲۰۳ خورشیدی (۱۸۱۹ تا ۱۸۲۴ میلادی) روی کار بود. در زمان رژیم پهلوی آخرین وزیر خارجه ایران در دوره شاهپور بختیار احمد میر فندرسکی بود .اما بعد از انقلاب اسلامی افراد متعددی پست وزارت خارجه را به عهده داشتند که عبارتند از : کریم سنجابی، ابراهیم یزدی، صادق قطب زاده، محمد علی رجایی، میر حسین موسوی، علی اکبر ولایتی، کمال خرازی، منوچهر متکی و سرپرست جدید : علی‌اکبر صالحی در ادامه به اختصار به معرفی هریک از این وزرا می پردازیم: ( لازم به ذکر است که درج معرفی مختصر از هر یک از ای وزیران به معنای تائید یا رد اقدامات و فعالیت های ایشان نیست و در ذیل هم آوردن به معنای همسانی محسوب نمی شود.) اختصاصی پایگاه تخصصی سیاست بین الملل . درج مطلب فقط با نام و منبع مجاز است.

مناسبات متقابل سازمان ملل متحد و دیوان بین المللی کیفری  

یاسر ضیاعی

 هدف هر نظام حقوقی دستیابی به نظم عادلانه است. فاصله 20 ساله بین دو جنگ جهانی نشان داد که نظم حاکم بر نظام بین المللی نظمی عادلانه و با ثبات نبوده است. پس از تصویب منشور مجددا جامعه بین المللی بر حفظ وضعیت موجود تاکید نمود و البته نشانه هایی نیز از صلح مثبت که معنایی دیگر از عدالت است در منشور متجلی گردید. در مقدمه و بند 1 ماده 1 صحبت از عدالت می کند. تنها ارگان قضایی سازمان ملل متحد که عدالت را متجلی می کند دیوان بین المللی دادگستری است اما این دیوان چند مشکل داشت: صلاحیتش محدود به مسئولیت بین المللی دولتهاست و نه کشورها، صلاحیتش مبتنی بر رضایت موردی در هر دعوا است، صرفا به مسئولیت مدنی می پردازد و به عدالت کیفری توجهی ندارد. لذا اندیشه تاسیس دیوان بین المللی کیفری مطرح گردید و به دنبال آن مناسبات آن با سازمان ملل متحد که مناسباتی تاریخی، کارکردی و حقوقی هستند.

نگاهی مختصر به تاریخ دستگاه بوروکراسی شوروی و چین: بلوک شرق ( بخش دوم و پایانی )

 دکتر محمد رضا طاهری

بوروکراسی چین و افکار مائو

مائو بدون شک یکی از رهبران بلوک کمونیست بود که بر اساس ایدئولوژی مارکس و لنین در چین قدرت را بدست گرفت.  مائو پیوسته مفاهیم بوروکراسی و سرمایه داری را با هم ترکیب میکرد و سرمایه دارهای بوروکرات را مورد حمله قرار میداد. او همچنین به خطرات ناشی از بوروکراسی در حزب کمونیست اشاره میکرد، اما علیه برابر دانستن بوروکراسی ضد انقلابی با بوروکراسی انقلابی که به نظر او یک بیماری قابل علاج بود هشدار میداد.  تشکیلات حزب کمونیست چین از شوروی اقتباس گردیده است. در کنار هر سازمان اداری، موسسه یا دستگاه اجتماعی و اقتصادی، سازمانهای حزبی قرار داشتند. حزب بر همه امور مملکتی تسلط داشت و در این تسلط و رهبری تئوری "مارکسیست لنینیست مائویست" اصل هدایت کننده رسمی حزبی بود.

اصول و قواعد حقوق بین الملل در نظریات امام خمینی (ره)

میثم نوروزی

یکی از موارد بسیار مهمی که امام خمینی در ارتباط با روابط بین کشورها ترسیم می نمود بحث وجود روابط بر اساس مبانی اسلامی و انسانی بود. بگونه ای که همواره در ارتباط با سایر کشورهای همجوار ابراز می داشت که ، « ما با دولت های همجوارخودمان که دارای مرزهای مشترکی می باشیم ، به طور مسالمت آمیز ، و به طور انسانی رفتار می کنیم البته به شرط عمل متقابل » . و اما روابط براساس مبانی اسلام که بسیار مورد توجه خاص ایشان بود سرچشمه از مسائل معنوی بود.  ودر این موارد اصولاً بعد مسافت تاثیری ندارد و جایگاهی نخواهد داشت. و اینکه همانطورکه بیان می نمود روابط انسانی با همه          ملتها ، روابطی است که با هیچ جایی مانع ندارد . علت این امر را می توانیم به دلیل این امر بدانیم که کشورها همواره خواهان بر قراری روابط با سایر کشورهای دیگر بر اساس مبانی انسانی می باشند و     همو اره خواهان برقراری این نوع روابط می باشند . و این نوع روابط هم در حقوق بین الملل مورد اشاره قرار گرفته شده است زیرا که مقررات حقوق بین الملل بر اساس مبانی انسانی ترسیم گردیده شده است .

 هادی امین زاده

ریشه فرضیه حق الهی پادشاه (شماره بیست و یکم)

احمد رضا طاهری  

در زمان نشر تحریرات گیوم¹ تا حدود یک قرن بعد موضوع مخالفت با قدرت مطلقه پاپ همه جا در تمام مناطق اروپا شایع و موضوع بحث عمومی مردم حتی عوام قرار گرفته بود.  این امر در واقع از حالت بحث آکادمیک و تحقیقی خارج شده و به دست مردم افتاده بود. این جریان منتج به نتایجی گردید و به صورتی در آمد که بعدها موثر در تحول اوضاع افتاد و در سیر افکار سیاسی حائز کمال اهمیت گردید.  

مفاهیم پایه : جنگ جهانی دوم (1939-1945)

جنگ‌ جهانی‌ دوم‌، دومین‌ جنگ‌ فراگیر است که از سپتامبر 1939 آغاز شد و اوت 1945 پایان یافت. ین جنگ علاوه‌ بر اروپا، در بخش‌های‌ گسترده‌ای‌ از قاره‌ آسیا و آفریقا تأثیرات‌ مخرب‌ عمده‌ای‌ برجای‌ گذاشت‌ و کشورهای‌ اسلامی‌، از جمله‌ ایران را درگیر خود کرد‌. علل‌ اصلی‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ عبارت‌ بود از اشتباهات‌ عهدنامه‌ ورسای (7 مه‌ 1919) که‌ ظاهراً به‌ جنگ‌ جهانی‌ اول‌ پایان‌ داد، همچنین پیامدهای‌ بحران‌ اقتصادی سال‌ 1929 و از همه‌ مهم‌تر رقابت‌ سیاسی‌ فاشیسم‌ و دموکراسی‌های‌ غربی‌ و مارکسیسم‌. عامل‌ اخیر چنان‌ مؤثر بود که‌ نبرد میان‌ کشورهای‌ درگیر، به‌ شکل‌ بی‌سابقه‌ای‌، عموم‌ مردم‌ را به‌ قلمرو جنگ‌ کشاند، به‌ طوری‌ که‌ در پایان‌ جنگ‌ تعداد کشته‌شدگان‌ نظامی‌ و غیرنظامی‌ تقریباً با هم‌ برابری‌ می‌کرد. این‌ جنگ‌، که‌ بین‌ دو بلوک‌ متحدین‌ (آلمان و ایتالیا و ژاپن‌) و متفقین‌ (انگلیس‌ و فرانسه‌ و آمریکا و شوروی‌) درگرفت‌، به‌ لحاظ‌ گستردگی‌ جغرافیایی‌ و قدرت‌ تخریب‌ منابع‌ انسانی‌ و طبیعی‌، بی‌همتا بوده‌ است‌.

نویسنده: ادوارد هرمان و رابرت مکچنزی

رسانه‌های جهانی به شکلی غیرمداوم در قرن 19 میلادی توسعه یافتند و این زمانی بود که بیشتر جهان تحت استعمار اروپا و در اواخر قرن 19، بخشی از آن تحت استعمار آمریکا قرار داشت. آنها به مطبوعات خود اجازه انتشار در سرزمین‌های تحت استعمار و شکل‌دهی به سیستم‌ رسانه‌ای آنها را دادند، درحالیکه در ابتدا این مطبوعات فقط برای مخاطبان داخلی طراحی شده بودند. نتیجه این وضع،‌ رشد سیستم‌های ارتباطی و استفاده از آنها در زمینه‌های اقتصادی شد. مثل تلگراف که برای نخستین بار باعث شد پیام سریعتر از انسان حرکت کند و تجارت جهانی نیز به واسطه آن رشد کرد.

مشروعیت یا عدم مشروعیت قطعنامه های در مورد برنامه هسته ای ایران

بهنام پورکریم

در مورد سوال اول بررسی عملکرد آژانس در ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت نشان داد که هرچند عملکرد آژانس با قواعد شکلی حاکم بر آژانس مطابقت دارد ولی این سازمان برخلاف برخی از قواعد ماهوی عمل نموده است. آژانس اصل منع تبعیض، منع تهدید به توسل به زور، اصل احترام به حاکمیت و استقلال سیاسی دولتها و اصل حسن نیت را نادیده گرفته و به ویژه بر خلاف ماده 4 معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای عمل نموده است. همچنین درخواستهای که آژانس از ایران داشته است آشکارا فراتر از اختیارات این سازمان می باشد. درخواست امضای فوری پروتکل الحاقی، تصویب و اجرای آن، انجام اقدامات اعتماد ساز و همکاریهای فراتر از توافق پادمان و حتی پروتکل الحاقی و تعلیق پایدار و کامل فعالیتهای هسته‌ای از جمله درخواستهای نامشروع آژانس بوده است.

دکتر محمد رضا طاهری

وقتی که صحبت از بوروکراسی میشود، ناخودآگاه دستگاه پیچیده اداری در ذهن انسان مجسم میشود و همانطور که از اسم آن معلوم است به معنی "حکومت اداره" میباشد که اصطلاحا بر نشر اداری هر سازمانی که نیازمند مدیریت وسیع است، بخصوص در سازمانهای دولتی، اطلاق میشود و گاه نیز مراد از آن حاکمیت این قشر بعنوان طبقه است.

محمد حنفيه - اقبالي درخشان
نوشته حاضر با اين انگيزه كه روشن و مشخص نماييم ايا براي اثبات اهليت حقوقي سازمان ملل متحد و پس از ان سازمانهاي تخصصي وابسته و در نتيجه بقيه سازمانهاي بين المللي صدور نظريه مشورتي ديوان بين المللي دادگستري در سال 1949 در قضيه ورود خسارت به سازمان ملل متحد و كارمندان آن مربوط به كشته شدن (كنت برنا دت ) نماينده اعزامي سازمان ملل متحد به سرزمين اشغالي توسط نيروهاي اسرائيل ، ضرورت داشته است يا خير ، تهيه شده است.

ابتدا اهليت را از نظر مفهوم لغوي آن مورد برسي قرار مي دهيم تا قلمرو مورد نظر ما از مفهوم اهليت حقوقي در اين بحث روشن و مشخص شود :

اهليت در فرهنگ معين به معناي شايستگي ، سزاواري ، لياقت ، استيفاء ، تمتع و در ترمينولوژي حقوقي آقاي لنگرودي به معناي اهلين ( مدني )

شمس الله عظیمی

با گسترش سلاحهاي هسته اي و تلاش تقريباً ناموفق كشورهاي جهان در نابود كردن آن، مناطق مختلف جهان به اين نتيجه رسيدند كه در پرتور تصميمات منطقه اي در راستاي ممنوع ساختن تسليحات هسته اي اقدام نمايند. اگر چه اكثر كشورهاي جهان با پيوستن به NPT تعهد داده بودند كه از گسترش سلاحهاي هسته اي جلوگيري كنند اما با احساس خطر برخي كشورها و تدبير آنها، قرار بر اين شد كه كشورهاي واقع در آن منطقه نيز با امضاي موافقت نامه هاي جداگانه تعهد دوباره اي مبني بر عدم دستيابي به سلاحهاي هسته اي بدهد. در اين شكل از تعهد كشورها مي پذيرند كه به كشورهاي داراي سلاحهاي هسته اي اجازه ندهند كه سلاحهاي هسته اي خود را در اين مناطق مستقر نمايند. اين كشورها نيز در قالب پيمانهاي منطقه اي ساز و كارهاي گوناگوني را براي راستي آزمايي اعضا در پايبندي به پيمان ايجاد مي كنند. در اين زمينه مناطقي موفق و كارآمد هستند كه همه كشورهاي عضو پيمان اراده جدي در عدم دسترسي به سلاحهاي هسته اي داشته باشند؛ در غير اين صورت موفقيتي حاصل نخواهد شد كه منطقه خاورميانه و آسياي جنوبي از اين جمله مناطق هستند. يكي از مهم ترين ويژگيهاي مناطق عاري از سلاحهاي هسته اي تعهد هم زمان اعضاي اين پيمان است كه اجازه ورود سلاح هسته اي را به سرزمين خود نمي دهند.

مفاهیم پایه : بلوك شرق و غرب (BLOC (EAST-WEST

مرتضي اشرافي

بلوک شرق و غرب اصطلاحی است كه پس از جنگ دوم جهانی به كشورهای كمونیست و كشورهای عضو اتحادیه‌های سیاسی و نظامی غرب داده ‌شد. به­عبارت دیگر بلوک یعنی تقسیم­بندی و گروه­بندی طرفداران دو قدرت شوروی و آمریکا که با نام بلوک مشهور و مطرح شده­اند. بلوک شرق نامی برای پیمان ورشو (اتحاد نظامی به رهبری شوروی) یا کومکن (یک سازمان اقتصادی بین‌المللی از کشورهای کمونیست) به­کار می‌رود. علاوه­بر شوروی سابق و ممالك اروپای شرقی­ (اعضای پیمان ورشو) كشورهای كمونیست آسیائی را نیز شامل می‌شد.  در مقابل بلوك غرب علاوه­بر اعضای سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) سایر كشورهای طرف­دار غرب در سراسر جهان را دربر می‌گرفت. همچنين اصطلاح بلوك غرب گاه كشورهای دست­نشانده یا متحد غرب در آسیا و آفریقا و همچنین آمریكای لاتین را نیز دربر می‌گرفت و در این كاربرد، مراد از آن جدا­كردن كشورها از نظر تقسیم‌بندی ایدئولوژیك، به­ویژه مشخص­كردن دشمنی آن‌ها با بلوك شرق و یا بی‌طرفی آنها بود.

به مناسبت عید غدیر : نقش اخلاق فردي امام علي عليه‏السلام در حكومت

اینپا این عید سعید را تبریک می گوید.

زينب عسگريان كبري خسروي

حضرت علي عليه‏السلام كه الگوي انسان كامل است حتي آنجا كه عاطفه و احساس در ميان است، حافظ حدود الهي است. او با ديدن برادر نيازمند خودـ عقيل ـ كه مالي را از بيت المال مي‏خواهد، در حفظ حدود دين سست نمي‏گردد و محكم و مطمئن بر مواضع خود در حفظ حدود مي‏ايستد؛ زيرا لازمه اجابت درخواست عقيل، زيرپا گذاردن حدود و مرزهاي الهي است. براي اينكه او را به اهميت موضوع واقف سازد آهني را در آتش فرو مي‏برد و مي‏گدازد سپس به بدن برادر نزديك مي‏كند، عقيل از شدت درد مي‏نالد در اين لحظه امام مي‏فرمايد، «چگونه است كه تو از اين آهن گداخته مي‏هراسي اما مرا به سوي آتش غضب الهي مي‏كشاني ؟! تو از اين رنج مي‏نالي و من از آتش سوزان جهنم ننالم.»