پایگاه تخصصی سیاست بین الملل (  INPO  )‌

دكتر محمد هادي سمتي

دكتر محمد هادي سمتي در سال 1339 در شيراز متولد شد. وي ليسانس خود را در رشته خاكشناسي از دانشگاه ناكادش آمريكا اخذ و سپس در سال 1988 در رشته جامعه شناسي  از دانشگاه تنسي فوق ليسانس دريافت نمود. در سال 1993 موفق به اخذ درجه دكترا از همين دانشگاه در رشته علوم سياسي گرديد.

 دكتر سمتي در سال 1373 عضو هيات علمي دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران شد و يكسال بعد, به سمت معاونت آموزشي دانشكده منسوب گرديد. سپس در سال 1375 به عنوان معاونت پژوهشي دانشكده انتخاب شد و هم اكنون نيز اين پست را عهده دار مي باشد.

معرفی کتاب "فرهنگ و روابط بين الملل"

کتاب فرهنگ و روابط بين الملل: روايت ها، بوميان و توريست ها" نوشته جولى ريوز و  ترجمه دکتر محسن بیات، توسط انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگى و اجتماعى منتشر شد.

اين کتاب که به بررسى نقش فرهنگ در روابط بين‌الملل پرداخته است، از شش فصل رسالت تمدن ساز، انترناسيوناليسم فرهنگى، بوميان در حال محو شدن، ملى کردن فرهنگ، جامعه فرهنگى بين الملل و استراتژى تمدن‌ها و تفاوت‌ها تشکيل شده است.

به سمت سياست خارجي جديد

نويسنده : دكتر جيمز بيلمنبع : ديلي پرس ـ مورخ 11 اوت 2002
دفتر حفاظت منافع ج .ا.ايران ـ واشنگتن
حادثه 11 سپتامبر تا اعماق وجود آمريكا را تكان داد. واشنگتن با هر آنچه به لحاظ سياسي ، اقتصادي و نظامي در توان داشت واكنش نمود. اكثر كشورهاي جهان دور محور آمريكا و با حمايت از او برخاستند. هسته بين المللي عليه تروريسم تشكيل شد.
امروز 11 ماه پس از اين حمله دردناك اكثر حمايت هاي جهاني نسبت به آمريكا از دست رفته ، بودجه دفاعي بسيارسنگين ، كيفيت زندگي آمريكا را تحت تأثير قرار داده است . سربازان آمريكايي در دشت ها و غارهاي افغانستان و پاكستان زخمي و كشته مي شوند و رهبران آمريكا به خاطر مشغوليت ذهني نسبت به مسأله امنيت به طرز فزاينده اي شروع به تحليل بردن آزادي هاي ارزشمند آمريكا نموده و سركردگان ترور نظير اسامه بن لادن همچنان به كار خود ادامه مي دهند. حادثه 11سپتامبر ضعف هاي موجود در سياست خارجي رو به ضعف آمريكا را برملا ساخته است .

اهداف عام و خاص در سياست خارجي

  سيد محمد كاظم سجادپور

درك روند همه جانبه اقداماتي كه در حوزه سياست خارجي صورت مي‌پذيرد در گرو دقت در شناخت رابطه اهداف و ابزار در سياست خارجي و اين نيز به نوبه خود در پرتو مداقه در دسته بندي از اهداف در مرحله اول است. اهداف سياست خارجي چگونه قابل دسته بندي مي‌باشند؟ و چه مطالبي درباره اين اهداف قابل ذكر است؟

در پاسخ سه نكته قابل ذكر وجود دارد اول آنكه اهداف سياست خارجي را در يك دسته بندي كلان مي‌توان به اهداف عام و اهداف خاص تقسيم بندي كرد. منظور از اهداف عام سياست خارجي اهدافي هستند كه در همه كشورها و فارغ از نوع نظام‌هاي سياسي و خارج از چارچوب‌هاي زماني، در كانون عمليات سياست خارجي بوده و هيچ كشوري نمي‌تواند آن اهداف را دنبال نكند. مهم‌ترين هدف عام، تأمين امنيت ملي است.

1947 - 1948 سازمان ملل، فلسطين را به دو قسمت، يكى يهودى نشين و ديگرى اعراب فلسطينى تقسيم نمود. اعراب فلسطينى مورد تجاوز قرار گرفتند و300000 فلسطينى از مناطق تحت‏سلطه يهوديان بيرون رفتند و يا به زور بيرون رانده شدند. نيروهاى يهود پيروز شدند و استقلال اسرائيل را اعلام كردند.

1953- سازمان سيا به نيروهاى نظامى ايران كمك كرد تا با انجام يك كودتا، نخست وزير مردمى ايران، محمد مصدق را از قدرت بركنار كنند، چرا كه آمريكا او را يك خطر كمونيستى مى دانست. آمريكا محمد رضا پهلوى را در خارج از كشور به عنوان حاكم ايران منصوب نمود.

1956- اسرائيل براى كسب حاكميت‏بر كانال سوئز به مصر حمله كرد. انگلستان و فرانسه قطعنامه سازمان ملل براى توقف عمليات نظامى را وتو كردند. اين قطعنامه، از طرف آمريكا حمايت مى‏شد. نيروهاى انگليسى به مصر حمله كردند.

دير زمانى است كه همه اقوام بر اثر غلبه سياست‏ بر ساير مناسبات فردى و جمعى و به تبع آن نافذ شدن حكم سياستمداران بر همه امور فرهنگى و مادى مواجه با نوعى درهم ريختگى و آشفتگى در ميان معاملات و مناسبات هستند. شايد اين وضع به زمانى برگردد كه تشكيلاتى با عنوان «دولت‏» داير مدار همه امور ملكى و فرهنگى شد و چونان رازقى فعال مايشاء، همه مقدرات و مقدورات جغرافياى بزرگى از يك سرزمين را در كف خويش گرفت و شانى بالاتر از همه شؤون براى خود قايل شد; تا جايى كه امروزه همه شؤون و وظايف اهل تفكر و فرهنگ و ادب را نيز از آن خود ساخته است. در اين مقال يك روى سخن به «شان سياست‏» در نسبت‏با ساير شؤون برمى‏گردد و يك روى ديگر به آنچه كه محصول اين وضع است.

الزامات سياست خارجي توسعه

سيد محمد كاظم سجاد پور

به طور كلي بحث‌هاي مربوط به سياست خارجي در مباحث مربوط به توسعه ايران چندان مورد توجه قرار نگرفته است در سال‌هاي اخير به ابعاد سياسي توسعه تا حدودي توجه مي‌شود و نوعا به مباحث ديگر در توسعه پرداخته شده است حتي زماني كه بحث و مباحث سياسي مطرح مي‌باشد، عمدتا مباحث سياسي داخلي‌اند كه در كانون توجه قرار مي‌گيرند. البته اين قابل درك و توجه است ولي يك خلا در زمينه علوم توسعه به سياست خارجي به چشم مي خورد و علت‌هاي خاص خود را دارد ولي هر چه كه هست ايران در جهاني زندگي مي‌كند كه مرتب در حال تلاطم و دگرگوني مي‌باشد و سرنوشت توسعه ايران با سرنوشت چگونگي جهان و به خصوص محيط اطراف و سياست خارجي آن در ارتباط است. ابعاد سياست خارجي توسعه ايران به عنوان يك موضوع مهم مطرح مي‌گردد: براي اينكه بحث روشن‌تر شود و اين چارچوب مفهومي بهتر معرفي شود با اين مقدمه كوتاه سه پرسش را مطرح و سعي مي‌كنم به آن‌ها جواب دهم.

هانا آرنت سياست و انقلاب

 محمد رضا مرادي طادي

 هانا آرنت فيلسوف اگزيستانسياليست آلماني در 1906 در شهر هاندر آلمان به دنيا آمد. سه ساله بود كه همراه خانواده به كويزنبرگ مهاجرت كرد. ابتدا در دانشگاه برلين الهيات مسيحي خواند، سپس به ماربورگ رفت و نزد هايدگر فلسفه آموخت. سالي سپري نشده بود كه رابطه شاگرد و استاد به عشق كشيد، اما آرنت سال بعد ]1925[ از هايدگر بريد و به هايدلبرگ رفت. آنجا به راهنمايي كارل ياسپرس پايان نامه دكترايش را تحت عنوان مفهوم محبت در انديشه سنت آگوستين به پايان برد.  با به قدرت رسيدن نازيسم، آرنت كه تباري يهودي داشت همراه تني چند از متفكرين ديگر از جمله والتر بنيامين به فرانسه گريخت، از آنجا به پرتغال و سپس به آمريكا مهاجرت كرد. در طي همين سالهاي رنج و گريز كتاب ريشه هاي توتاليتريانيسم را نگاشت كه در جست و جوي عناصري از مدرنيته بود كه در نظامهاي توتاليتر متبلور مي شد. در آمريكا تدريس كرد، نگاشت و در 4 دسامبر 1975 درگذشت.

     عمده آثار او عبارتند از ريشه هاي توتاليتريانيسم (1951)، وضع بشري (1958)، ميان گذشته و آينده (1961)، انقلاب (1963)، خشونت (1970)، بحرانهاي جمهوري (1972) و حيات ذهن (1978).

نگاهى به اصول روابط بين الملل اسلامى

۱.اصل زندگى اجتماعى و داشتن ارتباط با همنوعان, از گرايشها, علاقه ها و آرزوهاى ديرين بشر بوده است.

از اين روى, حكيمان و فيلسوفان اجتماعى انسان را موجودى اجتماعى دانسته اند: (الانسان مدنى بالطبع) با همه گوناگونى ديدگاهها كه ميان حكيمان و فيلسوفان در تفسير مدنى بودن انسان و سرچشمه اين گرايش بشرى وجود دارد, اصلِ وجود چنين واقعيتى در زندگى بشر, ديد همگانى است و همه حكيمان بر اين باورند

۲ . لازمه زندگى اجتماعى, پيوندها و پيوستگيهاى اجتماعى, اقتصادى, سياسى, فرهنگى و... با همنوعان است.

نكته هايى در فقه روابط بين الملل

محمدحسن نجفى

بى گمان, سرنوشت جامعه هاى بشرى چنان به يكديگر تنيده است كه نه تنها براى هيچ ملتى ممكن نيست جدا از ديگر ملتها بزيد كه عوامل حياتى زيادى همه جامعه ها را به همكارى و تعاون با يكديگر فرا مى خواند, تا آن جا كه امروز روابط دولتها با يكديگر, مانند روابط بين افراد كشور, شهر و محله است و هر چه پيش مى رود اين ارتباط و وابستگى بيش تر مى گردد.

به گفته امام خمينى:

(امروز دنيا مانند يك عائله و يك شهر است و يك شهر داراى محله هاى مختلفى است كه با هم ارتباط دارد.)

سير تكامل پارادايم استراتژي

بررسي ادبيات استراتژي بيانگر پنج فاز مختلف در تكامل اين پارادايم از جنگ جهاني دوم به بعد است. گلاك، كافمن، و والك(1980) سير تكامل فرايند مديريت استراتژيك را در چهار فاز تشريح كرده اند كه فاز سوم آن طرح ريزي استراتژيك و فاز چهارم آن مديريت استراتژيك بوده است. حال، با تكامل پارادايم از مديريت استراتژيك دهه 1980 به شكل انعطاف پذيرتري از تفكر استراتژيك در دهه 1990، فاز پنجمي نيز قابل درك است (استيسي، 1993. هراكليوس، 1998).

آشنایی با کشور چین

چین (china) کشوری در شرق آسیا. چین پرجمعیت ترین و یکی از وسیعترین کشورهای جهان است. پایتخت آن پکن می‌باشد، شانگهای مهمترین شهر و بندر آن است. نام چین از نام خاندانی به همین نام گرفته شده‌است که هم‌زمان با سلسله اشکانیان، بر چین فرمان می‌راندند.این نام از راه زبان پارسی به دیگر زبان‌ها راه یافت.

استراتژی چیست؟

به لحاظ ریشه شناسی، واژه "راهبرد "(Strategy) (استراتژی) مشتق از کلمه یونانی "استراتگوس"(Strategus) و مرکب از دو لغت "استراتوس"(Stratus) یعنی قشون و " آگاگس"(Agaugus) یعنی راهنما و به معنای فرمانده است. در یونان قدیم، فنون یا نقشه هایی که یونانیان و همچنین رومیان برای کسب پیروزی در جنگ به کار می بردند "استراتژوم"(Strategum) نامیده می شد. بر همین اساس، راهبرد در اصل و در معنای نخستین خود بیانگر حیله ها، نقشه ها و تدابیر نظامی بود. این اصطلاح در طول زمان به دو گونه معرفت یعنی "دانش طرح ها و نقشه های نظامی" و دیگری به معنای "دانش حرکات و تاکتیک نظامی" اطلاق مي گردید. ولی به تدریج فقط در مورد اولی به کار رفت و از همین رو، در نخستین تصوّر از راهبرد، آن را شیوه ای برای مدیریت صحنه نبرد و غلبه نظامي بر دشمن تلقی می کردند.

آشنایی با کشور هند

هند یا هندوستان با نام رسمی جمهوری هند (هندی: भारत गणराज्य؛ تلفظ: بهارت گنراجیا) کشوری در جنوب آسیا است که پایتخت آن دهلی نو است. هندوستان از شمال باختری با پاکستان؛ از شمال با چین، بوتان، نپال و تبت؛ و از شمال خاوری با برمه و بنگلادش همسایه‌است. همچنین هند از باختر با دریای عرب، از خاور با خلیج بنگال، و از جنوب نیز با اقیانوس هند مرز آبی دارد.
پهناوری هندوستان ۳،۲۸۷،۲۴۰ کیلومتر مربع (هفتم در جهان، ۲ برابر ایران) است. بیشتر سرزمین هندوستان پست و هموار است و رشته‌کوه‌های بزرگ هیمالیا و هندوکش که در شمال کشور قرار دارد باعث شده‌است که رطوبت و ابرهای باران زا به شمال آسیا نفوذ نکند و در نتیجه هند کشوری پرباران و مرطوب و دارای خاک بسیار حاصلخیز است. این موضوع باعث شده‌است که این کشور جمعیت بسیار فراوانی داشته باشد.

استراتژي امنيت

توماس هابز در کتاب «لوياتان» مي نويسد:

« هيچ کس نمي تواند تصويري از آينده را در انديشه خود داشته باشد، چراکه امروز، هنوز آينده نيست. در عين حال ما از تصاوير و برداشت هاي گذشته خود آينده اي را مي پرورانيم.»

منظور هابز از اين نوشته، دو مطلب است: نخست اين که گذشته فقط زمينه اي براي پيش بيني آينده است. مطلب ظريف و هوشمندانه دوم اين که زندگي اجتماعي بر اساس تصورات و برداشت انسان ها ساخته مي شود. در هر دو مورد، حق به جانب هابز است. چرا که ما از استعداد و توان غيب گويي بي بهره ايم و تنها ابزار ما براي گمانه زني درباره آينده، الگوهاي تجديد شونده و ناپيوستگي ها و ايستايي ها و اخبار و اشارات تاريخ درباره طبيعت انسان است. اين نيز واقعيتي است که آينده را فقط پژوهش در مورد آن شکل مي دهد، زيرا اغلب بر مبناي آينده نگري وپيش بيني هاي خود، به گونه اي عمل مي کنيم که اسباب تحقق آن ها فراهم مي شود.(2)

سوسیالیسم تخیلی

«سوسیالیسم تخیلی» برابر واژه «Utopian Socialism»(در فارسی به «سوسیالیسم پنداری»و«سوسیالیسم ایده آلیست» نیز برگردانده شده‌است) واژه‌ای است که اولین بار توسط کارل مارکس(از با نفوذترین سوسیالیستها که با جمع آوری نظرات سوسیالیستهای قبل از خود و تحلیل وضع اقتصادی موجود در زمان خود و پیش از آن، با همکاری فرد دیگری بنام فردریش انگلس آثار مهمی را به رشته تحریر در آوردند)به سوسیالیستهای پیش از خودشان اطلاق شده‌است. وی عقیده داشت که بیشتر سوسیالیستهای اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم انسانگرایانی هستند که نسبت به بهره کشی شدیدی که با سرمایه داری ابتدایی همراه بود اعتراضی بجا داشتند.