كوچكترين اعضاي اتحاديه اروپا
مالت كوچكترين كشور در پهنه اتحاديه اروپا مالت است كه در اصل از مجموعه جزيره هاي كوچك و بزرگي تشكيل شده است. اين كشور به نام بزرگترين جزيره آن، مالت ناميده شده است و در مجموع 316 كيلومتر مربع مساحت و 400 هزار تن جمعيت دارد. بر خلاف اكثر كشورهاي جهان تنها 9000 نفر از مردم مالت در پايتخت آن والتا زندگي ميكنند. اين كشور در اصل از بقاياي راه خشكي تشكيل شده كه از طريق اتصال منطقه سيسيل به شمال آفريقا، دو قاره را به يكديگر متصل مي كرده است و آب و هوايي معتدل و به اصطلاح مديترانه يي دارد. سرزمين همواري است كه بلندترين نقطه آن از سطح دريا تنها 253 متر است. تابستانهاي خشك و زمستانهاي معتدل ولي باراني دارد. با وجود شرايط مساعد آب و هوايي و اينكه هنوز يك سوم از زمينهاي كشور جزو زمينهاي كشاورزي به شمار ميآيند، ولي بخاطر كمبود آب شيرين و توجه مفرط مردم به خدمات گردشگري و مشاغل صنعتي، كشاورزي كشور رو به كاهش است.
تنها دو درصد از كل جمعيت كشور به كشاورزي مشغول هستند، در حالي كه 72 درصد در مشاغل خدماتي و 26 درصد به شغلهاي صنعتي اشتغال دارند. مالت از معدود كشورهاي جهان است كه بحران سالانه اقتصادي ندارد و رشد اقتصادي آن بطور متوسط 5 درصد است.
سالانه بيش از يك ميليون علاقه مند از اين كشور و آثار تاريخي و باستاني آن ديدن ميكنند كه درآمدي نزديك به دويست ميليون يورو براي كشور در بر دارد. سيستم حكومتي مالت جمهوري پارلماني است و پارلمان آن از 65 تا 69 نماينده تشكيل مي شود كه از سوي مردم بمدت پنج سال برگزيده ميشوند. تحصيل اجباري و رايگان است و طبق آمارهاي اخير 92 درصد از مردم آن باسوادند.
مالت پيشينهيي شش هزار ساله دارد. تاريخ نگاران و باستانشناسان از دوران شكوفايي اقتصادي و فرهنگي در اين سرزمين در حدود 3 هزار سال پيش از ميلاد مسيح سخن ميگويند و معبدهاي شكوهمند اين سرزمين را مصداق ميآورند. شكوهمندترين آنها معبدي موسوم به گانتيجا است كه از سنگهاي آذريني ساخته شده كه هنوز در محل يافت ميشوند. در سده هشتم پيش از ميلاد فنيقيان اين مجمع الجزاير را اشغال كردند و آن را ملت به معني پناهگاه نام نهادند. بعدها اين سرزمين زير تاثير مهاجران و زبان عرب به مالت تغيير نام داد. مالت همواره عرصه تاخت و تاز قدرتهاي منطقه يي و امپراتوري هاي غالب بوده و چندين قرن از ملحقات امپراطوري روم و بيزانس به شمار ميآمده است. از سال 870 تا سال 1091 ميلادي اعراب بر اين سرزمين حكم ميرانده اند. در نتيجه زبان و آداب و رسوم مالت امروزه آميختهيي از عربي و ايتاليايي و يوناني است. از سال 1800 به بعد اين سرزمين از مستعمره هاي بريتانيا به شمار ميآمد.
اين كشور در طول جنگ دوم جهاني به عنوان گذرگاه ميان اروپا و آفريقا نقش عمده يي در رساندن قوا و تجهيزات متفقين ايفا كرد. پس از جنگ دوم جهاني اين كشور نيز در كوران جنبشهاي استقلال طلبانه در سراسر جهان در سال 1947 از خودمختاري داخلي برخوردار شد تا اينكه سرانجام در سال 1962 از قيموميت انگليس خارج شد و در سال 1964به استقلال رسيد. البته در آن زمان دولت مالت قراردادي با انگليس بست كه به موجب آن انگليسيها در ازاي كمكهاي مالي به مالت مجاز به حفظ پايگاه هاي نظامي خود در اين كشور شدند. در سال 1974 كه حزب كارگر در مالت سر كار آمد، رسما اين كشور را جمهوري مالت اعلام كرد و رفته رفته در بيرون راندن قواي انگليس از اين كشور از مالت كوشيد. تا ميانه هاي دهه 1980 ميلادي مالت جزو كشورهاي غير متعهد به بلوكهاي شرق و غرب بود و با ليبي نيز همكاري هاي تنگاتنگي در زمينه هاي سياسي و اقتصادي داشت. از اواخر دهه 1980 به بعد اين كشور به سمت غرب متمايل شد تا اينكه پس از عضويت در بازار مشترك اروپا، دو بار تقاضاي عضويت در اتحاديه اروپا را مطرح كرد. سرانجام با راي مستقيم 54 درصد از مردم كشور، مالت نيز از اول ماه مه سال جاري به اتحاديه اروپا پيوست.
قبرس:
اين جزيره پس از مالت كوچكترين عضو اتحاديه اروپا است بويژه كه تنها بخش يوناني نشين آن به عضويت اتحاديه درآمده است. اين كشور 9251 كيلومتر مربع مساحت و حدود 800 هزار نفر جمعيت دارد. از اين عده 84 درصد يوناني تبار، 13 درصد ترك تبار و باقي اقليتهاي ديگرند. هرچند از سال 1974 با اشغال شمال قبرس توسط نيروهاي نظامي تركيه اين كشور عملا تجزيه شده و يك سوم آن ترك نشين شده است، ولي اهالي كشور كوشيده اند هويت ملي خود را به عنوان قبرسي نگاه دارند. يك چهارم از كل جمعيت قبرس در نيكوزيا پايتخت كشور زندگي ميكنند. اين شهر نيز به نوبه خود به دو بخش تركي و يوناني تقسيم شده و 44 هزار ترك و بيش از 150 هزار يوناني تبار را در بر ميگيرد. زبان رسمي كشور تركي و يوناني است، با اين تفاوت كه به تاييد زبانشناسان، لحن و لهجه يي كه در قبرس استفاده ميشود، به يوناني قديم نزديكتر است.
قبرس بر پايه قانون اساسييي كه از سال 1960 به تصويب رسيد حاكميتي جمهوري مدار دارد. بر پايه اين قانون، رييس جمهور از سوي يوناني تباران انتخاب ميشود در حالي كه ترك تباران ميتوانند معاون او را برگزينند. پارلمان كشور از 56 نماينده تشكيل ميشود كه 24 نفر از ايشان بايد از سوي ترك تباران انتخاب شوند اما اين كشور عملا توسط دو سيستم حكومتي اداره ميشود. در حالي كه يوناني تبارها، بر قانون اساسي 1960 يعني سال استقلال كشور و رهايي از قيموميت بريتانيا تكيه ميكنند و مدعي اداره كل كشور هستند، ترك تبارها ملزم به پيروي از قانونهاي جمهوري قبرس شمالي هستند كه از سال 1974 به پشتيباني قواي نظامي تركيه، اعلام موجوديت كرده است. اين بخش از كشور نيز از سال 1985 داراي قانون اساسي است و بر پايه آن مردم اين بخش مستقيما رييس جمهوري و نمايندگان مجلس خود براي دورهيي پنجساله انتخاب ميكنند.
منبع :
روزنامه - اعتماد