معرفي :‌ مهاتما گاندی  Mahatma Gandhi

The image “http://ambassadors.net/archives/images/gandhi_hero.jpg” cannot be displayed, because it contains errors.

نصرت شاد

گاندی در کتاب اتوبیوگرافی اشت اعتراف می کند که نخستین بار در 17 سالگی درمدرسه، از نظر انساندوستی تحت تاثیر اشعار" شمال بهات"، شاعر هندی قرار گرفت، ولی مورخین، او را از نظر فلسفی زیر تاثیر نظرات افلاتون و سقراط بحساب می آورند. گاندی تحت تاثیر افلاتون می گفت که قدرت سیاسی دولت باید زیر کنترل قوانین مجلس باشد، و همچون سقراط می گفت که در هر شرایطی روشنفکر باید از حقیقت دفاع کند حتا اگر او دچار درد و رنج و مرگ گردد. گاندی زیر تاثیر شاعر آمریکایی"داوید تورئو" و کتابش"وظیفه سرکشی درمقابل دولت" می گفت که انسان در مقابل دولت و حاکمان خودسرش موظف به سرکشی و سرپیچی است .

مهاتما گاندی نام مستعار او به معنی "روح کبیر" می باشد. او سیاستمدار، حقوقدان، مدافع حقوق بشر، و رهبر جنبش ملی هند در مقابل دولت استعماری انگلیس درآن زمان بود. گاندی بعد از تحصیل رشته حقوق در انگلیس، به کشور آفریقای جنوبی رفت و در آنجا رهبر جنبش هندیان مقیم آفریقای جنوبی علیه دولت نژادپرست آپارتهاید گردید. او در سال 1914 به هند بازگشت و رهبر جنبش ضداستعماری مردم هند گردید. وی در کشور آفریقای جنوبی و در هند چندین بار دستگیر گردید و به زندان افتاد. او شخصا آنزمان با تولستوی رابطه مکاتبه ای داشت. مورخین چپ درباره گاندی می نویسند که او به رد سوسیالیسم علمی و مبارزه طبقاتی پرداخت و خواهان اصلاحات اجتماعی سیاسی بود و یک اتوپیسم خرده بورژوایی دهقانی را نمایندگی می نمود. گاندی از پایه گذاران کنگره ملی هند بود و در راه حذف اختلاف میان مسلمانان و هندوها کوشش نمود. بعد از استقلال پاکستان از هند درسال 1947، یک هندوی متعصب در سال 1948 گاندی را بقتل رساند چون او خواهان تقسیم ذخیره بانکی بین دوکشور شده بود.

گاندی از نظر سیاسی تحت تاثیر روسکین، مصلح اجتماعی انگلیس، و از نظر مبارزات صلحجویانه زیر تاثیر نظرات تولستوی، نویسنده روس بود. او می گفت که تنها باتکیه بر نیروی حقیقت باید مخالفین را قانع کرد و بر دشمن پیروز شد. او کوشید تا شعار عملی" سرکشی در مقابل قانون" را وارد جنبش عمومی نماید. غیر از سنت فلسفی و دینی هند، گاندی تحت تاثیر نظرات امرسن نیز بود. او همچون مارتین لوترکینگ ، ایده آل دوران مدرن، یعنی پرهیز از خشونت را تبلیغ می نمود .

برای گاندی پرهیز از خشونت یک تاکتیک نبود بلکه یک اصل اخلاقی مهم بود. او براساس این تاکتیک نه تنها پدر کشور هند بلکه رهبر اخلاقی هندوها گردید. وی سلامتی جسمی را مقدمه سلامتی فکری می دانست و به رد ماتریالیسم غربی، از جمله به رد پول و کالاهای مادی پرداخت. مهمترین اصل او در زندگی، ازخودگذشتگی و پرهیزکاری بود. او نه تنها با اعضای کاستها که مورد تحقیر قرار می گرفتند، ابراز همبستگی نمود بلکه می گفت که در مقابل تمام جانداران باید دوستانه رفتار کرد و هیچ موجودی را نباید به قتل رساند. او مدافع حقوق زنان نیز بود و از مسلمانان خواست از مصرف گوشت گاو پرهیز کنند تا موجب انتقاد هندوها قرار نگیرند. گاندی مبلغ یک خودکفایی دهقانی بود که موجب بازگشت از مدرنیته اجتماعی می گردید. وی با شعار گفتار و کردار و پندار نیک خواهان کنترل احساسات و علایق شخصی بود. او حتا تا امروزه سمبل یک مقاومت و مبارزه اجتماعی صلح آمیز برای انسانها و سیاستمداران است. شعارهاي او: آزادی فردی، آزادی اجتماعی و هومانیسم طرفداران زیادی دارد .

گاندی به رد شهرهای صنعتی بزرگ پرداخت و از ایده آل نمودن شوراهای روستایی حمایت می کرد. او می گفت که با پیشرفت صنعتی، اخلاق جامعه رو به زوال می رود. او می نویسد که تمام کوششهای انسان بدون تقوا و بدون ترحم الهی، بی نتیجه است. او خواهان برابری ناپاک ها با هندوهای معمولی بود. گاندی فلسفه دین هندو را خالق نیروی زندگی می دانست که در اخلاق و هستی شناسی زندگی می تواند با بهترین نیروهای فکری غرب رقابت نماید. بعضی از مدافعان حقوق بشر و سیاستمداران غرب از جمله مارتین لوتر کینگ، بعدها تحت تاثیر عقاید گاندی قرار گرفتند.

گاندی از طبقه متوسط برخاسته بود، پدر وی کارمند دولت و اجدادش بازرگان بودند. او در سال 1922 در هند به 6سال زندان محکوم شد ولی بعداز 2سال به سبب بیماری گوارشی آزاد شد. گاندی نخستین مقاومت منفی را از شهر احمدآباد سازماندهی نمود و خواهان بایکوت انتخابات و تحریم کار دولتی در کنار انگلیس ها شد. او در سال 1930 مارش نمک علیه مالیات نمک را براه انداخت. وی در یک مدرسه غیردولتی که درسال 1918 به تقلید از تولستوی ساخت، کار دستی و تولید کشاورزی را در کمونهای دانش آموزی جزو وظایف دانش آموزان نمود.

از جمله آثار گاندی، هند جوان، راهنمای سلامتی، رفاه برای هند، و کتاب اتوبیوگرافی اش، یعنی"تاریخ تجربیات من با حقیقت" است که به تقلید از نظرات سقراط نوشته شده بود .