استراتژی اوباما برای صلح خاورمیانه
نویسنده : پاتریک سیل

منابع بلند پایه در واشنگتن می گویند که اوباما قاطعانه تصمیم گرفته است تا در دوران ریاست خود به صلح فراگیری در منطقه خاورمیانه دست یابد و بتواند موضوعات اصلی منازعات این منطقه را حل و فصل نماید و وی بر این باور است که این اقدام اهمیت حیاتی برای امنیت آمریکا دارد و تنها وسیله ای است که می توان از طریق آن زنگار خطرناک روابط میان این کشور و جهان عرب و مسلمان را زدود.

در ابتدای آغاز به کار اوباما در کاخ سفید وی برای دست یابی به صلح در منطقه خاورمیانه شروع به برنامه ریزی کرد و معتقد بود که ادامه وضع کنونی در منطقه توجیهی نخواهد داشت و اکنون فرصت کافی وجود ندارد که بتوان  آن را به آسانی هدر داد و طی دو سال آینده باید این منازع حل و فصل شود.

حل و فصل این منازعه بر اساس تصور اوباما شامل موارد زیر می گردد :

1 ـ توافق نهایی میان اسراییل و فلسطینیان بر اساس تشکیل دو دولت

2 ـ توافق اسراییل با سوریه و لبنان با پس دادن بلندی های جولان به سوریه و بازگرداندن مزارع شبعا به لبنان

3 ـ انعقاد پیمانی با ایران مبنی براین که این کشور از تلاش های خود برای دست یابی به سلاح اتمی دست بردارد و در مقابل به این کشور تضمین داده شود که مورد حمله قرار نخواهد گرفت و مجازات ها علیه این کشور نیز لغو گردد و دارایی های مسدود شده ایران نیز باید به آن بازگردانده شود و روابطش با آمریکا نیز باید عادی شود و این کشور باید در منطقه نیز در مجموعه امنیتی قرار گیرد .

در سطح گسترده ای از جهان این باور وجود دارد که اوباما به ضرورت ایفای نقش آمریکا در دست یابی به راه حل هایی برای این منازعات ایمان دارد و معتقد است که اروپا نیز باید فعالانه در این راه تلاش کند و از طرح های وی حمایت نماید .

اوباما بر این باور است، آتش منازعات و تنش ها در منطقه خاورمیانه نه تنها به خودی خود خاموش نخواهد شد بلکه همه را در بر خواهد گرفت بنابراین باید در این زمینه تلاش های جدی صورت بگیرد و مذاکرات در این زمینه نیز باید در آن واحد در تمامی جبهات با جدیت تمام از سوی تمامی طرف های درگیر و سایر کشورها پیگیری شود.

اوباما تلاش می کند که تهدیدات متقابل ایران و اسراییل نیز از بین برود زیرا ممکن است این تهدیدات منطقه را دوباره درگیر جنگ گسترده جدیدی بکند و دوباره عوارض مختلفی  در بر جای بماند و عملا تلاش برای حل و فصل منازعه میان اسراییل و اعراب تهدیدات متقابل ایران و اسراییل را نیز خواهد کاست . اوباما در جهت تحقق چنین اهدافی باید اسراییل را وادارد تا به اشغال سرزمین های فلسطینیان پایان دهد و اجازه بدهد تا دولت مستقل فلسطینیان نیز شکل بگیرد و این دولت بتواند حیات سیاسی داشته باشد و رشد کند.

تلاش های سیاسی در این راستا در این ایام به خوبی قابل مشاهده است و جرج میشل فرستاده ویژه آمریکا به خاور میانه اخیرا سومین دیدار خود از منطقه را نیز به پایان برده است . اوباما خود با ملک عبدالله دوم ، پادشاه اردن دیدار کرده است و از محمودعباس و بنیامین نتانیاهو و حسنی مبارک به طور جداگانه درخواست کرده است تا به واشنگتن بیایند و وی با آنان به زودی دیدارهایی را داشته باشد . گفته می شود که بشار اسد نیز آخرین فردی خواهد بود که در این دوره از نشست ها در آینده نزدیک با رییس جمهور آمریکا دیدار داشته باشد.

نشانه های زیادی وجود دارد که نشان می دهد اکنون زمان مناسبی برای تحقق خواسته های اوباما در مورد صلح در خاورمیانه می باشد . بدون شک شخصیت ویژه و معروف وی و قدرت سیاسیش امتیاز و چهره متمایزی به وی در این راستا داده است و او به خوبی نگرانی های نظامی اسراییل و چشم داشت های اعراب و مسلمانان را نیز درک می کند و می فهمد.

مشخص است که جنگ اخیر غزه نیز موجی از خشم و غضب گسترده ای در جهان برانگیخته است و افکار عمومی جهان به این نتیجه رسیده است که اکنون برقراری صلح در خاورمیانه یک نیز فوری و حقیقی است و بسیاری از اسراییلی ها نیز دریافته اند که راه حل های نظامی نمی تواند مشکل آنان را با فلسطینیان حل و فصل نماید.

در آمریکا لابی جدید حامی اسراییل و خواهان صلح با عرب ها که "جی. استریت" نامیده می شود و نزدیک به یک سالی است که تشکیل شده است تلاش می کند تا یهودیان آمریکا را از دیدگاه ها و افکار افراط گرایانه حزب لیکود و ایپک ( کمیته روابط آمریکا و اسراییل) به دور نگه دارد .

دولت نتانیاهو در اسراییل نیز استحکام چندانی ندارد و احتمالا عمر طولانی نخواهد داشت و وزیر خارجه افراط گرای وی آویگدور لیبرمان که هم اکنون تحت بازجویی جنایی از سوی پلیس قرار دارد ، شاید مجبور شود منصبش را ترک کند و ائتلاف دولت نتانیاهو نیز هر لحظه در معرض فروپاشی قرار دارد هر لحظه خارج شدن شرکای وی در دولت محتمل به نظر می رسد .

شاید اوضاع و شرایط سیاسی میان اسراییل و فلسطینیان نیز به سود اوباما باشد از این جهت که اکنون آشکار شده است که هر کدام از طرفین به تنهایی قادر به تحقق صلح نیستند و باید ابتکار عمل در این زمینه از هر دو آن ها گرفته شود و به نیرو و قدرت دیگری واگذار گردد و آن قدرت کشوری غیر از آمریکا نیست و هیچ قدرت دیگری غیراز این کشور نخواهد توانست، چنین صلحی را محقق سازد.

نکته دیگر قابل ملاحظه این است که اوباما در سخنرانی خود تاکنون صحبتی از همکاری با ایران و پایبندی به تشکیل دو دولت در منازعات اسراییل و فلسطینیان به میان نیاورده است بلکه عملا گام هایی را در این زمینه برداشته است و تلاش می کند تا این اهداف را محقق سازد.

بر اساس گزارش های منتشر شده از واشنگتن دولت اوباما عملا تلاش می کند تا کنگره آمریکا را که بسیاری از اعضای آن به شدت طرفدار اسراییل هستند، قانع سازد که اکنون زمان صلح فرارسیده است و چاره ای جز تصمیم گیری های دشوار نیست .

علاوه بر تمامی موارد مذکور اوباما حمایت خود را از طرح صلح عربی اعلام کرده است . بر اساس این طرح که اولین بار در سال 2002 در بیروت مطرح گردید ، اسراییل در برابر بازگشتن به مرزهای سال 1967 و موافقت با تشکیل دولت فلسطینی می تواند به صلح و عادی سازی روابط با 22 دولت از اعضای اتحادیه عرب دست یابد.

واضح است که اوباما مصمم است تا دولت های مهم عرب را به سمت و سوی سیاست های مسالمت آمیز بکشاند و در همین رابطه دولت وی همکاری ها و هماهنگی هایی را با عربستان سعودی و مصر و اردن و مغرب و همچنین با سوریه و کشورهای خلیج به عمل آورده است و او به خوبی می داند که حمایت گسترده کشورهای عرب در سرنوشت هر گونه حل و فصل منازعات در منطقه تاثیرگذار خواهد بود و نتیجه مطلوبی را در پی خواهد داشت .

نویسنده : پاتریک سیل

به نقل از سایت مرکز اطلاع رسانی فلسطین