پایگاه تخصصی سیاست بین الملل (  INPO  )‌

مقايسه روابط ايران با انگليس و آمريکا

گفت‏گو با پيروز مجتهدزاده

آنچه در فاصله حادثه 1358 تا حادثه سال 1390 اتفاق افتاد، اين بود که سي سال طول کشيد تا قبح عمل سفارت‏گيري و گروگان‌گيري توسط افراد غيرمسوول در کشور بر ملا و بر همگان روشن و ثابت شود. وقتي بعد از اين همه مدت، زيان‌بار بودن اين اقدامات براي نظام حکومتي مسلم شد، ديگر تکرار آن نمي‏توانست مورد تأييد و تشويق کسي قرار گيرد و من اميدوارم ملت ما با تماشاي نتايج اين حادثه، از اين فاز از قهرمان‏بازي‏ها که براي خوراک داخلي و به قيمت از ميان رفتن منافع و اعتبار ملي دولت در سطح جهاني رخ مي‏دهد؛ عبور کرده باشد.

گفتگو: نقش وينستون چرچيل در کودتاي 28 مرداد 1332 

مصاحبه با دکتر صادق زيباکلام

به عنوان اولين سوال بفرماييد شما نقش وينستون چرچيل (نخست وزير وقت بريتانيا) را در اشغال ايران توسط ارتش متفقين در شهريور 1320 (1941) چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

وقتي چرچيل توانست اين فکر را در کابينه و پارلمان انگلستان جا بيندازد که براي رهايي از خطر هيتلر بايد با استالين و به عبارتي کمونيسم به طور موقت کنار آمد، اين استدلال را مطرح کرد که بايد با تمام قوا به کمک شوروي بشتابيم و جبهه شرق را تقويت كنيم. اما سوالي که در اينجا مطرح مي‌شود اين است که چطور بايد جبهه شرق را تقويت و به شوروي کمک کرد؟ اگر به نقشه جنگي آن زمان نگاه کنيم مي‌بينيم از آنجا که اروپا تحت اشغال نيروهاي متحدين بود، چاره‌اي جز کمک کردن به شوروي از طريق ايران (به عنوان همسايه جنوبي شوروي) نبود و از اين طريق بايد جبهه شرق را تقويت كرد. از اينجا بود که به تدريج ايران

متن کامل سخنان رهبري در اجلاس غیرمتعهدها

به شما میهمانان گرامى، سران و هیئتهاى نمایندگى کشورهاى جنبش عدم تعهد و نیز دیگر شرکت‌کنندگان در این اجلاس بزرگ بین‌المللى خوشامد میگویم. ما در اینجا گرد آمده‌ایم تا به هدایت و کمک پروردگار، حرکت و جریانى را که در شش دهه‌ى قبل با هوشمندى و موقعیت‌شناسى و شجاعت چند تن از رهبران سیاسىِ دلسوز و مسئولیت‌پذیر پایه‌گذارى شد، به اقتضاى موقعیتها و نیازهاى امروز جهان ادامه دهیم و بلکه به آن جانى تازه و تحرکى دوباره ببخشیم.

متن کامل سخنان مرسی رئیس جمهور مصر در اجلاس غیرمتعهدها

محمد مرسی رئیس جمهور مصر به عنوان رییس دوره‌ای جنبش غیرمتعهدها سخن می‌گفت، اظهار کرد: موضوع انقلاب مصر در ۲۵ ژانویه نقطه عطفی برای بهار عربی بود. قبل از انقلاب مصر انقلاب تونس را داشتیم و بعد از انقلاب ما انقلاب‌ها در لیبی و یمن بود . وی گفت: انقلاب مصر توانست اهداف خود را محقق کند و حاکمیت مردمی را محقق سازد.مرسی گفت: جنبش غیرمتعهدها توانسته در گذشته مشارکت فعالانه‌ای با حضور مصر داشته باشد. در زمان عبدالناصر که توانست اراده ملت مصر را محقق سازد و هیمنه خارجی را بشکند و جنبش غیرمتعهدها جان گرفت . متن کامل سخنرانی رئیس جمهور مصر در اجلاس تهران به شرح ذیل است:

متن کامل سخنرانی بانکی‌مون دراجلاس عدم تعهد تهران

بان‌کی‌مون یادآور شد: جنبش عدم تعهد دو سوم کشورهای سازمان ملل را در خود جای داده است و همچنین در نیروهای حافظ صلح هم حضور گسترده‌ای دارد که از وجود آنها تشکر می‌کنم. ما باید با یکدیگر مشارکت کنیم زیرا تنوع ملت‌های مختلف وجود دارد که همه یک هدف را دارند. من شما را ترغیب می‌کنم که به هم بپیوندید و اصولی که در منشور سازمان ملل وجود دارد و اصول حقوق بشر به ویژه آزادی اعتقادات و بیان را گرامی بدارید. این جبهه دیگری است که باید با آن بجنگیم.

متن کامل سخنان رئیس جمهور ایران در اجلاس وزرای خارجه کشورهای عدم تعهد

در ابتدا خداوند را از اعطای فرصت حضور در جمع شما سپاسگزارم وحضور شما را در جمهوری اسلامی ایران و در این اجلاس بزرگ خوش آمد می‌گویم. امیدوارم با مساعی ارزنده شما آثار این نشست برای همه کشورهای عضو و ناظر و جهان امروز مفید باشد.لازم می‌دانم از مدیریت خوب رهبری کوبا بر جنبش صمیمانه تقدیر نمایم. خانمها و آقایان، جهان در آستانه یک تحول بزرگ و سرنوشت ساز است. مردم جهان از یک سو با چالشهای بزرگ و بعضاً طاقت فرسایی مواجه‌اند و از سو ی دیگر به دنبال رقم زدن آینده‌ای روشن وا‌میدبخش هستند.

متن کامل سخنان رئیس جمهور در اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به این شرح است:

متن کامل سخنان وزیرخارجه ایران در نشست وزرای خارجه عدم تعهد 

در ابتدا لازم می دانم مراتب تقدیر و تشکر خویش را از تشکیل کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد اعلام دارم. یقینا مساله فلسطین امروزه به عنوان مهمترین معضل منطقه ای و بین المللی حل نشده بشمار می آید، معضلی که بیش از نیم قرن به حکم نگرش های مبتنی بر استانداردهای دوگانه جامعه جهانی به حقوق مسلم و مشروع ملت مظلوم فلسطین در قبال مشروعیت بخشی به اشغالگری و تداوم تجاوزات آشکار و پنهان رژیم صهیونیستی به حوزه پیرامونی سرزمینهای اشغالی و فلسطین مانع از استیفای حقوق حقه ملت فلسطین گردیده است.
متن کامل سخنرانی وزیرخارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد به این شرح است:

گفتگو با معاون سابق وزیر خارجه ایران: دلایل اهمیت نشست عدم تعهد در تهران

شانزدهمین اجلاس «جنبش عدم تعهد» در حالی طی روزهای آینده در تهران برگزار می‌شود که دال مرکزی تحلیل تمامی ناظران، مخابره‌ی این پیغام است که تبلیغات غرب مبنی بر انزوای ایران در عرصه‌ی بین‌الملل پوشالی بوده و رنگ و بویی از حقیقت ندارد. در این ارتباط و در خصوص ابعاد اهمیت این اجلاس، برگزاری آن در تهران، ریاست ایران بر آن، نقش اجلاس در مسائلی چون پرونده‌ی هسته‌ای و تحریم‌ها، شبهه‌افکنی‌های جریان معارض در این خصوص و ... با «دکتر محمد علی فتح اللهی» معاون سابق آسیا و اقیانوسیه‌ی وزارت امور خارجه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

نگاه متفاوت دکتر زیبا کلام به نشست عدم تعهد در تهران

نگاه متفاوت دکتر زیبا کلام به رویدادها و پدیده های گوناگون سیاسی زبان زد است. برخی می گویند استاد نیمه خالی لیوان را می بیند و برخی معتقدند وی به دنبال ترمیم و اصلاح نواقص است. از نگاه زیبا کلام پدیده های سیاسی مرتبط با ایران قابلیت تحلیل های متفاوتی دارند و فقط نباید به تحلیل های دولتی اتکا و شبه دولتی کرد. نگاه مستقل ایشان همیشه مورد توجه بسیاری از دانشجویان بوده و البته کمتر مورد توجه سیاستمدارن .... از دکتر صادق زیبا کلام دو گفتگو در خصوص نشست عدم تعهد در تهران منتشر شده است. گفتگوی اول با روزنامه شرق و گفتگوی دوم با خبرگزاری شفقنا، که طبیعتاً زاویه دیدی متفاوت دارد. بدون قضاوت و پیش داوری هر دوی این گفتگو ها را منتشر می کنیم.

گفتگو: دکتر بیگدلی و نشست عدم تعهد در تهران

تهران هفته آینده میزبان اجلاس سران جنبش عدم تعهد است و شرکت یا عدم شرکت رهبران کشورها در این اجلاس این روزها توجه رسانه های جهان را به خود جلب کرده است. پس از انتشار اخبار ضد و نقیض در نهایت محمد مرسی اعلام کرد که در این اجلاس شرکت می کند. از سوی دیگر آمریکا از برگزاری این نشست در تهران انتقاد کرده است و حضور بانکی مون، دبیرکل سازمان ملل نیز از نکات مورد توجه است. ایران اعلام کرده که ۳۵ کشور در سطح سران در این نشست شرکت می کنند ولی به دلیل این که برخی از کشورها برای عدم حضور در تهران فشار می آورند از اعلام نام کشورها خودداری کرده است. در مورد این نشست و حواشی پیرامون آن با دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی گفتگو کرده ایم که در زیر می خوانید:

کوفی عنان شکست نخورد!؟

گفتگو با نسرین مصفا

در موضوع شورای امنیت

دکتر محمدرضاضیایی بیگدلی نویسنده و استاد حقوق بین‌الملل است كه چهل و چهار سال علم آموزى درحوزه حقوق و 35 سال تدریس در زمینه حقوق بین الملل عمومى را در سابقه خود دارد. گفتگوی پیش رو نظارت ایشان در موضوع ورود شوراي امنيت در قضيه های بین المللی چون ليبي، بحرين، يمن يا سوريه است. گفتگو با این پرسش آغاز می شود که  چه مواقعي شوراي امنيت مي‌تواند در قضيه‌اي وارد شود؟ 

گفتگو: حالا نوبت برمه است

دکتر ماندانا تیشه یار

دکتر ماندانا تیشه یار، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل آسیای شرقی در مصاحبه با دیپلماسی ایرانی معتقد است موج گذار از نظام های اقتدارگرا و اغلب نظامی در این کشورها به نظام هایی با گرایش های مردمی تر و مبتنی بر نهادهای مدنی و با مشارکت سیاستمداران غیر نظامی، روندی نوپدید و محدود به دوره کنونی نیست. پیروزی حزب خانم آئونگ سان سوچی، در برمه واقعه ای بود که بسیار مورد توجه رسانه های جهان قرار گرفت. خانم سوچی رهبر حزب مخالف در برمه است که از بیست و یک سال گذشته پانزده سال در حبس خانگی بوده است. دیپلماسی ایرانی ابعاد این پیروزی را در گفت و گو با دکتر ماندانا تیشه یار، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل آسیای شرقی بررسی کرده است

تغييرات استراتژيك در رژيم‌هاي آمريكايي منطقه

گفتگو با دکتر احمد نقیب زاده

با اعتراضاتي كه در تونس آغاز شد و گسترش پيدا كرد، زين‌العابدين بن علي، رئيس‌جمهور آن كشور، پس از چند دهه از قدرت كناره‌گيري كرد و به عربستان پناهنده شد. اعتراضات مردمي به تونس محدود نشد و دامن حسني مبارك، ديكتاتور مصر را گرفت كه از سال 1981 رئيس‌جمهور مصر بود و متحد اسرائيل و آمريكا به شمار مي‌رفت.در سومين گام، ديكتاتور ليبي پس از چهار دهه، از قدرت كنار گذاشته شد. در این باره، تحولات خاورميانه از زمان آغاز آن در تونس تاکنون از زبان دكتر احمد نقيب‌زاده، استاد دانشگاه و صاحبنظر در حوزه علوم سياسي و روابط بين‌الملل بررسي شد. اين گفت‌وگو را مي‌خوانيد:

جدال غربی ها و انقلابیون در بهار عربی

گفتگو با دکتر ابومحمد عسگرخانی

سخنرانی دکتر کیهان برزگر: آمریکا و بهار عرب 

من بحث خود را در سه بخش ارائه می‌کنم. در ابتدا به تفکر ایدئولوژیک موجود در نگاه آمریکا نسبت به جهان می‌پردازم. سپس ارتباط این تفکر با موضوع "بهار عرب" را مورد توجه قرار خواهم داد و در نهایت جایگاه آمریکا را بعد از تحولات اخیر خاورمیانه با توجه به آرایش نیروها و بازیگران در منطقه مورد بحث قرار خواهم داد.

گفت‏وگو با دكتر سيد جلال دهقاني

تغيير جغرافياى سياسى خاورميانه; اهداف و پيامدها

بحران عراق هر روز كه مى‏گذرد ابعاد جديدى مى‏يابد . در اين ميان كشاكش قدرت‏هاى بزرگ و نيز دل‏نگرانى كشورهاى منطقه ا توجه همگان را جلب كرده است . از سويى امريكا سناريوهاى گوناگونى را براى عراق تدوين و پيگيرى مى‏كند كه آخرين مورد آن تعيين فرماندار نظامى امريكايى در دوران پس از صدام حسين بوده است .

اما طرح‏ها و سناريوهاى ديگر هم نياز به تبيين دارد . از اين جهت كه چه هدفى را دنبال مى‏كند و اين كه آيا در پيگيرى اهداف خود به موفقيتى نائل خواهد شد؟ و ده‏ها سؤال ديگر كه در گفت‏وگو با دكتر سيدجلال دهقانى فيروزآبادى استاد دانشگاه و تحليل‏گر مسائل منطقه‏اى به بحث گذاشته شده و در پى مى‏آيد .

مناظره استاد صادق زیبا کلام و استاد سید جواد طباطبایی ( بخش سوم پاسخ دکتر طباطبایی)

گفتگو : دکتر نقیب زاده با موضوع قدرت آمریكا در نظام بین‌الملل

دكتر نقیب‌زاده نسبت به افول قدرت آمریكا در نظام بین‌الملل بدبین است. او در گفت‌وگو با شهروند امروز تنها تغییر در نظام بین‌الملل را ظهور قدرت‌های چین و هند می‌داند، ولی در عین حال این استاد دانشگاه تهران تاكید می‌كند كه این كشورها راه طولانی در پیش دارند تا بتوانند در مقابل آمریكا صف‌آرایی كند. از همین رو از نظر دكتر نقیب‌زاده تغییرات استراتژیك در نظام بین‌الملل در آینده‌ای نزدیك خیلی بعید است. با او درباره نظام بین‌الملل و تغییرات احتمالی در ساختار و پویش نظام جهانی به گفت‌وگو پرداختیم.

دکتر سریع‌القلم

دكتر سریع‌القلم معتقد است كه نظام بین‌الملل در حال حاضر در یكی از مهمترین مقاطع تاریخی خود قرار گرفته است. دكتر سریع‌القلم استاد علوم سیاسی در دانشگاه شهید بهشتی در عین حال تعیین سرنوشت نهایی نظام بین‌الملل را منوط به نتایج انتخابات آمریكا می‌داند. از دیدگاه او با مشخص شدن نتایج انتخابات در این كشور نظام بین‌الملل وارد مرحله مهمی خواهد شد. با این استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل بین‌الملل درباره آینده نظام جهانی به بحث نشستیم.

روابط بین الملل یکی از اصطلاحات آشنا برای انسان عصر حاضر است که بیشتر از گذشته با رسانه ها سر و کار دارد و با محیط اطراف خودش بیگانه نیست. طبیعی است که توجه به این مفهوم یک شتاب بسیار گسترده‌ای در عصر حاضر گرفته باشد، از اسمش پیداست که در مورد روابطی است که بین ملتها حاکم است اما سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که هر گونه روابطی که بین ملتها باشد می تواند در حوزه روابط بین الملل تعریف شود مثل روابط ورزشی و هیاتهای ورزشی که تردد می‌کنند و یا روابط فرهنگی و یا علمی.  پاسخی که در حوزه اکادمیک داده می‌شود هم بله است و هم خیر. روابط بین الملل به روابط بین دولتها می پردازد و اینکه چرا روابط بین دولتها به روابط بین ملتها تبدیل شده از یک بحث ریشه ای ناشی می شود.

گفتگو با دکتر سلطانی فر: ارتباطات سیاسی

گفتگو از: بهنام رضاقلي‌زاده

از اولین آوایی که شکل گرفته تا اولین حرکتی که از انسان سر زده است هم پای ارتباطات در میان بوده است و هم پای سیاست. اما در شکل امروزی قاعدتاً دنیای سیاست‌، تاریخی قدیمی‌تر دارد. شکل نوین ارتباطات امروزی  به حداقل 400 سال قبل برمی‌گردد؛ زمانی که رسانه‌های نوین و رسانه‌های به اصطلاح توده‌ای وارد دنیای امروز شده و مسیر خودش را به گونه‌ای تعیین کرده که توانسته پا به این عرصه بگذارد. ولی دنیای سیاست شاید از 300-200 سال قبل آرام آرام پا به عرصه وجود گذاشته، از زمانی که قبایل شکل حکومتی به خودشان می‌گیرند نقش سیاست خودش را تضمین می‌کند و "ارسطو" و" افلاطون" و شخصیت‌های دیگر راجع به آن مطلب می‌نویسند، تا این که به شکل امروزی می‌رسد.

بخشی از اندیشه ها آگاهانه است و بخشی دیگر انباشته شده ناخودآگاه تاریخی است. جهان بینی نوع نگرش به زندگی، مفاهیم کلیدی، نحوه معاشرت بین انسان ها، همه این ها به فرهنگ یک جامعه بر می گردد که نتیجه آن  منجر به رفتارها و واکنش های افراد می شود. یک مالزیایی وقتی به چراغ قرمز می رسد، می ایستد. حتی اگر ساعت سه بامداد باشد. این در اثر آموزش و باور و نظام فکری یک مالزیایی است. اما در بولیوی ممکن است این گونه نباشد.

گفتگو با دید گری سیک : آینده روابط ایران و آمریکا 

کمتر آمریکایی‌ پیدا می‌شود که به اندازه «گری سیک» به تحولات ایران و خاورمیانه توجه نشان بدهد و از آن درک عمیقی داشته باشد.  او که در زمان ریاست جمهوری جرالد فورد، جیمی کارتر و رونالد ریگان، عضو شورای امنیت ملی آمریکا بوده، از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۱ میلادی مشاور امور ایران در کاخ سفید بود که در فاصله همین سال‌ها انقلاب اسلامی ایران و ماجرای تسخیر لانه جاسوسی رخ داد. او دارای درجه دکترای علوم سیاسی از دانشگاه کلمبیاست و هم‌اکنون در اين دانشگاه تدریس مي‌كند. گری‌سیک خاطرات خود را در ارتباط با انقلاب اسلامی و شکل‌گیری آن در کتابی تحت عنوان «همه چیز فرو می‌ریزد» گردآوری کرده است. در گفت‌وگوی اختصاصی «وطن امروز»، گری سیک به تشریح دیدگاه‌های خود درباره آینده روابط ایران و آمریکا در دوران ریاست جمهوری اوباما پرداخته است.

 دکتر محمود سريع القلم استاد روابط بین الملل دانشگاه شهيد بهشتي در اين گفت وگو نيز سياست هاي راهبردي اوباما و نحوه چينش کابينه او را تشريح کرده است. ایشان می گویند فکر مي کنم انتخاب اوباما را بايد در سه دايره مطالعه کرد؛ دايره اول سياست در امريکا است، دايره دوم شرايط سياسي دوره رياست جمهوري بوش است و دايره سوم استراتژي خود اوباما براي مبارزات انتخاباتي است.

عمر بهمن، از نزدیکترین یاران و همرزمان علی عزت بگوویچ، رهبر فقید مسلمانان بوسنی و هرزگوین است که از دوران آغاز فعالیت های سازمان یافته گروه های اسلامی در بالکان، در کنار او حضور داشته است.بهمن از جمله عناصر کلیدی حکومت عزت بگوویچ در دوران درگیری های داخلی بالکان و جنگ با صرب ها بود. او یکی از اصلی ترین عوامل ارتباطات بوسنی و هرزگوین با کشورهای خارجی از جمله ایران و ترکیه در دوران جنگ بوسنی بوده است.

 متن زیر گفتگوی عمر بهمن با مجله موستار است که ضمن دربرگیری خاطراتی جالب توجه از دوران جوانی و نوجوانی او، حاوی مراحل و روند شکل گیری تشکیلات زیرزمینی اسلامی در دوره حاکمیت کمونیست ها بر یوگسلاوی سابق است.

رسالت گرايى جورج بوش

● نام گفت و گو شونده: عبدالعلي - قوام

«عراق تجربه بسيار ارزشمندى براى آمريكا بود، زيرا متوجه شد كه بايد براى تحقق اهداف خود در خاورميانه وارد سياست همگرايانه با كشورهاى اروپايى شود.» دكتر عبدالعلى قوام با اعلام اين مطلب، اگرچه به درك ضرورت سياست هاى همگرايانه با اروپا از سوى ايالات متحده اشاره مى كند، ولى در عين حال، آمريكا را به عنوان تنها ابرقدرت، داراى مؤلفه هايى از قدرت مى داند كه قابليت تأثيرگذارى مؤثر بر تحولات خاورميانه را داراست.دكتر قوام فارغ التحصيل رشته مديريت سياسى از دانشگاه «الينوى» آمريكا و همچنين رشته روابط بين المللى از دانشگاه «اوردين» انگلستان داراى بيش از ۱۰ كتاب و ۸۰ مقاله علمى در زمينه هاى مختلف بين المللى است.دكتر قوام كه به پيروى از مكتب رفتارگرايى در روابط بين الملل شهرت دارد، در مقطع دانشجويى در انگلستان و آمريكا از مباحث اساتيد بزرگى چون پروفسور «فردهاليدى» و دكتر «ماروين وين بام» بهره برده است.محور گفت وگوى يك ساعته با دكتر قوام در مورد سياست خارجى آمريكا در دوران دوم رياست جمهورى بوش در منطقه خاورميانه است .

◄ ايران و تحولات جهاني در گفت وگو با دكتر عبدالعلي قوام

● نام گفت و گو شونده: عبدالعلي - قوام

● منبع: روزنامه - همشهری

 فروپاشي نظام دو قطبي، فروريختن برج هاي دوقلو آمريكا، جنگ افغانستان و عراق و تهديد حيات گروه هاي تروريستي، همگي نشان دهنده تحول عميق در روابط بين الملل و استقرار ترتيبات جديد امنيتي در منطقه و جهان است. آمريكا به دنبال «دكترين كنترل جهان» و گسترش هژموني خويش بر جهان است. روابط و مناسبات جهاني تحت تأثير اين حركت قرار دارد. در اين ميان جهانيان با تعارض هايي قابل تامل مواجه اند. برخي جنبش هاي آزاديبخش تررويسم خوانده مي شوند و در عين حال برخي گروه هاي تروريستي مورد حمايت آمريكا قرار مي گيرند يا از برخورد با آنها صرف نظر مي شود. ايران خود قرباني ترويسم است اما مورد اتهام قرار مي گيرد. مباني تروريسم در عصر جديد و شرايط ايران در چنين فضايي موضوع گفت وگو با دكتر عبدالعلي قوام استاد در روابط بين الملل دانشگاه شهيد بهشتي است كه درپي مي آيد.