تأثیر شبکه ای شدن ارتباطات بر تحولات سیاسی- امنیتی کشورهای عربی خاورمیانه

تأثیر شبکه ای شدن ارتباطات بر تحولات سیاسی- امنیتی کشورهای عربی خاورمیانه


دکتر آرمین امین - محسن قاسمی                       

در این پژوهش، تلاش کرده ایم تا ریشه های تحولات در کشورهای عربی را تجزیه و تحلیل نموده و از منظری متفاوت انقلاب ها و تحولات سیاسی- امنیتی در این کشورها را بررسی نمائیم. برای بررسی و چرایی بروز این تحولات، ضمن بکارگیری نظریه پست مدرنیسم و بسط و تعمیم مسائل آن، مهمترین عاملی که می تواند حرکت دومینووار سقوط دیکتاتورها و خیزشها در کشورهای مشابه از لحاظ سیستم حکومتی و هویتی را رقم بزند، عامل شبکه ای شدن ارتباطات می باشد. فرض آن است که قیام و سقوط در کشورهای عرب منطقه با تأسی گرفتن از یکدیگر و با استفاده از فضای جدید ارتباطاتی شکل گرفته است و می توان این عامل را راهی برای رسیدن به موج چهارم دموکراسی خواهی در خاورمیانه دانست.

واژگان کلیدی: شبکه ای شدن ارتباطات، کشورهای عربی، خاورمیانه، اقتدارگرایی، انقلاب، دموکراسی

ادامه نوشته

گفتمان نوعثمانی گری و تشدید تقابل ترکیه و اسرائیل

گفتمان نوعثمانی گری و تشدید تقابل ترکیه و اسرائیل

محمد شریفی کرجان

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر گفتمان نو عثمانی گری بر تشدید تقابل روابط ترکیه و اسرائیل است. از سال  2002 میلادی که  حزب عدالت توسعه در ترکیه قدرت را به دست گرفت و به خصوص از زمان طرح راهبرد عمق استراتژیک توسط وزیر امور خارجی این کشور احمد داوود اغلو، گفتمان جدیدی تحت عنوان « نو عثمانی گری » در ترکیه رواج یافت که بر آن اساس دولتمردان ترک توجه بیشتری به کشور های مسلمان خاورمیانه نشان دادند که اوج این راهبرد در تقابل ترکیه با اسرائیل بر سر غزه مشهود شد.  در این پژوهش سعی می شود تا با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی به روابط ترکیه و اسرائیل و تاثیری که این رابطه از گفتمان نوعثمانی گری گرفته است پرداخته شود.

واژگان کلیدی:  نوعثمانی گری-حزب عدالت و توسعه- عمق استراتژیک- ترکیه- اسرائیل

ادامه نوشته

شاخص هاي مهم نفت خليج فارس ، از ديدگاه سياست خارجي آمريكا

شاخص هاي مهم نفت خليج فارس، از ديدگاه سياست خارجي آمريكا 


محمدحسین بهزادی

نفت به عنوان یک کالای استراژیک و تاثیر گذار بر اقتصاد و سیاست بین المللی در سیاست خارجی امریکا به عنوان بزرگترین مصرف کننده این منبع انرژی جایگاهی ویژه داشته است و همیشه دولت امریکا بدنبال دستیابی به منابع جدید نفت برای استفاده از آن در صنایع نظامی و اقتصادی خود بوده است. آمريكا هنگامي كه سياست فعالي را در عرصه بين المللي آغاز كرد منطقه خليج فارس را در سياست خارجي خود ، لحاظ ويژه بخشيد و سعي كرد ثبات خاورميانه را به نفع خود، براي هژموني آمريكا حفظ نمايد و هرگونه عوامل مزاحم را كه موجب اختلال اين ثبات گردد را از ميان بردارد.

ادامه نوشته

زیر پوست تلاویو

زیر پوست تلاویو

دكتر داوود هرمیداس باوند

راست گرایان برای پیشبرد این اهداف خود سه تاکتیک را مد نظر قرار می دهند؛ اولین تاکتیکی که آنها مورد استفاده قرار می دهند چیزی است که به سلامیک تاکتیک (Salami tactics)  معروف است. معنای این تاکتیک این است که هر تفاهمی که قرار است صورت می گیرد باید خرد شود و در هر جزء آن وارد بحث و گفتگو می شوند.رویکرد دوم راست گرایان  این است که هرچند احزاب اسرائیلی با هم دیگر دارای مشترک نظر هستند ولی هر تفاهم یا توافقی که حزب یا گروهی می کند به محض این که حزب بعدی می آید آن توافق و تفاهم ها را نادیده می گیرد. و رویکرد سوم ...

ادامه نوشته

خروج نظامیان آمریکایی ازعراق وتأثیرآن برسیاست خارجی ترکیه  

خروج نظامیان آمریکایی ازعراق وتأثیرآن برسیاست خارجی ترکیه


سیده مهدیه قرشی

باخروج نظامیان آمریکایی ازعراق درسال2011 این امکان برای ترکیه فراهم شد‌تادرمعادلات قدرت درعراق نقشی پررنگ ترایفاکند.ازمنظرحزب عدالت وتوسعه که همواره ازقبل ازحمله آمریکابه عراق هیآت حاکمه رادرترکیه دراختیاردارد،حفظ موازنه قدرت درمنطقه خاورمیانه ودرعین حال دستیابی به منافعی چون تسلط برمنابع انرژی درکردستان عراق وتامین امنیت خودازطریق کنترل مناطق کردنشین وهمچنین ورود به‌کانال های اقتصادی وانرژی عراق حائزاهمیت است. درهمین راستاترکیه باترک سیاست خارجی سابق خودکه مبنی برسیاست صفرکردن مشکلات باهمسایگانش بود ، سیاستی چندوجهی راکه متأثرازروندتوزیع قدرت درنظام بین الملل وهمچنین مداخله‌گری دراموررابرگزید تا از قبل آن جایگاه نفوذخودرادرسطح منطقه وبین الملل ارتقاداده ونقش حلال مشکلات راایفاکند.

ادامه نوشته

پيروزي اسلام سياسي و جمهوري دوم در مصر

پيروزي اسلام سياسي و جمهوري دوم در مصر

سید حسین موسوی

پس از يك دوره انتظار طاقت‌فرسا بالاخره كميته عالي و مستقل انتخابات در مصر بعد از ظهر روز يكشنبه چهارم تيرماه پيروزي محمد مرسي رهبر حزب آزادي و عدالت شاخه سياسي اخوان‌المسلمين را در مرحله دوم انتخابات رياست جمهوري اين كشور اعلام كرد. دكتر محمد مرسي با 7/51 درصد آراي رأي دهندگان در مقابل 3/48 درصد آراي احمد شفيق به پيروزي رسيد. اين تحول در پي چند ماه چالش و بحران و ناآرامي ميان شورايعالي نظامي مصر و نيروهاي انقلابي مصر به وقوع پيوست. اين ناآرامي و بحران تا آنجا پيش رفت كه شورايعالي نظامي مصر با صدور بيانيه مكمل قانون اساسي، اختيارات رئيس‌جمهور منتخب را محدود كرد و همزمان با آن دادگاه عالي قانون اساسي مصر انتخابات مجلس شوراي ملي اين كشور را باطل اعلام كرد و كشور را در يك بحران مضاعف وارد كرد.

ادامه نوشته

نشست تخصصی: مصر پس از مبارک و چالش های پیش رو

نشست تخصصی: مصر پس از مبارک و چالش های پیش رو


دکتر حسین سلیمی

به گزارش اینپا ؛ حسین سلیمی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در نشست دیپلماسی ایرانی با موضوع «مصر و آینده پیش رو» به بررسی تحولات مصر در بستر تحولات جهانی پرداخت.

ادامه نوشته

مرگ خیابانهای عرب

مرگ خیابانهای عرب 

حسین دهشیار

از تلاش غرب و متحدین منطقه ای برای سرنگونی حکومت معمر قذافی گرفته تا سیاستهای تهاجمی اتحادیه عرب و کشورهای غیر عرب خاورمیانه در رابطه با سوریه شاهد حیات یافتن یک تصویر کاملاً مشخص و محرز می باشیم. حساسیت های کمتری نسبت به عملکرد آمریکا و متحدین اروپایی او در منطقه به چشم می آید . خیابانهای عرب که از 1952 به دنبال به قدرت رسیدن افسران آزاد غالباً صحنه نمایش احساسات ضد استعماری و آمریکا ستیز بود امروزه به گونه فزاینده ای تجلی گر ارزیابی منفی و یاس برانگیز توده ها از دست آوردهای ساختارهای مستقر قدرت در کشورهای منطقه می باشد. اتحادیه عرب که سمبل و نماد به هم پیوستگی و همسویی منافع و هویت محسوب می شده است در چارچوب یک اجماع نظر قاطع به صدور قطعنامه بر علیه اعضای عرب خود در جهت تغییر رژیم دست زده است.

ادامه نوشته

بررسی راهکارهای تثبیت حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه  

 بررسی راهکارهای تثبیت حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه 

مهرداد نوری

مالکیت ایران بر جرایر سه گانه پارسیان (پارس بزرگ-پارس کوچک -بام سبز)امری است که قدمتی به اندازه تاریخ چند هزارساله پیدایش کشور عزیزمان ایران دارد و مستندات تاریخی و حقوقی خود گویای این واقعیت بدیهی است که به نوبه خود نافی ادعای کشوری همچون امارات است که پیشینه تشکیل  آن حتی به چند دهه هم نمی رسد. در همین راستا با توجه به تحقیقات بسیاری که توسط صاحب نظران واساتیدمحترم دانشگاهها انجام شده است و ارائه مستندات تاریخی وحقوقی متقن توسط آنان  مالکیت ایران بر این جزایر بدیهی است و بازگویی آن ادله موجب طویل کلام و سعی دوباره است .

ادامه نوشته

بررسی تاثیر انقلاب اسلامي ایران بر  انقلاب مصر

بررسی تاثیر انقلاب اسلامي ایران بر  انقلاب مصر

مجتبی اشرافی - مرتضی اشرافی

انقلاب نقطه عطفی در تاریخ جوامع است که به صورت بارزی جامعه را به دو قسمت قبل و بعد از خود تقسیم می­کند. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در پیشبرد روند بیداری و آگاهی مسلمانان و افزایش فعالیت­های مؤثر اسلامی در جوامع مسلمانان بوده است. آنچه در مصر در بهمن ماه 1389 رخ داد نیز حرکتی مشابه انقلاب ایران  فراگیر از خروش مردمی بود که در نتیجه­ چند دهه تحقیر ملّی بوجود آمده است.  باید توجه داشت که بمنظور درک اثر پذیری انقلاب اسلامی ایران بر تحولات اخیر مصر ، نمیتوان وضعیت حال ایران را مقایسه کرد که قیاسی نابجا و مع­ الفارق می­نماید در این مقاله سعی می شود به این موضوع با نگاهی تاریخی نگریسته شود.

ادامه نوشته

رویدادهای خاورمیانه و نظریه برخورد تمدن ها

رویدادهای خاورمیانه و نظریه برخورد تمدن ها


دکتر حمید احمدی

نظریه هانتینگتون درباره برخورد تمدنها که در سالهای دهه 1990 تحت تاثیر رشد جریانهای رادیکال اسلام گرا از یک سو و قدرت رو به رشد چین در اقتصاد جهانی از سوی دیگر مطرح شد، در نخستین دهه قرن بیست و یکم به محک اساسی گذاشته شد. رشته رویدادهای سیاسی_نظامی دو دهه 1990 و 2000 در واقع ترکیبی از نمونه ای هشدار دهنده و خنثی کننده نظریه رویارویی تمدنها، بویژه در رابطه با کشاکش اسلام و غرب بود.

ادامه نوشته

گزینه‌ها و گزاره‌های آتی انتخابات ریاست‌جمهوری مصر

انتخابات ریاست‌جمهوری مصر: گزینه‌ها و گزاره‌های آتی


داوود احمدزاده

تنش‌ها در مصر با رد صلاحیت ده نامزد اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری، وارد مرحله حساسی شده است. در این میان، بیشترین واکنش به اقدام کمیته عالی انتخابات ریاست‌جمهوری مصر از سوی خیرت الشاطر، کاندیدای اصلی اخوان‌المسلمین و نیز عمر سلیمان، مهره کلیدی و معاون حسنی مبارک انجام شده است.آنچه مسلم است اخوان‌المسلمین مانند دیگر گروه‌های سیاسی به دنبال اهداف سیاسی و دست یافتن بر قدرت است و گفته‌های برخی از رهبران اخوان با فعالیت‌های سیاسی این جنبش همخوانی ندارد و آن را فقط در راستای شعارهای تبلیغاتی باید ارزیابی نمود. در این میان، پس از تحولات اخیر می‌توان سناریوهای ذیل را برای انتخابات ریاست‌جمهوری مصر و تحولات آینده آن متصور بود:

ادامه نوشته

ژئوپلیتیک شورای خلیج فارس و اهداف هژمونیک آمریکا

ژئوپلیتیک شورای خلیج فارس و اهداف هژمونیک آمریکا

سعید محمدی گماری
شناخت ژئوپلیتیک شورای همکاری خلیج فارس و ارزیابی تأثیر هژمون بر اعضای آن در بستر نظریه همگرایی امنیتی می تواند نقش مؤثری در اتخاذ سیاست صحیح از سوی شورای همکاری خلیج فارس را در برداشته باشد. به نظر می رسد که نقش هژمون در همگرایی امنیتی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در ادامه برنامۀ مشارکت برای صلح در ترویج ثبات در منطقه خلیج فارس و در راستای اهداف هژمون می باشد. در این نوشتار سعی شده است که بر مبنای تشریح ژئوپلیتیک شورای همکاری خلیج فارس در قالب نظریه همگرایی امنیتی، اهداف قدرت هژمون در سمت دهی به شورای همکاری خلیج فارس را تبیین کرد.
ادامه نوشته

قدرت راهبردی، منطق راهبردی (بررسی واقعیات تهدیدات جدید علیه ایران)

قدرت راهبردی، منطق راهبردی

(بررسی واقعیات تهدیدات جدید علیه ایران)


دکتر ابراهیم متقی

ایران یک سوژه منحصر به فرد است و این سوژه کاملا در افکار استراتژیست های غربی غیر قابل پیش بینی است. از یک سو ایران قابلیت های ابزاری انتقامی دارد، از یک سو کشورهای غربی آینده مبهمی در ارتباط با توانمندی های نظامی حدس می زنند... امروز در حوزه ساختاری خود امریکا بحث هایی وجود دارد که مسئله مربوط به حمله نظامی به ایران را مورد نقد جدی قرار می دهد. این موضوعی است که ایپاک و اتاق فکر های ایپاک یعنی موسسه مطالعات واشنگتن برای خاورمیانه و افرادی مثل رابرت ساتلوف و پاتریک کلاوسون در حال پیگیری آن است... حمله نظامی اروپا، امریکا یا اسرائیل در ارتباط با ایران حداقل تا آگوست 2012 غیرممکن است.

ادامه نوشته

سیاست تحریم، مانع مذاکرات جدی هسته‌ای

سیاست تحریم، مانع مذاکرات جدی هسته‌ای

دکتر کیهان برزگر

سیاست تحریم و فشار غرب علیه ایران با اعمال تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا بر واردات انرژی از ایران وارد مرحله جدیدی شده است. هدف اعلامی غرب از اعمال این فشارها بازگشت ایران به میز مذاکره و گفت‌وگوی جدی در مورد برنامه هسته‌ای خود است. غرب با تأکید بر ضرورت این سیاست این گونه جلوه می‌دهد که تلاش دارد تا از حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران جلوگیری کند. برنامه هسته‌ای ایران در قالب تعامل و یک بازی برد ـ برد و از طریق دیپلماسی حل شدنی است. مسأله مهم این است که چگونه بین حق ایران برای استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای و منحرف نشدن آن به سمت تسلیحاتی شدن تعادل ایجاد کرد. برای ایران مهمترین مسأله، اعتماد به طرف مقابل برای عدم توقف برنامه هسته‌ای بومی خود است.

ادامه نوشته

شوراي همكاري خليج فارس و برنامه هسته اي ايران

شوراي همكاري خليج فارس و برنامه هسته اي ايران


حمید رضا کاظمی

عملکرد کشورهای حاشیه خلیج فارس در سطح بین المللی از آن جهت قابل بررسی است که رهبران این کشورها پس از جنگ دوم خلیج فارس و حضور آمریکا برای اخراج صدام از کویت گمان می‌کنند که با نزدیکتر شدن به کاخ سفید می توانند ضریب امنیت ملی خود را افزایش دهند، اما آمریکا براساس مصالح خود و رژیم صهیونیستی در منطقه عمل می‌کند و واشنگتن به خوبی می‌داند که تقابل نظامی با ایران به سود این کشور و متحدش نخواهد بود و حاضر نیست با وعده‌های دوستان عرب زبان خود در حاشیه خلیج فارس وارد جنگی پرهزینه شود؛ شیوخ خلیج فارس شاید از یاد برده باشند که آمریکا درهرجا که منافع مستقیمی داشته باشد کشورهای حاشیه خلیج فارس را وجهه معامله خود قرار می دهد.

ادامه نوشته

اتحادیه عرب و مداخلات بشردوستانه

اتحادیه عرب و مداخلات بشردوستانه

طهمورث غلامی

یکی از مهمترین کنش گرانی که با ورود خود به کم و کیف و سمت و سوی تحولات دنیای عرب شکل داد، اتحادیه عرب می باشد. اتحادیه عرب که سازمانی منطقه ای مرکب از تمامی دولت های عربی است، مداخله ناتو در لیبی را خواستار شد و آن را تائید کرد. سوالی که این نوشتار به دنبال پاسخ دادن به آن است، این است که نقشی که اتحادیه عرب در رابطه با تحولات جاری در دنیای عرب به عهده گرفته است دارای چه پیامدهای در عرصه مداخلات بشردوستانه و بحث حاکمیت دولت ها می باشد؟

ادامه نوشته

پايان حكومت 40 ساله قذافي و آخرين فصل انقلاب ليبي

پايان حكومت 40 ساله قذافي و آخرين فصل انقلاب ليبي

سيد حسين موسوي

معمر قذافي رهبر ليبي بالاخره پس از 42 سال حكمراني و 9 ماه جنگ همه جانبه با ملت اين كشور در حومه شهر سرت مورد شناسايي قرار گرفت و به وسيله گروههاي انقلابي كشته شد. بدينترتيب صفحه قذافي در تاريخ ليبي بسته شد و سايه مخوف او از صحنه كشور پهناور ليبي رخت بربست. نوشته پيش روي شما مي‌كوشد از چند زاويه رويدادهاي اخير ليبي را مورد بررسي قرار دهد. نكته مهم اینکه به دليل برهوتي شدن ليبي در دوره قذافي و نبود نهادهاي قدرتمند اجتماعي و نيز بافت قبيله‌اي اين كشور، داوري در مورد توانايي شوراي موقت انتقالي ليبي براي گذار موفقيت‌آميز از دوره انتقالي و ترسيم افق سياسي اين كشور در ميان مدت دشوار است.

ادامه نوشته

‌نگاهی به اولین انتخابات آزاد در تونس

نگاهی به اولین انتخابات آزاد در تونس

وحید مرادی

کشور تونس، به‌رغم برخورداری از سابقه طولانی در اسلام، با توجه به سالها حاکمیت نظام دیکتاتوری بن‌علی و گرایش‌های سکولار وی در اداره جامعه، به مأمنی مناسب برای جریانات و گروه‌های سکولار و حتی ضد دینی در سال‌های اخیر تبدیل شده بود. این در حالی است که با وقوع انقلاب مردمی در تونس و گسترش آزادی‌های مدنی در کشور فضای مناسبی برای رشد اندیشه ها و جریانات اسلامی فراهم آمد. از این‌رو، در حال حاضر دو طیف اساسی در تونس به فعالیت‌های سیاسی اهتمام دارند که عبارتند از:1. جریان اسلام‌گرا؛ متشکل از احزاب و گروه‌های اسلامی به رهبری «حزب النهضة» 2. جریان سکولار؛ متشکل از گروه‌های لیبرال و چپی 

ادامه نوشته

اهداف و مواضع متناقض ترکیه در قبال تحولات خاورمیانه

اهداف و مواضع متناقض ترکیه در قبال تحولات خاورمیانه

http://www.instablogsimages.com/images/2009/01/27/20080730-204948-pic-955388560_ghxUw_16298.jpg

 ترکیه از جمله بازیگرانی است که نقش پر رنگی در تحولات اخیر منطقه داشته است. از یک سو، الگوی دموکراسی ترکیه (بویژه مبتنی بر تجربه­ها و موفقیت­های حزب عدالت و توسعه)، به عنوان الگویی موفق در تلفیق اسلام و دموکراسی در بخش قابل توجهی از افکار عمومی و نخبگان جهان عرب مطرح شده که این امر به موازات بهره­گیری ترکیه از ابزار میانجیگری­، به افزایش قدرت و نفوذ منطقه­ای ترکیه کمک شایانی نموده است.  این نوشتار در پی واکاوی واقع­بینانه اهداف و مواضع متناقض آنکارا در قبال تحولات اخیر منطقه خاورمیانه و نیز پیامدهای اتخاذ این مواضع برای دولت ترکیه است تا در نهایت، درک بهتری از جهت­ گیری­ های سیاست خارجی کنونی ترکیه حاصل شود.

ادامه نوشته

عربستان سعودی و قیام ملت‌های عرب؛ رویکردها و چالش‌ها

عربستان سعودی و قیام ملت‌های عرب؛ رویکردها و چالش‌ها

http://www.bidarynews.com/a/uploads/2/7/2739.jpg

حسن احمدیان

عربستان همچون سایر کشورهای عربی، در سال 2011 با ناآرامی‌هایی روبرو شد. اما این ناآرامی‌ها از یک سو بسیار محدود بود و از سوی دیگر اغلب در مناطق شیعه‌نشین این کشور رخ داد. ریاض پس از غلبه بر ناآرامی‌های محدود داخلی از طریق سرکوب و نیز ارائه مشوق‌های مالی، رویارویی با پیامدهای موج تغییر عربی بر کشورهای پیرامونی را آغاز کرد. در این زمینه نیروهای سپر جزیره برای سرکوب معترضان وارد بحرین شدند و ابتکاری برای مرتفع ساختن بحران یمن مطرح شد. تحرکات ریاض پس از ماه مارس 2011، در چهارچوبی صورت می‌گرفت که حاکی از شکل‌گیری تدریجی یک استراتژی سعودی برای رویارویی با موج تغییر عربی می‌باشد. در این گزارش درصدد بررسی نگرش و سیاست عربستان در قبال موج تغییر و استراتژی این کشور برای رویارویی با پیامدهای این موج هستیم.

به بهانه انقلاب مردم مصر : نگاهی به کشور مصر Arab Republic of Egypt

به بهانه انقلاب مردم مصر : نگاهی به کشور Arab Republic of Egypt

وحید پرست تاش

انقلاب مصر این هفته همه را خیره و در انتظار گذاشته است. ناظران و تحلیل گران نمی توانند خود را به سرعت وقایع رسانده و تحلیل های درست و همه جانبه ای ارائه کنند. کشورها در موضع گیری دچار تردید شده اند و برخی نگران و برخی از این اتفاق خرسندند. مصر آبستن حوادث است و شبکه های خبری جهان برای بررسی و رصد اخبار این کشور  برنامه های عادی خود را قطع کرده اند. این هفته پایگاه تخصصی سیاست بین الملل ( اینپا ) به مصر می پردازد. مصر کشوری با تاریخی کهن و سوابقی درخشان در منطقه است. اگرچه در دوره هایی پیوند ناخوشایند دولتمردان این کشور با رژیم اسرائیل به واسطه حکومت های غیردموکراتیک بر مردم این سرزمین اسلامی  تحمیل شد ولی این روندی ثابت نیست. مدت ها است مردم منطقه در انتظار اقدامی از سوی ملت مصر هستند. انقلاب اخیر نتیجه اش هرچه باشد به سود اسرائیل نیست. اسرائیلی ها می دانند که مبارک مهره اصلی آنها در منطقه است و حتی البرادعی نیز این چنین در برابر اسرائیل نرمش نشان نخواهد داد. هفته پایگاه تخصصی سیاست بین الملل ( اینپا ) به مصر می پردازد. 

ادامه نوشته

جنبشهاي اصلاحي مصر

جنبشهاي اصلاحي مصر

بی شک، مصر در تاریخ گذشته خود، در میان کشورهای عربی، نقش ویژه ای داشته است. اهمیت مصر، آنجایی بیشتر رخ می نماید که از یک سو، به عنوان مرکز ثقل اندیشه های سیاسی و مذهبی در جهان عرب و از سوی دیگر، محل اصلی ظهور ناسیونالیسم عربی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم و بالاخره جولانگاه اصلی مبارزه با اسرائیل و حمایت از مبارزات ضد صهیونیستی جنبش مقاومت مردم فلسطین بوده است. پیشگامی مصر در میان کشورهای عربی در دو حقیقت اصلی نهفته است: قرار گرفتن مصر به عنوان مهد اصلی نشر جنبش فکری ناسیونالیسم عربی به رهبری جمال عبدالناصر و خیزش جنبشهای اسلامی به رهبری گروههای اسلامی واصلاح طلب. از اهمیت و موقعیت استراتژیک مصر که بگذریم، بررسی و تحلیل جنبشهای اسلامی از مباحث تازه ای است که امروزه جایگاه خود را بیش از پیش بازیافته است. طرح این مباحث، به ویژه، پس از ظهورانقلاب اسلامی ایران که خود مهمترین عامل رشد و تقویت فزاینده گروههای ملی و اسلامی در جهان عرب بود، حائزاهمیت است.

ادامه نوشته

خالد اسلامبولی

 خالد اسلامبولی


خالد احمد شوقی اسلامبولی در سال 1337 ه’.ش متولد شد. وی درمدرسه فرانسوی نوتردام قاهره به تحصیل پرداخت و آنگاه که به سن20 سالگی رسید، با درجه ستوانی در توپخانه ارتش مصر مشغول بهکار شد. خالد همواره از راهنماییهای برادرش محمد، سود میبرد. محمدعضو جماعت اسلامی در اسیوط برای آنکه برادرش دچار اغفال سیاسینشود، همواره در تربیت و رشد معنوی خالد نهایت دقت را به خرجداد تا آنجا که خالد به خاطر رفت و آمد زیاد به مساجدی کهمسلمانان در آنجا اقامه نماز میکردند، مورد بازجویی فرماندهاننظامی قرار گرفت و به خاطر مظنون بودن برادرش در پروندهاش نوشتند: «نباید در رژه نظامی شرکت کند

ادامه نوشته

اهميت مصر از ديدگاه اسرائيلي ها

اهميت مصر از ديدگاه اسرائيلي ها 
 

درباره اهميت مصر در ابعاد مختلف آن از سوي استراتژيست هاي صهيونيستي ديدگاه ها و نظريات مختلفي وجود دارد. به طور مثال ديدگاه افرايم سنيه(26) درباره جايگاه و اهميت مصر در سياست هاي راهبردي اسرائيل را در نكات زير مي توان خلاصه كرد.
1.اقدام سادات رئيس جمهور وقت اين كشور در سفر به بيت المقدس و شكستن حصار رواني ناشي از پنج جنگ خونين ميان اعراب و اسرائيل از ديدگاه سنيه چيزي نيست كه بشود برايش قيمتي مشخص كرد. مصر يعني بزرگ ترين و مهم ترين كشور عربي، ديوار انزوا و دشمني را كه اعراب دور اسرائيل از بدو تأسيس در سال 1948 كشيده بودند، فرو ريخت.

ادامه نوشته

مشکلات اقتصادی و چشم‌انداز بی‌ثباتی سیاسی در مصــر

 مشکلات اقتصادی و چشم‌انداز بی‌ثباتی سیاسی در مصــر

دکتر محمد حسین حافظیان

در سال های گذشته، کشور مصر با بحران شدیدی از نظر کمبود مواد غذایی و بدتر شدن وضعیت اقتصادی روبرو شد که به ناآرامی اجتماعی و برخی اعتصابات منجر گشت، اعتصاباتی که دقیقا با برگزاری انتخابات شوراهای محلی مصر در ماه آوریل همزمان شد. حکومت مصر که از رفع مشکلات اقتصادی تا حد زیادی درمانده است، همزمان به سرکوب گروه‌های مخالف خود به ویژه اخوان المسلمین دست زد که به تشدید بحران کنونی منجر گشت. دو پدیده مشخصه شرایط کنونی مصر می‌باشد: نخست بدتر شدن شرایط اجتماعی – اقتصادی، به رغم رشد اقتصادی و آزادسازی چشمگیر و دوم بدتر شدن محیط سیاسی. هم اکنون پرسش این است که آیا مصر در حال تجربه نقطه عطفی در تاریخ معاصر خود می‌باشد که می‌تواند پایه‌های حکومت اقتدارگرای مبارک را سست کند و یا اینکه حکومت همچنان به رغم رویارویی با مشکلات شدید اقتصادی کنترل اوضاع را در اختیار خود دارد. برای درک بهتر شرایط کنونی مصر، در آغاز نگاهی گذرا به وضعیت اقتصادی و سیاسی مصر در طی نیم سده گذشته انداخته خواهد شد تا پایه‌های سیاست کنونی حکومت مصر در چارچوب تاریخی آن بیشتر مشخص گردد.

ادامه نوشته

متن کامل سخنرانی پرزيدنت اوباما در قاهره

متن کامل سخنرانی پرزيدنت اوباما در قاهره

مصر۱۴ خرداد ۱۳۸۸

افتخار دارم در قاهره، شهری که به زمان محدود نمیشود،  میهمان دو مؤسسه معتبر هستم. بیش از یک هزار سال، الازهر چراغ تعلیمات اسلامی و بیش از یک قرن دانشگاه قاهره منشأ پیشرفت مصر بوده اند. متفقاً، شما نمایندۀ هم آهنگی میان سنت و پیشرفت هستید. من از میهمان نوازی شما و ملت مصر سپاسگزارم. این افتخار را نیز دارم که بهمراه خود حسن نیت مردم آمریکا و درودی از صلح از سوی جوامع مسلمان کشورم را برای شما به ارمغان آورده ام.  السلام علیکم.ما در برهه ای از زمان ملاقات میکنیم که میان ایالات متحده و جهان اسلام تنش  وجود دارد- تنشی که در تاریخ و فرای آمریکا ریشه دارد. طی قرنها، رابطه میان اسلام و غرب همزیستی و همکاری و همچنین درگیری و جنگ مذهبی را در بر داشته است. در دورانی اخیر، استعمار که حقوق و فرصتها را از بسیاری مسلمانان سلب کرد، و جنگ سرد که بسیاری اوقات بدون اعتنا به آرمانهای کشورها آنان را آلت دست خود قرار داد، به تنش افزودند.

ادامه نوشته

تاريخچه مناسبات ايران و مصر

تاريخچه مناسبات ايران و مصر

در تاريخچه مناسبات ايران ومصر، عامل «گرايش به صهيونيسم‌» همواره يك عنصر بازدارنده و تخريبي بوده است‌. اين پديده را مي‌توان درجدائي حكومت جمال عبدالناصر و حكومت پهلوي به دليل اتحاد محمدرضا با اسرائيل و فاصله جمهوري اسلامي از حكومت مصر به دليل پيمان كمپ‌ديويد و ارتباط مصري‌ها با صهيونيستها به روشني مشاهده كرد. تنها پيش از تأسيس اسرائيل بود كه رويكرد سياسي دو كشور ايران ومصر بايكديگر همسويي داشت وپادشاهي بودن هر دو سبب تحكيم پيوند آنها شده بود. يادداشت زير به بررسي تاريخچه روابط سياسي ايران و مصر ونقش وجودي صهيونيسم در «تخريب‌» آن مي‌پردازد.

ادامه نوشته

اخوان المسلمینِ؛ جنبش اسلامی مصر

اخوان المسلمینِ؛ جنبش اسلامی مصر

اخوان المسلمین سازمان مذهبی - سیاسی که در 1307 هجری شمسی ۱۳۴۷ هجری قمری (سال ۱۹۲۸ میلادی) در مصر و به وسیلهٔ شيخ حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنا معروف به حسن البنا (۱۹۰۶-۱۹۴۹)در شهر اسماعيليه بنیانگذاری شد . سپس‌ در ديگر كشورهاي‌ عربى‌ و اسلامى‌ به‌ فعاليت‌ می پردازد. اين نهضت به تاءثير از انديشه هاى سید جمال‌الدین اسدآبادی و در پاسخ به انحطاط داخلى مسلمانان و سلطه بيگانگان بر كشورهاى اسلامى ، به ويژه بر كشور مصر پديد آمد. اخوان المسلمين جهت رسيدن به اهدافش (چون زنده كردن شعائر اسلامى و برافكندن سلطه اجانب و برقرارى حكومت اسلامى ) در جبهه هاى مختلف فرهنگى ، نظامى و سياسى به مبارزه پرداخت ، و در اين رهگذر چند بار به دست حكومت ملك فاروق منحل شد و طى آن شمار زيادى از اعضاى آن دستگير و يا اعدام شدند. پس از ترور حسن البنا، بتدريج تحولى در جنبش اخوان المسلمين صورت گرفت . اين تحول عبارت بود از جايگزين كردن راههاى مسالمت آميز به جاى مبارزه مسلحانه عليه رژيم و سلطه بيگانگان . اين اقدام كه در پى نااميدى از مؤ ثر بودن راه حل نظامى برگزيده شد، از محبوبيت و كارآيى اخوان كاست و گروههاى جديد اسلامى (مانند جهاد اسلامى ) كه اغلب متاءثر از اخوان المسلمين بودند، امّا بر مبارزه نظامى پاى مى فشارند، پا به ميدان گذاشتند. با اين وصف ، تاءثير عميقى كه جنبش اخوان در روند مبارزات مردم مصر و جهان اسلام داشته است ، غير قابل انكار مى باشد.

ادامه نوشته

ژئوپوليتيک خليج فارس؛ ايران و آمريکا

ژئوپوليتيک خليج فارس؛ ايران و آمريکا

(تهديدها و فرصتهاي فراروي جمهوري اسلامي)
مهدی ذوالفقاری
چكيده: موقعيت حساس و استراتژيك ايران در منطقه خاورميانه و وجود بحران‌ها و عدم ثبات سياسي در كشورهاي مجاور و وجود چالش‌هاي سياسي با همسايگان استراتژيك باعث به وجود آمدن تهديدهايي براي امنيت جمهوري اسلامي ايران مي‌شود. از بزرگ‌ترين تهديدات فرامنطقه‌اي كه حوزه نفوذ آن به اين منطقه حساس و استراتژيك وارد شده است، ايالات متحده آمريكا است. آمريكا با تداوم حضور خود در منطقه و ايجاد روابط با دول همسايه ايران در شمال،‌ جنوب، شرق و غرب در صدد ايجاد فضايي رعب انگيز و تنش‌زا در ارتباط ايران با كشورهاست. مخالفت ايران با طرح خاورميانه بزرگ آمريكا در منطقه، به رسميت نشناختن اسرائيل و احساس خطر آن دولت از ناحيه ايران، تأكيد بر استقلال و پي‌گيري عزت مدارانه پرونده‌ هسته‌اي منجر به احساس خطر از اين ناحيه براي آمريكا و متحدانش شده است. به همين دليل و بنابر اهميت استراتژيك ايران و سياستي كه در قبال اين دولت‌ها سر لوحه سياست خارجي خود قلمداد كرده است، باعث مقابله شديد آمريكا با اين كشور در فضاي بين‌المللي شده است .استراتژي آمريكا در منطقه خاورميانه در قبال ايران مبتني بر محدود ساختن و منزوي كردن و به طور كلي حذف ايران از معادلات منطقه است و براي رسيدن به اين مهم و نيز تسلط بر منابع اقتصادي و موقعيت استراتژيكي منطقه از تمامي ابزار ديپلماسي و حتي نظامي در مقياس گسترده استفاده مي‌كند.



كليدواژه‌ها: خليج فارس، ايران، آمريكا، امنيت، ژئوپوليتيك

ادامه نوشته

بحران سوئز بحرانی که موازنه قدرت در خاورمیانه را تغییر داد

بحران سوئز بحرانی که موازنه قدرت در خاورمیانه را تغییر داد

 Full-size image

پیتر ال. هان
پیتر ال. هان پرفسور تاریخ سیاسی در دانشگاه ایالتی اوهایو است و در حال حاضر به عنوان مدیر اجرایی جامعه تاریخ شناسان روابط خارجی آمریکا ایفای مسئولیت می کند. تخصص او در تاریخ دیپلماسی ایالات متحده در خاورمیانه از سال 1940 است.بحران سوئز در سال 1956 رویدادی پیچیده با علت هایی پیچیده و عواقبی بسیار بااهمیت در تاریخ بین المللی خاورمیانه بود. علت های اصلی این بحران به کشمکش اعراب-اسراییل، که در سال های 1940 سرتاسر منطقه را طی کرد، و موج ضداستعماری، که سرتاسر جهان را در قرن بیستم درنوردید و موجب درگیری بین قدرت های استعمارطلب و کشورهای نوخاسته شد، بازمی گردد. پیش از اینکه بحران سوئز پایان یابد، این بحران باعث تشدید درگیری های بین کشورهای عرب و اسراییل شد، نزدیک بود به نمایش قدرت بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی بیانجامد، ضربه مهلکی به ادعاهای استعمارطلبانه انگلیس و فرانسه وارد کرد، و موجب رسیدن ایالات متحده به یک موقعیت سیاسی برجسته در منطقه شد

ادامه نوشته

گفت‏وگو با دكتر سيد جلال دهقان

گفت‏وگو با دكتر سيد جلال دهقاني

The image “http://www.iran-newspaper.com/1380/800920/html/039927.jpg” cannot be displayed, because it contains errors.

تغيير جغرافياى سياسى خاورميانه; اهداف و پيامدها

بحران عراق هر روز كه مى‏گذرد ابعاد جديدى مى‏يابد . در اين ميان كشاكش قدرت‏هاى بزرگ و نيز دل‏نگرانى كشورهاى منطقه ا توجه همگان را جلب كرده است . از سويى امريكا سناريوهاى گوناگونى را براى عراق تدوين و پيگيرى مى‏كند كه آخرين مورد آن تعيين فرماندار نظامى امريكايى در دوران پس از صدام حسين بوده است .

اما طرح‏ها و سناريوهاى ديگر هم نياز به تبيين دارد . از اين جهت كه چه هدفى را دنبال مى‏كند و اين كه آيا در پيگيرى اهداف خود به موفقيتى نائل خواهد شد؟ و ده‏ها سؤال ديگر كه در گفت‏وگو با دكتر سيدجلال دهقانى فيروزآبادى استاد دانشگاه و تحليل‏گر مسائل منطقه‏اى به بحث گذاشته شده و در پى مى‏آيد .

ادامه نوشته

خلیج فارس امنیت منطقه‌ای و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

خلیج فارس، امنیت منطقه‌ای و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

The image “http://www.asriran.com/files/fa/news/1388/2/12/109922_251.jpg” cannot be displayed, because it contains errors.

علی اکبر باقری

چکیده

منطقه ی خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه به نقش اساسی آن در اقتصاد جهانی، امنیت و ثبات این منطقه دغدغه ی اصلی کشورهای منطقه و جهان است. به نظر می رسد با توجه به بافت دولت های منطقه ی خلیج فارس و وضعیت سرزمینی و جغرافیای سیاسی آن امنیت منطقه ای مبتنی بر همکاری بین دولت های منطقه، مناسب ترین شیوه برای تأمین امنیت خلیج فارس است. البته این مهم نیز حاصل نمی شود، مگر با به کارگیری شیوه های گوناگون اعتمادسازی متقابل بین دولت های منطقه برای رفع سوءتفاهمات که وظیفه ی سران کشورهای منطقه است.
ادامه نوشته

نقد نظریه «توازن قوا» در خلیج فارس

نقد نظریه «توازن قوا» در خلیج فارس

http://www.csr.ir/usercontrols/General/GetPicture.aspx?ID=111&Tbl=Authors&fl=Photo&idn=AuthorId

دکتر کیهان برزگر

نظام سیاسی – امنیتی مبتنی بر «توازن قوا» در خلیج فارس کارآمدی لازم برای حفظ امنیت و ثبات درمنطقه به خصوص پس از سقوط رژیم بعثی عراق را ندارد . مبنای نظام توازن قوا بر بازی حاصل جمع صفر( بازی برد - باخت) و افزایش «قدرت نسبی» بازیگران رقیب است و لذا از درون آن تنش، بی اعتمادی و جنگ بیرون می آید. با تغییر و تحولات جدید ژئوپلتیک در منطقه برقراری نظام مبتنی بر «توازن امنیت» بین بازیگران اصلی منطقه ای و فرا منطقه ای جایگزین مناسب تری برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه خلیج فارس است. مبنای نظام توازن امنیت بر بازی حاصل جمع غیر صفر (بازی برد ـ برد) و افزایش «امنیت نسبی« بازیگران رقیب است. از درون چنین نظامی همکاری، ثبات و رقابت سازنده بیرون می آید.

ادامه نوشته

ديپلماسي نوين جمهوري اسلامي ايران  و جابه جايي قدرت در خاورميانه

 ديپلماسي نوين جمهوري اسلامي ايران  و جابه جايي قدرت در خاورميانه

مهرداد قهرمانی
سرزمين ايران از دير باز داراي منابع سرشار ، موقعيت ويژه گذرگاهي و عبور جاده هاي ابريشم و ادويه  ، موقعيت ويژه ژئوپلتيك ، تسلط بر تنگه استراتژيك هرمز ، بافت ويژه جمعيتي ، دسترسي به در ياهاي آزاد ، وضعيت توپوگرافي و موقعيت سوق الجيشي و... بوده است.از نظر قدرت سياسي، در محيط استبدادي و استعمارزده منطقه خاورميانه، موقعيت ژئوپليتيك ايران، به دليل وجود حكومت  مستقل و مردمي ، بسيار حائز اهميت است .به طوريكه ما در دنيا كمتر از ۱۰ كشور سراغ داريم كه از لحاظ سياسي مستقل بوده و داراي دكترين مختص به خود باشند .كشورهايي چون روسيه ، آمريكا ، چين ، برزيل ، هند ، كشورهايي هستند كه داراي دكترين مشخص بوده و از لحاظ سياسي مستقل محض اند. جمهوري اسلامي ايران نيز در برآورهاي سياسي ، جز كشورهاي مستقل سياسي محض به شمار مي آيد.
ادامه نوشته

نظریه بازدارندگی و حمله اسراییل به ایران

نظریه بازدارندگی و حمله اسراییل به ایران

http://static.open.salon.com/files/israel_iran_attack1256162459.jpg

 مصیب فتحی
این روزها زمزمه های زیادی در خصوص حمله به ایران شنیده می شود. کارشناسان مسایل سیاسی, دفاعی و نظامی در گفتگوهای رسمی و غیر رسمی خود به بررسی این مسئله می پردازند, چنین حمله ای بطور حتم پیامدهای بدی خواهد داشت و تمامی معادلات سیاسی, نظامی وامنیتی خاورمیانه, حساس ترین منطقه جهان را بر هم می زند. با توجه به مباحث بالا حال این سوال پیش میاید که آیا اسراییل با توجه به تئوری بازدارندگی به ایران حمله خواهد کرد یا نه؟آیا اسراییل توان حمله به ایران را دارد؟ فرضیه اصلی این مقاله این است که اسراییل با توجه به شرایط داخلی خود ،شرایط منطقه ای و شرایط  بین المللی توانایی حمله به ایران را ندارد.؟

ادامه نوشته

آیا البرادعی جانشین حسنی مبارک خواهد شد؟

آیا البرادعی جانشین حسنی مبارک خواهد شد؟

http://www.inn.ir/iran_media/image/2010/03/309410310_orig.jpg

مصیب فتحی

با نزديک شدن موعد برگزاري انتخابات پارلماني و رياست جمهوري در مصر، رويارويي دولت و مخالفان وارد مرحله جديدي شده است. در اين ميان کهولت سن و بيماري "حسني مبارک" رييس جمهوري کنوني اين کشور، حدس و گمان هاي زيادي را در مورد جانشين احتمالي وي مطرح کرده است.مصر اواخر سال جاري ميلادي شاهد برگزاري انتخابات پارلماني خواهد بود و در ادامه در اوايل سال آينده ميلادي (2011) نيز انتخابات رياست جمهوري برگزار خواهد شد و در حال حاضر يکي از مهمترين مسايل در فضاي سياسي مصر، موضوع جانشيني حسني مبارک است.

ادامه نوشته

كلیاتی از ماجرای یمن

كلیاتی از ماجرای یمن

یمن كشوری است كه در جنوبی ترین ناحیه شبه جزیره عربستان قرار دارد. در دوران باستان به این منطقه عربستان خوشبخت می گفتند. اعراب این منطقه قحطانی و دارای یكی از معدود تمدنهای دوران باستان در عربستان هستند. همه ما نام بلقیس ملكه سبا و همسر سلیمان را در قرآن دیده و شنیده ایم. تمدن بزرگ یمن و سد افسانه ای مأرب شهرتی فراتر از یك نام دارد. این كشور گاهی مستقل و گاهی تحت حاكمیت دولتهای مقتدر در دورانهای مختلف بوده است. اسكندر، حبشی ها (اتیوپی امروزی)، ایرانیان، خلفای اسلامی و بعدها تركان عثمانی و در آخر انگلیسی ها (بعد از جنگ جهانی اول) بر این منطقه حاكم بوده اند. یمن در سال 1934 از انگلستان استقلال یافت ولی پس از صف بندی بلوك شرق و غرب به دو تكه كه هر كدام از اقمار یكی از ابرقدرتها شمرده می شد منقسم شدند، در سال ۱۹۶۲ جمهوری خواهان با كمك نیروهای نظامی مصر در زمان جمال عبدالناصر آخرین حكومت زیدی را سرنگون كردند. جمهوری عربی یمن یا یمن شمالی سابق در ۲۶ سپتامبر ۱۹۶۲ بنا نهاده شد. حدود هشت سال طول كشید تا مخالفان سركوب شوند و نظام جدید مستقر شود. این دو تكه پس از فروپاشی شوروی سابق دوباره به هم پیوند خورده و یمن واحد را زیر قدرت یك حاكم دیكتاتور و در ظاهر چپگرا ولی وابسته به غرب به نام ”علی عبدالله صالح“ قرار داد . تا پیش از تاسیس جمهوری یمن این كشور را حاكمین و امامان شیعه زیدی تحت سرپرستی داشتند.

ادامه نوشته

خليج فارس؛ ايران و آمريکا ؛ تهديدها و فرصتهاي فراروي جمهوري اسلامي

خليج فارس؛ ايران و آمريکا ؛ تهديدها و فرصتهاي فراروي جمهوري اسلامي

مهدی ذوالفقاری

 موقعيت حساس و استراتژيك ايران در منطقه خاورميانه و وجود بحران‌ها و عدم ثبات سياسي در كشورهاي مجاور و وجود چالش‌هاي سياسي با همسايگان استراتژيك باعث به وجود آمدن تهديدهايي براي امنيت جمهوري اسلامي ايران مي‌شود. از بزرگ‌ترين تهديدات فرامنطقه‌اي كه حوزه نفوذ آن به اين منطقه حساس و استراتژيك وارد شده است، ايالات متحده آمريكا است. آمريكا با تداوم حضور خود در منطقه و ايجاد روابط با دول همسايه ايران در شمال،‌ جنوب، شرق و غرب در صدد ايجاد فضايي رعب انگيز و تنش‌زا در ارتباط ايران با كشورهاست. مخالفت ايران با طرح خاورميانه بزرگ آمريكا در منطقه، به رسميت نشناختن اسرائيل و احساس خطر آن دولت از ناحيه ايران، تأكيد بر استقلال و پي‌گيري عزت مدارانه پرونده‌ هسته‌اي منجر به احساس خطر از اين ناحيه براي آمريكا و متحدانش شده است. به همين دليل و بنابر اهميت استراتژيك ايران و سياستي كه در قبال اين دولت‌ها سر لوحه سياست خارجي خود قلمداد كرده است، باعث مقابله شديد آمريكا با اين كشور در فضاي بين‌المللي شده است .استراتژي آمريكا در منطقه خاورميانه در قبال ايران مبتني بر محدود ساختن و منزوي كردن و به طور كلي حذف ايران از معادلات منطقه است و براي رسيدن به اين مهم و نيز تسلط بر منابع اقتصادي و موقعيت استراتژيكي منطقه از تمامي ابزار ديپلماسي و حتي نظامي در مقياس گسترده استفاده مي‌كند.

ادامه نوشته

مرور اجمالي ساختار سياسي اجتماعي عراق

مرور اجمالي ساختار سياسي اجتماعي عراق

نويسنده: احمد - بخشايشی اردستاني 

پيدايش عراق ناشي از مجموعه‌اي از معاهدات و قراردادهاي بين‌الملل و توافق‌هاي مرزي است. از جملة مهمترين قراردادها مي‌توان، به معاهده سور 1920، كنفرانس قاهره 1921، معاهده 1922 بين عراق، انگليس، معاهده لوزان 1923، معاهده انگليس تركيه 1926، معاهده 1975 الجزيره با ايران و حل مناقشات مرزي با ايران و مشخص شدن خط ميانه در اروندرود و همچنين معاهده، ترك مخاصمه با كويت در 1991 از طريق تحريم‌هاي سازمان ملل اشاره كرد. در اوايل ژانويه سال 1999 صدام ادعاي تازه‌اي را به صحنه آورد و آن اين كه بريتانيا كويت را از عراق جدا نمود. اين ادعا موجب اعتراض كويت و شكايت به سازمان ملل شد. در واقع هويت‌سازي عراق امري است كه طي زمان، با فراز و نشيب‌هاي بسيار همراه بوده است. در سال 1933 فيصل نگراني خود را نسبت به قوام گرفتن يك هويت ملي ابراز مي‌دارد.

ادامه نوشته

تقابل یا درک مصالح متقابل

  • تقابل یا درک مصالح متقابل
  • ترجمه: سید حامد مظلومی، کارشناس مطالعات منطقه ای

    در2009/21/5 ، مقاله ای توسط "نادر موسوی زاده"، که دستیار ویژه دبیر کل سابق سازمان ملل ((کوفی عنان)) از 1997 تا2003 بوده است واینک مشاور ارشد در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک است در روزنامه "واشنگتن پست" به چاپ رسید. مقاله ای بود از نگاه یک شهروند آمریکایی((ایرانی تبار)) . در زیر ترجمه مقاله ، با مقداری تغییرات از سوی مترجم، می آید.
    "نادر موسوی زاده"عنوان میکند که یک توافق شوم و خطرناک در حال شکل گیری پیرامون این قضیه است که جنگ با ایران اجتناب ناپذیر است.شکستِ نبود دیپلماسی ((گفت وگو)) درهشت سال گذشته در بدترین حالتِ سناریو به نتیجه رسیده است که به موجب آن ،بیشتر کارشناسان توافق دارند، ایران از نقطه بدون بازگشت((بازگشت ناپذیر)) عبور کرده است بدون آنکه تعهدات قانونی خود تحت  NPT  (پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای) را نقض کند.
  • ادامه نوشته

    مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل

    مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل

    مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل این روزها لحظات تلخی را می‌گذراند. اگر چه در گذشته 40 ساله این مذاکرات هیچگاه گفت و گوهای دو طرف به هیچ نتیجه‌ای نرسید اما لا اقل فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها مدت به مدت پشت میز مذاکرات می‌نشستند و ظاهر قضیه را حفظ می‌کردند و چشم امید به چشمان هم داشتند تا شاید بارقه امیدی در چشمانشان پدید آید و راهی برای برون رفت پیدا شود. اما این بار با روی کار آمدن دولت تندروی نتانیاهو این اتفاق هم نیفتاده است. اسرائیل به ساخت شهرک‌سازی‌ها ادامه می‌دهد، معاهدات بین‌المللی را به راحتی زیر پا می‌گذارد و برای مذاکره با فلسطینیان از اصولشان می‌گذرد و برایشان شرط و شروط تعیین می‌کند.

    ادامه نوشته

    ايران ستيزى دولت امريکا

    ايران ستيزى دولت امريکا

    محمد کاظم سجاد پور
    در مقدمه بايد عرض کنم که در امنيت خليج فارس سه دسته بازيگر اصلى و محورى وجود دارد که عبارتند از کشورهاى عربى حاشيه خليج فارس، ايران و يک دولت فرامنطقه يى به نام امريکا.
     
    کشورهاى ديگر فرامنطقه يى مهم هستند، ولى آنان در مرحله بعد از امنيت قرار مى گيرند، امنيت خليج فارس در مرحله اول در تعاملى که بين اين سه دسته از بازيگر وجود دارد، شکل مى گيرد و در اين وسط عامل امريکا بسيار حساس و مهم است، به خصوص در تحول خاصى که در چند سال گذشته در منطقه رخ داده است.
    ادامه نوشته

    ايالات متحده و خليج‌فارس در قرن 21 / قسمت دوم

    ايالات متحده و خليج‌فارس در قرن 21 / قسمت دوم

    قوس بحران: حمله‌ی جهانی و خلیج‌فارس به عنوان مرکز ثقل
    در حالی که زیرساختهای خلیج‌فارس نیز با هدف تشویق دگرگونی سیاسی و مقابله با پیشامدهای احتمالی نظامی در صحنه‌ی جنگ بنا گردیده‌اند، همچنین روشن است که هدف از برپایی این تأسیسات ایجاد توانایی برای اعمال قدرت در مناطق دوردست است. نقش زیرساختهای خلیج‌فارس در استفاده از زور علیه عراق ممکن است طلیعه‌ای برای حوادث آتی باشد، با این فرض که استفاده از زور در چارچوب عملیات آزادی عراق برای ایجاد دگرگونی سیاسی امری غیر معقول نبوده است. به نظر روشن می‌رسد که رئوس کلی جا پای نظامی آمریکا در خلیج‌فارس می‌تواند در نقاط دیگر جهان نیز تکرار شود. اسناد گوناگون در خصوص استراتژی بر اهمیت فزاینده‌ی نیروهای خط مقدم برای استراتژی امنیتی جهانی آمریکا تأکید می‌کند. در بازنگری دفاعی چهارساله چنین آمده است: «با گذشت زمان، نیروهای آمریکایی هر چه بیشتر جهت حفظ موازنه‌ی منطقه‌ای مطلوب هماهنگ با متحدین و دوستان آمریکا با هدف دفع سریع حملات تنها با اعزام نیروهای تقویتی ناچیز و در صورت لزوم دسترسی مطمئن به نیروهای تعقیب‌کننده طراحی می‌شوند.» هدف دیگر نیروهای آمریکایی افزایش تواناییهای نیروهای مقدم و در نتیجه افزایش تأثیر بازدارندگی آنها و احتمالاً فراهم آمدن امکان تخصیص مجدد نیروهایی است که اینک به عنوان نیروهای کمکی برای سایر مأموریتها اعزام می‌شوند.» استراتژی نظامی ملی این نکته را تقویت می‌کند و خاطرنشان می‌سازد که «خط دفاع اصلی ما همچنان مقدم خواهد بود. نیروهایی که در مناطق حساس فعالیت می‌کنند برای دفاع از ایالات متحده و حفاظت از متحدین و منافع آمریکا اهمیت اساسی دارند.»

    ادامه نوشته

    ايالات متحده و خليج‌فارس در قرن 21/ قسمت اول

    ايالات متحده و خليج‌فارس در قرن 21/ قسمت اول

    استراتژی، امنیت و جنگ در عراق

    قضاوت در این مورد که آیا ایالات متحده هدف استراتژیک جدید و شاخصی را در خاورمیانه تعیین نموده است، مستلزم بررسی مختصر تاریخ است. استراتژی امنیتی ایالات متحده در خلیج‌فارس و خاورمیانه در سراسر دوره پس از 1945 منسجم باقی ماند. این منطقه در جریان رویارویی جهانی شوروی خط مقدم محسوب می‌شد،‌ بحران آذربایجان در مه سال 1946 از نظر بسیاری از افراد آغاز جنگ سرد تلقی شد. برخی چنین استدلال کرده‌اند که تصمیم دولت آیزنهاور به حمایت از طرح بریتانیا برای سرنگونی دولت دکتر مصدق در ایران چندان در واکنش به ملی کردن شرکت نفت ایران و انگلیس نبود بلکه براساس این اعتقاد بود که کمونیستهای ایرانی که به عنوان عوامل اتحاد شوروی عمل می‌کردند ممکن است نقشی عمده در سیاست ایران ایفا کنند. در جنوب ایران، ورود تدریجی عربستان سعودی به زیر چتر امنیتی ایالات متحده طی دهه‌های 1940 و 1950 ناشی از اهمیت استراتژیک فزاینده‌ی نفت سعودی برای غرب بود، چون تولید نفت آمریکا رو به نزول گذاشته بود. ایالات متحده در اسناد برنامه‌ریزی خود طی دهه‌ی 1950 احتمال استفاده از سلاحهای هسته‌ای به عنوان بخشی از استراتژی محروم سازی از نفت را برای جلوگیری از کنترل اتحاد شوروی بر میادین نفتی سعودی بررسی کرده است. مع‌هذا، ایالات متحده که طی دهه‌ی 1960 توجه خود را به ویتنام معطوف ساخته بود، در ژوییه سال 1963 هنگامی که در واکنش به مناقشه‌ی عربستان سعودی- مصر در یمن به استقرار هواپیماها در پادشاهی سعودی اقدام کرد، تعهد مستمر خود را به این کشور اعلام کرد.

    ادامه نوشته

    کلاف سر در گم صلح در خاورمیانه

    کلاف سر در گم صلح در خاورمیانه

    نویسنده: غازی العریضی

    "اسرائیل" در هر حالتی در راس اولویت های دولت آمریکا قرار دارد و معیار برقراری روابط میان این کشور و دیگر کشورها و نیز ارزیابی آن از سیاست های آنهاست و حتی نوع رژیم حاکم بر کشور مورد نظر نیز هیچ تاثیری در موضع گیری آمریکا در قبال آن ندارد، بلکه در صورتی که کشور مورد نظر دارای رژیم دمکراتیک، انعطاف پذیر، موافق تعدد گروه های سیاسی، پایبند به حقوق بشری، مخالف تروریسم و اشغالگری و طرفدار سازش باشد، اما مخالف سیاست های رژیم صهیونیستی باشد، رژیمی غیر قابل قبول است و باید به بهانه های دمکراسی، آزادی و گسترش روابط تغییر یابد. اما در صورتی که یک رژیم دیکتاتوری سلطه طلب ناقض حقوق بشر که از گروه های تندرو نیز حمایت می کند، بر برقراری روابط با "اسرائیل" تاکید داشته باشد و تمامی خواسته های آنرا بپذیرد، رژیمی مطلوب و قابل قبول است و از سوی آمریکا مورد حمایت و قدردانی قرار می گیرد.

    ادامه نوشته

    استراتژی اوباما برای صلح خاورمیانه

    استراتژی اوباما برای صلح خاورمیانه
    نویسنده : پاتریک سیل

    منابع بلند پایه در واشنگتن می گویند که اوباما قاطعانه تصمیم گرفته است تا در دوران ریاست خود به صلح فراگیری در منطقه خاورمیانه دست یابد و بتواند موضوعات اصلی منازعات این منطقه را حل و فصل نماید و وی بر این باور است که این اقدام اهمیت حیاتی برای امنیت آمریکا دارد و تنها وسیله ای است که می توان از طریق آن زنگار خطرناک روابط میان این کشور و جهان عرب و مسلمان را زدود.در ابتدای آغاز به کار اوباما در کاخ سفید وی برای دست یابی به صلح در منطقه خاورمیانه شروع به برنامه ریزی کرد و معتقد بود که ادامه وضع کنونی در منطقه توجیهی نخواهد داشت و اکنون فرصت کافی وجود ندارد که بتوان  آن را به آسانی هدر داد و طی دو سال آینده باید این منازع حل و فصل شود.

    ادامه نوشته

    راه حل فرهنگی برای حل مناقشه نام خلیج فارس

    راه حل فرهنگی برای حل مناقشه نام خلیج فارس

    خلیج فارس نه تنها پرآوازه ترین دریاهای جهان است، چه بسا به عنوان "خلیج"، قدیمی ترین دریایی است که توسط دریانوردان مشرق زمین شناخته شده و در آن کشتیرانی و بهره برداری های دریایی انجام یافته است. به همین دلیل از دیرگاه قدرت های جهانی برای تسلط بر آن در تلاش بوده اند و شاید مطالعات و بررسی هایی که درباره خلیج فارس به لحاظ طبیعت و اقلیم و آب و هوا و رود و رودخانه، بنادر و جزیره ها اعم از مسکونی و غیر مسکونی، همچنین تحقیقات جامعه شناسی و مردم شناسی و اقتصاد (نفت) انجام یافته، بیش از بسیاری از دریاهای جهان است و بدین اعتبار شاید با دریای مدیترانه همانند باشد و به همین دلیل نگارش علمی "دایره المعارف خلیج فارس" می تواند یکی از امکانات علمی – فرهنگی امروزی سازمان های تحقیقاتی ایران باشد.

    ادامه نوشته

    تاریخچه حضور آمریکا در لبنان

    تاریخچه حضور آمریکا در لبنان

    در اواسط 1958، جمهوری متحده عربی که از اتحاد 3 کشور مصر، سوریه و یمن تشکیل شده بود با دخالت در امور لبنان سعی در به راه انداختن جنگ داخلی و نهایتا سرنگونی دولت «کامیل شمعون» داشت. این در حالی صورت می گرفت که جمهوری اتحاد شوروی نیز در جهت جلوگیری از نفوذ آمریکا در منطقه و از طرفی گسترش دامنه دخالتهای خود در دوران جنگ سرد از اقدامات جمهوری متحده عربی حمایت می کرد. در اولین روزهای بروز جنگ داخلی، دولت لبنان در تاریخ 22 می 1958 به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرده و خواستار برخورد بین المللی با اقدامات جمهوری متحده عربی شد.

    ادامه نوشته

    زندگینامه آصف علی زرداری

    زندگینامه آصف علی زرداری

     آصف علی زرداری متولد 21 جولای 1956 سیاستمدار پاکستانی و همسر بی‌نظیر بوتو نخست وزیر فقید پاکستان است.

    آصف علي زرداري  متولد استان جنوبي سند و فرزند يك خانواده زمين دار است. وي در رشته تجارت، اقتصاد و بازرگانی تحصیل كرده و فارغ التحصیل دانشگاه لندن است. وی در 18 دسامبر 1987 با بی نظیر بوتو ازدواج کرد و حاصل زندگی مشترک آنها 3 فرزند به نام‌های بیلاوال، بختاور و آصفه است.

    ادامه نوشته

    زندگینامه امام موسی صدر

    زندگینامه: امام موسی صدر

     امام موسي صدر، در 14 خرداد 1307 هجري شمسي در شهر مقدس قم به‌دنيا آمد.پدر ايشان مرحوم آيت‌الله سيد صدرالدين صدر،  بود. امام صدر پس از اتمام مقدمات علوم حوزوي، در خرداد سال 1322 به حوزه علميه قم رفت و در كنار تحصيلات حوزوي، سال 1329 به عنوان اولين دانشجوي روحاني در رشته «حقوق در اقتصاد» به دانشگاه تهران وارد شد.

    ادامه نوشته

    زندگی نامه حافظ اسد

    زندگی نامه حافظ اسد

    حافظ اسد در سال ۱۹۳۰ در سوريه به دنیا آمد. وي پس از طی تحصیلات مقدماتی وارد دانشکده افسری شد و پس از مدتی خدمت در ارتش، در نیروی هوایی  سوریه به درجه ژنرالی رسید.وي پس از طی مقاماتی چون وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی، نخست وزیری و دبیرکلی حزب بعث از ماه مارس سال ۱۹۷۱ میلادی پس از انجام کودتایی، رییس جمهور سوریه شد.

    ادامه نوشته

    ژئوپوليتيک خليج فارس؛ ايران و آمريکا

    ژئوپوليتيک خليج فارس؛ ايران و آمريکا

    (تهديدها و فرصتهاي فراروي جمهوري اسلامي)

    مهدی ذوالفقاری

    چكيده: موقعيت حساس و استراتژيك ايران در منطقه خاورميانه و وجود بحران‌ها و عدم ثبات سياسي در كشورهاي مجاور و وجود چالش‌هاي سياسي با همسايگان استراتژيك باعث به وجود آمدن تهديدهايي براي امنيت جمهوري اسلامي ايران مي‌شود. از بزرگ‌ترين تهديدات فرامنطقه‌اي كه حوزه نفوذ آن به اين منطقه حساس و استراتژيك وارد شده است، ايالات متحده آمريكا است. آمريكا با تداوم حضور خود در منطقه و ايجاد روابط با دول همسايه ايران در شمال،‌ جنوب، شرق و غرب در صدد ايجاد فضايي رعب انگيز و تنش‌زا در ارتباط ايران با كشورهاست. مخالفت ايران با طرح خاورميانه بزرگ آمريكا در منطقه، به رسميت نشناختن اسرائيل و احساس خطر آن دولت از ناحيه ايران، تأكيد بر استقلال و پي‌گيري عزت مدارانه پرونده‌ هسته‌اي منجر به احساس خطر از اين ناحيه براي آمريكا و متحدانش شده است. به همين دليل و بنابر اهميت استراتژيك ايران و سياستي كه در قبال اين دولت‌ها سر لوحه سياست خارجي خود قلمداد كرده است، باعث مقابله شديد آمريكا با اين كشور در فضاي بين‌المللي شده است .استراتژي آمريكا در منطقه خاورميانه در قبال ايران مبتني بر محدود ساختن و منزوي كردن و به طور كلي حذف ايران از معادلات منطقه است و براي رسيدن به اين مهم و نيز تسلط بر منابع اقتصادي و موقعيت استراتژيكي منطقه از تمامي ابزار ديپلماسي و حتي نظامي در مقياس گسترده استفاده مي‌كند.


    ادامه نوشته

    دوگانگى راهبرد سازمان ملل متحد در دو جنگ خليج فارس

    دوگانگى راهبرد سازمان ملل متحد در دو جنگ خليج فارس
    عضو هيئت علمى مركز تحقيقات اسلامى
    چرا شوراى امنيت سازمان ملل متحد در برخورد با دو پديده واحد ( جنگ تحميلى و جنگ خليج فارس ), يكسان عمل نكرد, بلكه عراق را در جنگ تحميلى , پس از هشت سال و اما در جنگ كويت , يـك روز پس از آغاز حمله , متجاوز شناخت ؟ آيا در جنگ تحميلى , تجاوزى صورت نگرفته بود؟ آيا حـمله عراق به ايران از شدت عمل برخوردار نبود؟ و يا اين كه منافع و اغراض كشورهاى عضو دائم شوراى امنيت , در برخورد دوگانه سازمان ملل نقش داشته است ؟

    ادامه نوشته

    متن کامل توافقنامه امنيتى عراق و آمريکا

     متن کامل توافقنامه امنيتى عراق و آمريکا

     اعلامیه اصول همکاری و دوستی بلندمدت بین جمهوری عراق و ایالات متحده آمریکا
    مسئولان عراقی در بیانیه خود در 27 اوت سال 2007 که مورد تایید "جرج بوش" رئیس جمهوری آمریکا قرار گرفت ، تاکید کردند، دولت‌های عراق و آمریکا به توسعه روابط همکاری و دوستی بلندمدت بین دوطرف با حفظ استقلال و حاکمیت کامل پایبند هستند و منافع مشترکی دارند.

     

    ادامه نوشته

    تاریخچه حضور آمریکا در لبنان

    تاریخچه حضور آمریکا در لبنان 

    http://www.crossed-flag-pins.com/Friendship-Pins/USA/Flag-Pins-USA-Lebanon.jpg

    مهدی بخشی
    تاریخچه حضور آمریکا در لبنان در اواسط 1958، جمهوری متحده عربی که از اتحاد 3 کشور مصر، سوریه و یمن تشکیل شده بود با دخالت در امور لبنان سعی در به راه انداختن جنگ داخلی و نهایتا سرنگونی دولت «کامیل شمعون» داشت. این در حالی صورت می گرفت که جمهوری اتحاد شوروی نیز در جهت جلوگیری از نفوذ آمریکا در منطقه و از طرفی گسترش دامنه دخالتهای خود در دوران جنگ سرد از اقدامات جمهوری متحده عربی حمایت می کرد. در اولین روزهای بروز جنگ داخلی، دولت لبنان در تاریخ 22 می 1958 به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرده و خواستار برخورد بین المللی با اقدامات جمهوری متحده عربی شد.

    ادامه نوشته