گفتگوی تمدنها و واقعیت خشن قدرت

سخنرانی دکتر سید محمد صادق خرازی

امروز هم چالش جدی که غرب با اسلام دارد پدیده بازگشت اسلام به صحنه اجتماعی است. نفوذ اسلام در صحنه اجتماعی ـ سیاسی است و نتیجه اش نفی قدرت، نفی استعمار و نفی خشونت و نفی اشغال است.  از این رو هدف اتاق فکر غرب زمین گیر کردن بیداری اسلامی است.ببینیم در همین یکصد و اندی سال گذشته غرب با دنیای اسلام چه کرده است. چند پاره شدن خلافت عثمانی، حذف اسلام از جامعه ترکیه، اشغال سرحدات دنیای اسلام در آسیای مرکزی و قفقاز توسط استعمار روسیه، تسلط بر شمال آفریقا و ممالک آن سوی مدیترانه از سوی استعمار فرانسه و حاکمیت استعمار انگلیس در شبه قاره هند، نمونه هایی از این تجاوزات هستند. آن چه در دو دهه گذشته رخ داده است حقیقت به واقع پیوسته، خدمات متقابل بین اسلام و غرب نیست. بلکه غرب در ضمن اردوگاهی سیاسی- ایدئولوژیک است. هدفش تحقق لیبرال دموکراسی به عنوان ایدئولوژی واحد در جهان امروز است. جهان اسلام نه تنها به جهانی شدن و ترویج مبانی لیبرال دموکراسی غرب نه تنها خوشبین نیست، بلکه به آن عمیقا به عنوان نقطه خطر می نگرد.

نگاهی نظری به تعامل اسلام و غرب

متن سخنرانی دکتر عبدالرحیم گواهی،‌ دین پژوه و سفیر سابق ایران در ژاپن

اولین پرسشی که در طرح و بسط موضوع «اسلام وغرب» به ذهن می ­آید این است که باید مقدمتاً مشخص کنیم که از کدام «اسلام» و کدام«غرب» سخن می­ گوییم؟ چنانچه همگان می­ دانند امروزه قرائت­ ها و برداشت­ های کاملاً متفاوت وبعضاً متباینی از اسلام، نه تنها در سطح جهان و در تعاملات بین ­المللی، بلکه حتی در ایران خودمان و در تعاملات داخلی وجود دارند و عناوینی چون اسلام سنتی، اسلام مدرن، اسلام بنیادگرا، اسلام سلفی، اسلام اجباری، اسلام قشری، اسلام متجدد، اسلام متحجّر، اسلام عقل­گرا، اسلام محافظه­ کار، اسلام انقلابی، اسلام لیبرال، اسلام علمی، اسلام سلطنت­ طلب، اسلام طالبانی، اسلام آمریکایی، اسلام القاعده، اسلام چپ­گرا، اسلام راست­گرا، اسلام دموکراتیک، و غیره برسر زبان­ ها جاری است.

ابعاد سیاسی تعامل اسلام و غرب

سخنرانی دکتر غلامعلی خوشرو، معاون پیشین وزارت خارجه ایران

در این بحث به ابعاد سیاسی تعامل اسلام و غرب می پردازم؛ به این دلیل وقتی در این بحث از غرب سخن می گویم بیشتر منظورم غرب سیاسی است و برخوردها یا رویکردهای سیاسی غرب با جهان اسلام را مدنظر دارم. منظورم از جهان اسلام نیز در این بحث کشورهای مهم اسلامی به خصوص در خاورمیانه است که بیشتر در مرکز تعامل یا تقابل غرب و اسلام بوده اند.

امير علي ابوالفتح

در سياست، محافظه‌كاري به جريان فکري اطلاق مي‌شود که بر ارزش‌ها و سنت‌هاي ديرينه جامعه تکيه دارد و از تغييرات استقبال نمي‌کند. از نظر محافظه کاران، جامعه بايد در برابر افکار جديد که آزموده نشده‌اند، ايمن شود و سنت‌هاي خانوادگي، ديني و سياسي مورد توجه قرار گيرد. سابقه محافظه‌كاري به اواخر قرن هجدهم باز مي‌گردد که در آن زمان، ادموند برک انگليسي، نظريات سياسي در برابر انقلابيون فرانسوي را مطرح کرد. در ايالات متحده آمريکا، محافظه‌كاري به‌طور رسمي در اواسط قرن بيستم ظهور کرد.

بعد ايجابي ليبراليسم درباره فرد، جامعه، دولت

آلن رايان، مترجم: محسن رنجبر

یكپارچگي و وضوح تعريفي از ليبراليسم كه بر حسب ضديت‌هايش بيان شده باشد، تنها وضوحي ظاهري است. بي‌ترديد ليبراليسم مسلكي ضد استبداد و ضدكليسا و خصم جلوه‌‌هاي قرن بيستمي آنها و از جمله دشمن جلوه‌‌هاي فاسد و شرارت‌بار تماميت‌خواهي است. اما به همان سان كه تعارضي ميان ليبراليسم كلاسيك و جديد وجود دارد، همين تعارض ميان ليبراليسم‌هاي موافق و مخالف كاپيتاليسم هم ظاهر مي‌شود. و به همان سان كه بيشتر ليبرال‌ها به دنبال پيگيري اهداف دولت رفاهي، به قدري كه بقاي دولت محدود و پيرو قانون به خطر افتد نيستند، آرزوي مهار فعاليت‌هاي اقتصاد كاپيتاليستي را نيز تا جايي كه به اقتصادي دستوري بدل شود، در سر ندارند. چه از دلبستگي‌هاي ليبرال شروع كنيم و چه از بيزاري‌هاي ليبرال، با چالش‌هايي يكسان روبه‌رو مي‌شويم.

آنارشیسم: برقراری بی نظمی سیاسی!

احمد رضا طاهری

احمد رضا طاهری

بشر از آغاز خلقت پیوسته گرفتار و درگیر مسایل اجتماعی و سیاسی بوده است،  چه در چهارچوب خانواده بعنوان کوچکترین سازمان اجتماعی، چه در طایفه، جامعه، کشور، و در نهایت جامعه بین الملل. بنابراین،"تفکر" عمری به درازی عمر بشر دارد. این تفکر بشری در واقع همان تفکر سیاسی اوست. به عبارت بهتر، از زمانیکه انسان به حل مسایل و مشکلات اندیشیده،  از فکر و اندیشه سیاسی بهره مند بوده است، دانسته یا ندانسته،  چه در خانواده، قبیله، جامعه و حکومت.

طبقه بندی سیر فلسفه سیاسی

 تاریخ فلسفه سیاسی که مدت 2500 سال یعنی حدود 500 سال قبل از میلاد تا زمان حاضر که عبارت باشد از بدو ظهور افکار سیاسی و طلوع عقاید سیاسی تا زمان معاصر به سه عهد بزرگ تقسیم شده است. اما دکتر بهاء الدین پازارگاد، عهد سوم فلسفه سیاسی را تا پایان قرن نوزدهم فرض کرده است. ایشان آغاز قرن بیستم را عهد چهارم نام گذاشته اند.  در نتیجه، فلسفه سیاسی را میتوان به چهار دوره تقسیم نمود. یک، دوره فرضیه دولت شهر یا دولت سیته. دو، دوره فرضیه جامعه جهانی. سه، دوره فرضیه دولت ملی. چهار، دوره برگشت به انترناسیونالیسم. 

سه دغدغه روشنفكر در آثار ادوارد سعيد

قدیر نصری

ادوارد سعيد (2003-1935)، "منتقدي نستوه "و به تعبير خودش "روشنفكري تبعيدي" بود. او در آستانه تأسيس اسراييل در سال 1947 به مصر پناهنده شد و از آنجا روانه امريكا و مشغول تحصيل و تدريس گشت. ادوارد سعيد در حوزه هاي مختلف ادبي، سياسي و فرهنگي قلم زده است. در اين نوشتار، فقط يك مسأله را طرح و پاسخ آن را در انديشه وي جستجو مي كنيم. مسأله اين است " ادوارد سعيد روشنفكران را چگونه مي بيند، او چه مسئوليتي بر عهده روشنفكران مي گذارد؟ "

فلسفه رواقیون یا استائیک چهارمین و آخرین مکتب از چهار مکتب بزرگ آتن میباشد که بر پایه عقاید جامعه یونانی قرار گرفته است.در واقع، در رم، در همین زمان یک دستگاه فلسفه تازه بوجود آمد که مبنی و اساس آن اولا تجارب سیاسی خود دولت رم، و دوما سیستم حقوقی و قضائی معمول در رم بود. اما فلسفه یونانی نیز به نحو کامل در آن نفوذ یافت و از ترکیب این سه عنصر بود که فلسفه رمی بوجود آمد، یا به عبارت دیگر، میتوان چنین گفت که مقدمه ظهور فلسفه سیاسی در رم، در همین زمان است.  مکتب استائیک در سال 300 قبل از میلاد بوسیله زنو یا زنون فینیقی اهل شهر سیتیوم واقع در جزیره قبرس در شهر آتن تاسیس شد، ولی مانند سایر مکاتب فلسفی یونانی منحصر و محدود به آتن و حتی به یونان نگشت.

Epicureanism

اپیکور (341 – 270 قبل از میلاد) پس از افلاطون و ارسطو و پس از پایان دولت سیته  در صحنه فلسفی آتن پدیدار گردید. او یک فیلسوف یونانی بود که در سال 306 قبل از میلاد مدرسه فلسفی خود را در آتن افتتاح نمود که تا چندین قرن بعد باقی ماند و جزء یکی از چهار مکتب بزرگ یونانی به شمار میرود.  در اصطلاحات فلسفه سیاسی، اپیکور را اولا ماتریالیست¹ یعنی معتقد به اصول مادی، دوما اوولوسیونیست² یعنی معتقد به اصول تکامل، سوما فیلانتروپیست³ یعنی انسان دوست و خوش بین به نوع بشر، و چهارم آتیست⁴ یعنی منکر وجود خدا میدانند. قطعا اپیکور منکر وجود "خدای خود" نبوده است و اگر که وی را اینچنین لقب داده اند بیشتر بدان دلیل بوده که وی "خدای عموم" را به نوعی دیگر تعریف کرده است.

ایدئولوژی:  نیروی پایدار سیاسی

 احمد رضا طاهری

 اگر "ایدئولوژی سیاسی جامعه ای" را مقایسه کنیم با "سیستم روانی و فکری انسان"، شباهتی را که میتوانیم مشاهده کنیم آن است که نیروی فکری انسان، آن را تبدیل به حرکت عمل و یا جنبش میکند: جنبش خشن یا حرکت ملایم. همچنین ایدئولوژی توده ها را بسیج میکند و جنبشی سیاسی بوجود می آورد: جنبش انقلابی یا جنبش تدریجی.  حرکت ملایم برای روح و روان و جسم انسان سودمند است، اما جنبش تند و خشن اولین ضربه (روحی و شاید جسمی) را به خود انسان وارد میکند.

اخوان المسلمینِ؛ جنبش اسلامی مصر

اخوان المسلمین سازمان مذهبی - سیاسی که در 1307 هجری شمسی ۱۳۴۷ هجری قمری (سال ۱۹۲۸ میلادی) در مصر و به وسیلهٔ شيخ حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنا معروف به حسن البنا (۱۹۰۶-۱۹۴۹)در شهر اسماعيليه بنیانگذاری شد . سپس‌ در ديگر كشورهاي‌ عربى‌ و اسلامى‌ به‌ فعاليت‌ می پردازد. اين نهضت به تاءثير از انديشه هاى سید جمال‌الدین اسدآبادی و در پاسخ به انحطاط داخلى مسلمانان و سلطه بيگانگان بر كشورهاى اسلامى ، به ويژه بر كشور مصر پديد آمد. اخوان المسلمين جهت رسيدن به اهدافش (چون زنده كردن شعائر اسلامى و برافكندن سلطه اجانب و برقرارى حكومت اسلامى ) در جبهه هاى مختلف فرهنگى ، نظامى و سياسى به مبارزه پرداخت ، و در اين رهگذر چند بار به دست حكومت ملك فاروق منحل شد و طى آن شمار زيادى از اعضاى آن دستگير و يا اعدام شدند. پس از ترور حسن البنا، بتدريج تحولى در جنبش اخوان المسلمين صورت گرفت . اين تحول عبارت بود از جايگزين كردن راههاى مسالمت آميز به جاى مبارزه مسلحانه عليه رژيم و سلطه بيگانگان . اين اقدام كه در پى نااميدى از مؤ ثر بودن راه حل نظامى برگزيده شد، از محبوبيت و كارآيى اخوان كاست و گروههاى جديد اسلامى (مانند جهاد اسلامى ) كه اغلب متاءثر از اخوان المسلمين بودند، امّا بر مبارزه نظامى پاى مى فشارند، پا به ميدان گذاشتند. با اين وصف ، تاءثير عميقى كه جنبش اخوان در روند مبارزات مردم مصر و جهان اسلام داشته است ، غير قابل انكار مى باشد.

اما این واژه را کارل پوپر در کتاب فقر تاریخ باروری ( the poverty of historicism) با معنی کاملا متفاوتی به کار برد.چنانکه معنی که او از این واژه استفاده می کند در تضادی آشکار با تاریخ گرایی مرسوم ۵ قرار می گیرد . اگرچه برخی این کاربرد پوپر را طرد کرده و کنار گذاشته اند اما این هرگز به معنای فقر استنباط و اثبات او در این کتاب نبود. بلکه صرفا به خاطر گزینش این واژه با این معنی توسط اوست . به گمان پوپر تاریخ باوری رویکردی است در علوم اجتماعی که فرض می کند پیش گویی تاریخ هدف اصلی این علوم است و این هدف با کشف آهنگ ، مسیر ، قوانین و تکامل تاریخ به دست خواهد داد. به بیان دیگر از نظر پوپر تاریخ باور کسی است که ادعا کند اطلاع از علت رویداد های تاریخی با دقت به نتایج رویدادها ، می توان مسیر اصلی تارخ را کشف کرد واز آن درس گرفت ۶ معنایی که پوپر از تاریخ باوری به کار برد به معنای نظری بود که تاریخ را پیش بینی پذیر و دارای علیت می دانند . که با این معنا در تضادی آشکار با کار برد متداول آن یعنی پرهیز از تعمیم وتوجه به فردیت گرایی قرار می گیرد . اما آنگاه که پوپر دست نوشته ی فقر تاریخ باوری را نوشت واژه historicism هنوز غالبا برای اشاره به سنت آلمانی به کار می رفت و پوپر صریحا کاربرد historicism راز کابرد historism جدا کرد.

اندیشه های سیاسی : کونگ فوتسهfutze-Kung

کونگ فوتسه یا "کنفوسیوس" را دانشمندان فلسفه سیاسی، اولین فیلسوف سیاسی جهان میشمارند زیرا که وی قبل از سقراط و افلاطون میزیسته است. این فیلسوف بزرگ چینی در لو قدیم متولد شد و در علم و دانش شهرت فراوان یافت. او به مرتبه نخست وزیری دولت لو رسید و هنگامیکه زمامدار کشور راه عیاشی پیش گرفت در 395 قبل از میلاد از سمت خود استعفا داده و مدت تقریبا 13 سال حیات آوارگی اختیار کرد و از کشوری به کشور دیگر مسافرت کرده و به تعلیم مردم اشتغال داشت. کونگ فوتسه معلم مذهبی نبوده و تعلیمات وی جنبه اخلاقی داشته و بیشتر مربوط بوده به حیات خانوادگی و اصلاحات اجتماعی و فن زمامداری. اندرزهای وی که تا به امروز راهنمای زندگی روزانه مردم شمرده میشود دارای ارزشهای علمی بوده و شبیه فلسفه سود جوئی است.

ریشه فرضیه حق الهی پادشاه (شماره بیست و یکم)

احمد رضا طاهری  

در زمان نشر تحریرات گیوم¹ تا حدود یک قرن بعد موضوع مخالفت با قدرت مطلقه پاپ همه جا در تمام مناطق اروپا شایع و موضوع بحث عمومی مردم حتی عوام قرار گرفته بود.  این امر در واقع از حالت بحث آکادمیک و تحقیقی خارج شده و به دست مردم افتاده بود. این جریان منتج به نتایجی گردید و به صورتی در آمد که بعدها موثر در تحول اوضاع افتاد و در سیر افکار سیاسی حائز کمال اهمیت گردید.  

نیچه؛ زندگی غم انگیز، فلسفه تراژیک 

Friedrich Nietzsche 1844 – 1900

درباره نیچه می توان گفت که او زندگی غم انگیز و فلسفه ای تراژیک داشت. وی یک بچه آخوند مسیحی بود که پدرش را در کودکی از دست داد، و در پایان خود درسن 56 سالگی بعد از 10 سال جنون درگذشت. وی در دوران کودکی چشمانی نزدیک بین داشت و در نوجوانی به سردرد میگرن و ناراحتی گوارشی مبتلا شد، و در میانه سالی سفلیس گرفت، و در دوره سربازی، در جنگ میان آلمان و فرانسه از اسب چنان سقوط نمود که برای همیشه مجروح ماند، یعنی کسیکه از قهرمانی جنگی، اجتماعی، و فرهنگی سخن می گفت، خود انسانی ضعیف و غالبا بیمار بود و حتی برای اینکه چهره لطیف و زنانه اش را قدری خشن و مردانه کند، سبیلهای بلند و جاروبی لجوج آمیزی حمل می کرد.

ديدگاه جامعه شناسي تالكوت پارسونز

دكتر عباس محمدي اصل

تالكتوت پارسونز (1902 -1979) جامعه شناس آمريكايي يكي از بزرگترين نظريه پردازان قرن بيستم است. تفحص ژرف در آثار جامعه شناسان مهم اروپايي (وبر، دوركيم، پارتو) و تامل در مسائل و بحران هاي عظيم اين قرن سرانجام او را به سوي ساختن تئوري هاي جديد در رابطه با كنش فردي، نظام اجتماعي و سيستم فرهنگي كشاند. پارسونز براي عناصر فرهنگي و اجتماعي در شكل گيري سياست و اقتصاد نقش عمده اي قائل بود و در ترويج مكتب «كار كردگرايي ساختي» تلاش بسياري كرد. نظريه هاي كلان، بيان پيچيده، ديدگاه متعالي و تفكر نظام ساز وي، به شدت مورد ملامت و تهاجم بعضي حوزه هاي جامعه شناسي (بخصوص ديدگاه ديالكتيكي) قرار گرفته است.

نصرت شاد    

هنری برگسن ، مهمترین فیلسوف فرانسوی ، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1927 بود . او همچون نیچه و شوپنهاور، نماینده " فلسفه زندگی " است . مورخین چپ این نوع فلسفه را بخشی از فلسفه ارتجاعی بورژوایی میدانند ،چون برگسن می گفت که جهان را نمیشود بر اساس عقل فهمید چون عقل برای درک ماهیت هستی ناتوان است . فلسفه زندگی برگسن روی اگزیستنسیالیسم فلسفی و ادبی در قرن گذشته تاثیر مهمی از خود بجا گذاشت .

نصرت شاد
هگل، مهمترین و موثرترین فیلسوف قرن 19، فلسفه ایده آلیسم آلمان را به اوج خود رساند. او گرچه از خود شاگردان بیشماری بجا گذاشت ولی جانشین و وارثی واقعی در فلسفه نیافت. فلسفه ایده آلیسم مطلق او ترکیبی است از ایده آلیسم عینی شلینگ و ایده آلیسم ذهنی فیشته. هگل میگفت که هر فلسفه ای، زمان خود است که بصورت تفکر درآمده است.

Arthur Schopenhauer 1788-1860

آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی، یکی از کلاسیکهای فلسفه غرب است. توماس مان، نویسنده آلمانی، او را عقلل گراترین فیلسوف میان عقل گریزان نامید. شوپنهاور می گفت که وحشت از مرگ، آغاز فلسفه گری و دلیل دین جویی بوده. مورخین فلسفه، زندگی او را راهی دراز برای کشف حقیقت نامیدند. شوپنهاور می گفت که زندگی رنج است و نجات فقط از طریق هنر ممکن است و اخلاق براساس احساس همدردی با دیگران بوجود می آید و چون تمام زندگی رنج است، هرکس باید با دیگران همدردی کند، و انسان باید تا آنجا که ممکن است به دیگران کمک کند، چون عشق یعنی ابراز همدردی، و چون آدم معمولی نمی تواند با مرگ رفیق شود، او بدنبال کشف فلسفه و الهیات رفته است. وی می گفت که شوق او برای فلسفه به سبب تعجب اش پیرامون جهان، یعنی قدیمی ترین انگیزه فلسفه بافی، بود. درنظر شوپنهاور انسان باکمک لذت هنری وارد جهانی آزاد می شود وسعادت و بدبختی برای او اهمیت خود را ازدست می دهند. مورخین هنری می نویسند که تاکنون هیچکس مثل او درباره موسیقی، فلسفه گری ننموده است .

مشاركت سياسي زنان

مقدمه

 مشاركت عبارت است از دخالت‌داوطلبانه، آگاهانه و همه‌جانبه در همه امور اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي افراد و تأثيرگذاري بر فرآيندهاي تصميم‌گيري در اين امور. مشاركت نه تنها رهيافت براي رسيدن به توسعه پايدار است، بلكه بنابراهميتي كه دارد خود بعنوان هدف توسعه محسوب مي‌شود. چون بدون مشاركت مردم در تمامي عرصه‌هاي فعاليت، توسعه امكان‌پذير يا حداقل پايدارنخواهد بود.در توسعه پايدار همه اقشار، طبقات و گروههاي مختلف سني و جنسي از جايگاه خاص برخوردارند زيرا تنها در صورت مشاركت مردم است كه برنامه‌ها و اقدامات توسعه براساس نيازهاي واقعي مردم پي‌ريزي مي شوند و چون به وسيله خود مردم تعريف و طراحي مي شوند، بنابر اين مورد حمايت آنها قرار داشته و پايدار خواهند ماند.

اندیشه سیاسی ملاصدرا

سید جواد میر خلیلی   

اشاره: ملاصدرا شیرازی(979 - 1045 يا 1050ق) از جمله برجسته‏ترين فلاسفه اسلامى(در عصر صفوى) و صاحب پرطرفدارترین مکتب فلسفی اسلامی، به نام حكمت متعاليه است. این نوشتار قصد دارد تا به مناسبت سالروز بزرگداشت فیلسوف توانای مسلمان، صدرالمتألهین به بررسی دیدگاه های گوناگونی که پیرامون امکان یا امتناع اندیشه سیاسی وی وجود دارد، بپردازد. به طور خلاصه می توان گفت که عده ای از محققین و صاحب نظران بر آنند که با طرح حکمت سیاسی متعالیه، دور جدیدی در اندیشه سیاسی شیعه آغاز شد که نشان دهنده چالش و نزاع بیش از پیش، میان سیاست دینی و نظم سلطانی بود و زمینه را برای تحقق علمی و عملی حکومت دینی، در ادوار بعدی فراهم کرد. در مقابل، برخی دیگر قائل به این هستند که ملاصدرا به عنوان مبدع حكمت متعاليه، آرايى در باب سياست و حكومت دارد؛ اما در آن حد نيست كه مجموعه‏اى بديع، جامع و مهم در باب سياست و حكومت تلقى شود. به زعم این عده، صدرالمتألهین، هیچ نکته جدیدی بر مباحث سیاسی فارابی و ابن سینا نیفزوده و برخی نیز مدعی این هستند که ملاصدرا صرفاً به بسط  مباحث مجمل و مبهم فارابی اکتفا کرده است.

عقل و عقلانيت در انديشه سياسى شيعه

مقدمه

مباحث عمده در انديشه هاى سياسى شيعه را مى توان در دو علم كلام و فقه جست وجو كرد. هر چند ((عقل)) به عنوان يكى از مهم ترين ابزارهاى شناخت در ((كلام)) مطرح است, اما در علم ((اصول فقه)) نيز كه ارتباط وثيقى با ((فقه)) دارد, در بخش مستقلى مورد مطالعه قرار مى گيرد. با اين كه در علم فقه, عقل يكى از چهار منبع كشف احكام است, اما به دلايلى ـ كه در ادامه بحث بررسى خواهد شد ـ كاربرد عملى آن بسيار كم يا نزديك به صفر است.بدون شك مى توان ادعا كرد كه فقه شيعه در فرآيند اجتهاد به اندازه زيادى بر فهم عرفى متكى بوده است. فهم عرفى, عقلانيت, سيره عقلا ـ و در وجهى محدودتر, سيره متشرعه ـ و در مواردى, مصلحت و استحسان و مولفه هايى از اين دست, موتور محركه اجتهاد شيعه است و از اين طريق پويايى آن تضمين مى گردد.

ایمانوئل کانت که پس از ارسطو بزرگترین فیلسوف غربی محسوب می شود، در سال 1724 در کونیگسبرگ واقع در آلمان متولد شد. وی چهارمین فرزند از نه فرزند یک خانواده تهیدست بود. والدین او مردمانی ساده و معتقد به دین مسیح بودند.ایمانوئل در هشت سالگی توسط کشیشی که آثار استعداد را در او می دید، به مدرسه دینی کونیگسبرگ فرستاده شد. در آن مدرسه انضباط شدیدی حاکم و معلمان بسیار سختگیر بودند. به هر حال ایمانوئل توانست مدرسه را به پایان رسانده و به دانشگاه کونیگسبرگ وارد شود. پس از شش سال، از آن دانشگاه نیز فارغ التحصیل گردید، اما به دلیل عدم دستیابی به یک شغل دانشگاهی، ناگزیر شد به عنوان معلم سرخانه مشغول کار شود.

اندیشه جان لاک

اگر نظریه سیاسی توماس‌هابز بر پایه نوعی نگرش بدبینانه به ذات انسان قرار داشت، در مقابل آن نظریه سیاسی جان لاک(1632-1704م) ، فیلسوف انگلیسی بر پایه خوشبینی نسبت به ذات انسان استوار شده است. شهرت فلسفه سیاسی لاک، بیشتر مدیون دومین رساله از «دو رساله در باب حکومت» اوست. فصل دوم آن با این اعلام شروع می شود که :"همه ما [انسانها] به طور طبیعی در یک وضع آزادی کامل قرار داریم. مردم، آزادی کامل دارند تا در حدود قانون طبیعی، هرعملی که می خواهند انجام دهند و با شخص خود و دارایی خود هرچه می خواهند بکنند بی آنکه از کسی اجازه بگیرند یا تابع اراده شخص دیگری باشند". لاک معتقد است که قانون طبیعی از اراده الهی نشأت گرفته و عقل بشر قادر به پی بردن به آن است.

مقاومت جهان سوم و ترديدهاي روشنفكران غربي

ادوارد سعيد، متفكر فلسطيني تبار امريكايي كه بتازگي درگذشت ، در مجموعه بحث هايي كه براي شبكه جهاني بي.بي.سي تحت عنوان روشنفكران تدارك ديده بود، منحني صعود و سقوط روشنفكري در غرب را ترسيم كرده است. از ديدگاه سعيد، روشنفكران غربي تا زماني كه به مسائل دروني غرب مي پردازند و آرمان هاي مردم غرب را آرمان هاي خود مي دانند از مواضع مترقي برخوردارند اما زماني كه با مسائل جهان سوم مواجه مي شوند و آرمان هاي مردمان جهان سوم را با آرمان هاي خود ناهمگون مي دانند، مواضع روشنفكرانه خويش را فراموش مي كنند.

مائو تسه تونگ

مائو تسه تونگ (مائو زدونگ، یا مائو تسه دون نیز تلفظ می‌شود)( Mao Zedong) تئوریسین مارکسیست لنینیسم و سیاست‌مدار انقلابی کمونیست بود. وی جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹ با شکست دادن نیروهای چیانگ کای شک، رئیس‌جمهور وقت چین بنیان گذاشت. او تا پایان عمر در راس حکومت جمهوری خلق چین قرار داشت و این کشور جهان سومی را به یکی از مهم‌ترین کشورهای دنیا در عرصهٔ سیاست و اقتصاد تبدیل کرد گرچه روشهایی که وی در پیش گرفت مورد انتقاد برخی است. برداشت مائو از مارکسیسم که به نقش برجستهٔ دهقانان و روستائیان در انقلاب کارگری ایمان داشت و بر اهمیت فرهنگ به عنوان عنصری که می‌تواند بر اقتصاد سوسیالیستی تأثیر گذارد تاکید می‌کرد به مائوئیسم[۱] معروف است، از سوی بسیاری از نیروهای مبارز در دنیا از جمله در ایران و نپال و پرو پیروی می‌شد. از او به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی دنیا در قرن بیستم نام برده می‌شود.

هانا آرنت سياست و انقلاب

 محمد رضا مرادي طادي

 هانا آرنت فيلسوف اگزيستانسياليست آلماني در 1906 در شهر هاندر آلمان به دنيا آمد. سه ساله بود كه همراه خانواده به كويزنبرگ مهاجرت كرد. ابتدا در دانشگاه برلين الهيات مسيحي خواند، سپس به ماربورگ رفت و نزد هايدگر فلسفه آموخت. سالي سپري نشده بود كه رابطه شاگرد و استاد به عشق كشيد، اما آرنت سال بعد ]1925[ از هايدگر بريد و به هايدلبرگ رفت. آنجا به راهنمايي كارل ياسپرس پايان نامه دكترايش را تحت عنوان مفهوم محبت در انديشه سنت آگوستين به پايان برد.  با به قدرت رسيدن نازيسم، آرنت كه تباري يهودي داشت همراه تني چند از متفكرين ديگر از جمله والتر بنيامين به فرانسه گريخت، از آنجا به پرتغال و سپس به آمريكا مهاجرت كرد. در طي همين سالهاي رنج و گريز كتاب ريشه هاي توتاليتريانيسم را نگاشت كه در جست و جوي عناصري از مدرنيته بود كه در نظامهاي توتاليتر متبلور مي شد. در آمريكا تدريس كرد، نگاشت و در 4 دسامبر 1975 درگذشت.

     عمده آثار او عبارتند از ريشه هاي توتاليتريانيسم (1951)، وضع بشري (1958)، ميان گذشته و آينده (1961)، انقلاب (1963)، خشونت (1970)، بحرانهاي جمهوري (1972) و حيات ذهن (1978).

تاريخ انديشه ي سياسي در نهضت هاي انبيا

1. اديان الاهي و سياست امروزه تعاليم سياسي اديان بزرگي مانند مسيحيت و آيين يهود، عملاً از صحنه ي سياست در سطح ملي و بين المللي کنار گذارده شده اند و اگر در برخي از عرصه هاي سياسي جهان، نقشي به اديان و مذاهب سپرده شده است، تنها به خاطر بهره برداري از نفوذ معنوي آن ها در مسير اهداف و طرح هاي سياسي است، و همان طوري که در طول تاريخ بازيگران صحنه هاي سياست از همه ي وسايل و ابزار، براي رسيدن به قدرت استفاده مي کنند، در اين راستا، همواره از نفوذ اديان نيز بيش ترين سوء استفاده را برده اند.
اگر در تحولات سياسي جهان، نقشي براي مسيحيت و يا آيين يهود مشاهده مي شود، به خاطر آن است که کليسا و کنيسه در خدمت بازيگران سياست در عرصه بين الملل هستند. امروزه مسيحيان جهان، پس از يک دوران طولاني کشمکش تاريخي، سکولاريزم پذيرفته اند و يهوديان غير صهيونيست از سياست به دورند. در برابر اين واقعيت، جاي اين سؤال وجود دارد که آيا اين بيگانگي از سياست، جزئي از تعاليم اديان ياد شده و برخواسته ي از طبيعت آن ها است و يا مانند همه ي پديده هاي تاريخي که در برخورد با عوامل مختلف متحول مي شوند، پديده اي تاريخي و نشأت گرفته از علل و عوامل خاص خود است.

مناسبات آزادى و امنيت از ديدگاه امام خمينى(ره)

اصول سياست خارجى در قرآن

اسلام كلاسيك و اروپاي قرون وسطي؛ مقايسه فلسفه و فرهنگ سياسي

نويسنده: آنتوني بلاك

مترجمين: حامد مشكوري نجفي و محمدعلي مشكوري نجفي

مقدمة مترجم

شرايع گوناگون به تناسب اقتضاي مسائل ويژه زماني و مكاني هر قوم و طايفه به وجود آمده و بر اساس نيازها و شرايط خاص، دستورات و توصيه‌هاي ويژه‌اي را از طريق انبياي الهي بازگو كرده‌اند. اختلافاتي كه اكنون در شرايع مختلف ديده مي‌شود تا اندازه‌اي متأثر از تحولات و تطوراتي است كه بر اساس تحريفات و تغييرات تاريخي در اديان بروز كرده و در مواردي، ناشي از ماهيت اصلي هر شريعت است. البته اين موضوع، مسئله‌اي است قابل مطالعه كه بررسي و تحقيق مجزايي را مي‌طلبد، اما آن چه در اين نوشتار آمده است تفاوت‌هاي موجود در دو شريعت اسلام و مسيحيت در مقطع تاريخي قرون وسطي با قطع نظر از ريشه به وجود آمدن اين تمايزات است. ...

نگاهی به فلسفة سياسی ايمانوئل کانت

بهرام . م

 ترديدی نبايد داشت که کانت بيشترين تأثير را بر انديشة دوران جديد و بويژه در حوزه های گوناگون فلسفه مانند معرفت شناسی، فلسفة اخلاق (اتيک)، فلسفة زيبايی شناسی (استه تيک) و نيز فلسفة حق داشته است. اما آنچه که شايد جالب توجه باشد، ذکر اين نکته است که کانت علاوه بر آن، به عنوان فيلسوفی سياسی، دارای انديشه های درخشانی نيز در حوزة فلسفة سياسی است.

اندیشمندان سیاسی قرون وسطی

محمد جواد فرمانی

تروتسکی؛ ادیب، فیلسوف، سیاستمدار

درسال 1940 در کشور مکزیک جوانی بنام" رامون مرکاد" پیرمردی 60 ساله بنام داود برونشتاین را بدستور آمری با نام یوسف چوقاشویلی بقتل رساند. امروزه هرسه فرد فوق با نام های مستعار، فرانک جکسون، لئون تروتسکی، و یوسف استالین، درتاریخ مبارزات اجتماعی ثبت شده اند. آنزمان بعد ازحمله، اطرافیان تروتسکی، ضارب را دستگیر و به کتک کاری شدید او پرداختند، تروتسکی ولی ازآنان میخواهد که او را زنده تحویل پلیس دهند تا او نام آمراین سوء قصدرا افشاکند، و روزبعد، پیش ازمرگ، تروتسکی خطاب به اطرافیان میگوید که یه پیروزی انترناسیونالیسم پنجم، که ضداستالینیسم است، یقین دارد.

نصرت شاد

(1225 – 1274 ب م)

او یک فیلسوف ایتالیایی و از مکتب تفسیر یا همان اسکالستیک میباشد. سن توماس داکوئن اعتقاد داشت که انسان (همانطور که ارسطو معتقد بود) موجودی است سیاسی و اجتماعی، هدف دولت حفظ منافع جامعه است که این مسئله با وحدت کامل جامعه و بودجه محکم در برابر دشمن میسر است.

نام اصلی لائوتسه، "لی اره" بوده و معروف به "استاد کهن" یا "پیر استاد" بوده است. تا آنجائیکه مدارک تاریخی در دست است او به احتمال قوی اولین فیلسوف مشهور چینی بوده است که در زمان سلسله چو میزیسته. اما، بعضی معتقدند که چنین شخصی اصلا وجود نداشته و وجود او تاکنون به مرحله اثبات نرسیده است.

 گرد آوری: احمد رضا طاهری

توماس داکوین و دانته به طوری به عقاید سنتی و "تشکیل یک جامعه واحد اروپایی"  معتقد بودند که فکر شکست تئوری های خود را نمیکردند. آنها نمیدانستند که دعاوی امپراطوری قرن 14 نمیتواند سیاست اروپا را اداره کند. همچنین پیش بینی نکردند که اختلافات ملی که در شرف تولد و نمو بود بزودی مردمی را که در تحت حکومت امپراطوری بسر میبرد متلاشی خواهد نمود و به بخش های مختلف و مخالف یکدیگر تقسیم خواهد نمود.