پایگاه تخصصی سیاست بین الملل (  INPO  )‌

سالشمار زندگي علي شريعتي

زندگي من، مجموعاً، عبارت است از چندين برنامه‌ي پنج ساله. هميشه كاري را شروع مي‌كرده‌ام و به اوج مي‌رسانده‌ام و آخر پنج سال درهم مي‌ريخته؛ هر بار از سر: از اول نوجوان تا 28 مرداد 32 و سقوط دكتر مصدق و آغاز ديكتاتوري، پنج سال. از اين دوره تا تشكيل نهضت مقاومت ملي مخفي، كه از 1337 به هم خورد و دستگير شديم، پنج سال. از 38 تا 43، در اروپا پنج سال. از 43 تا 48، دوره‌ي خاص آوارگي و زندان و مقدمه‌چيني و زمينه‌سازي دانشكده، پنج سال. دوره‌ي كنفرانس‌هاي دانشگاه‌ها و ارشاد، پنج سال، تا 51. پس از آن، زندان و خانه‌نشيني و خفقان پنج سال. (با مخطاب‌هاي آشنا، مجموعه‌ي آثار 1، ص 262)

نظریه انتقادی و پست مدرنیسم در روابط بین الملل

مقدمه

درست در زمانی که «باری بوزان» توجه جدی خود را به مفهوم نظم‌دهنده اصلى روابط بین‌الملل یعنى امنیت در درون مکتب واقع‌گرایى ـ نوواقعگرایی، معطوف کرد، رشته روابط بین‌الملل در دهه 1980 در معرض انتقادات شدیدی قرار گرفت. شاید این رشته توسعه نیافته (Bakward Discipline) تا حد زیادی از توجیه شرایط ناتوان بود و در نهایت تحت تاثیر رویدادهایى قرار گرفت که سایر حوزه‌های علوم اجتماعى را در دهه‌های قبل متاثر ساخته بود.[1] در نتیجه به سوالاتی نظیر هدف رشته روابط بین‌الملل (که اولین بار قبل و بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد) و نیز روش شناسى (که موضوع دومین مناظره بزرگ در دهه 1960 بود) و تا حد کمتری، مسایل هستى شناختی که در دهه 1970 به شکل بحث در مورد بازیگران فراملى و مسایلى از این قبیل مطرح شد، سوالات معرفت شناسانه (که سوال در مورد نحوه ادعای ما درباره معرفت و نحوه دستیابى به آن است) و نیز سوالات اخلاقى (که در مورد آنچه باید هدف و مبنای اخلاقى تلاش نخبگان رشته روابط بین‌الملل قرار گیرد، تحقیق مى‌کند)، اضافه شد. در این جریان، قافله روابط بین‌الملل به سادگى به سایر حوزه‌های علوم اجتماعى رسید. همانگونه که جورج (George) در این باره بیان مى‌کند، برخى سوالات بسیار مهم، دیگر نمى‌توانند از سوی دانشمندان درگیر با مسایل حساس روزمره نادیده گرفته شوند. بنابراین وظیفه این دانشمندان نسبت به دیگران بسیار سنگین‌تر است.[2]

ثبات نظام بين المللي و تغيير آن هسته اصلي نظريه رژيم هاي بين المللي را تشكيل مي دهد. در اين مقاله به مباحثي همچون مباني شكل گيري رژيم هاي بين المللي، تعريف، مفاهيم رژيم هاي بين المللي و ... مي پردازيم.

مباني شكل گيري تئوري رژيم هاي بين المللي
شناخت بهتر هر پديده و تجزيه و تحليل درست آن مستلزم شناخت مباني، ريشه ها و سوابق آن است. رژيم هاي بين المللي ( مجموعه اي از اصول، هنجارها، قواعد صريح يا تلويحي و رويه هاي تصميم گيري كه به واسطه آنها توقعات بازيگران راجع به موضوعي خاص با هم تلاقي مي كند و خواسته هاي بازيگران بر آورده مي شود) از اواسط دهه ،۱۹۷۰ از دامن دانشكده هاي شرق آمريكا و كانادا سربرافراشت و در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوايل دهه ۱۹۸۰ اوج گرفت.

مشاركت سياسي زنان

مقدمه

 مشاركت عبارت است از دخالت‌داوطلبانه، آگاهانه و همه‌جانبه در همه امور اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي افراد و تأثيرگذاري بر فرآيندهاي تصميم‌گيري در اين امور. مشاركت نه تنها رهيافت براي رسيدن به توسعه پايدار است، بلكه بنابراهميتي كه دارد خود بعنوان هدف توسعه محسوب مي‌شود. چون بدون مشاركت مردم در تمامي عرصه‌هاي فعاليت، توسعه امكان‌پذير يا حداقل پايدارنخواهد بود.در توسعه پايدار همه اقشار، طبقات و گروههاي مختلف سني و جنسي از جايگاه خاص برخوردارند زيرا تنها در صورت مشاركت مردم است كه برنامه‌ها و اقدامات توسعه براساس نيازهاي واقعي مردم پي‌ريزي مي شوند و چون به وسيله خود مردم تعريف و طراحي مي شوند، بنابر اين مورد حمايت آنها قرار داشته و پايدار خواهند ماند.

سخنراني آيت الله خامنه‌اي، رئيس جمهور وقت، در مجمع عمومي سازمان ملل

به نقل از مركز اسناد انقلاب اسلامی

خداوندا‌! به نام تو آغاز مي‌كنم و از تو هدايت و كمك مي‌طلبم.. زندگي و مرگ و نياز و نيايش من متعلق به توست. تو خود روشني و گيرايي سخن حق را به گفته‌هايم ببخش و آن را پيك «حقيقت» به سوي صدها ميليون گوش و دلي قرار ده كه هم اكنون ملتهبانه آن را مي‌طلبند و به سوي صدها برابر كه در آينده چنين خواهند بود. بار الها درودي سپاسگزارانه از سوي من و ملتم به روان پيامبران بزرگ، بويژه ابراهيم و موسي و عيسي و محمد (ص) بفرست كه پيام‌ رهايي و آگاهي انسان را به بهاي جاه و با همه‌ي توان در جهان پراكندند و ابدي ساختند، و سلامي تكريم‌آميز به دل‌هاي پاك و روشن كه آن پيام را نيوشيدند، به ويژه آنان كه بر سر آن جان باختند.

نويسنده: رضا - ميرمحمدي 

با به قدرت رسيدن چهره هاي غرب گرا و ضد روس در پي وقوع انقلاب هاي رنگي در برخي از اعضاي گوآم و روي كار آمدن عناصر جوان و پرانگيزه در تعداي ديگر از آنها، اين سازمان تا حدود زيادي از انفعال يا حداقل از كم تحركي خارج شده و شتاب چشم گيري در حركت كند آن بوجود آمده است. پس از پايان عمر جهان دو قطبي كه با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در سال 1991م واقعيت پيدا كرد، گرايش به سمت تاسيس و فعاليت سازمانهاي منطقه اي نسبت به دهه هاي قبل تشديد شد. اگرچه در آن دوره نيز سازمان هاي منطقه اي زيادي تولد يافته و با رويكردها ي مختلف اقتصادي، سياسي و امنيتي فعاليت مي كردند، ولي بعد از افول ستاره عمر ابرقدرت شرق، انگيزه همگرايي هاي منطقه اي در ميان برخي از دولت ها و ملت ها بنا به دلايل مختلفي بيش از پيش قوت گرفت. در ميان كشورهاي متمايل به ابرقدرت شرق، يكي از دلايل عمده اين رويكرد پر كردن خلاء ناشي از فروپاشي شوروي و ايجاد چتر امنيتي جديد در دنياي تازه بود.

مهدي - صمدي

شايد در نظر بسياري از مردم، اوپك تنها كارتل در عرصه بين‌المللي باشد كه مي‌تواند با وحدت عمل، در كنترل قيمت نفت بيشترين تأثير را بگذارد. ولي اين تصور به هيچ وجه درست نيست. اگر به توليد رسمي اوپك توجه كنيم خواهيم ديد، ميزان آن چيزي حدود 24 تا 26 ميليون بشكه در روز است كه گهگاهي با توجه به وضعيت بازار بالا و پايين مي‌رود. اگر اين ميزان توليد در كنار كل مصرف جهاني قرار گيرد، مي‌بينيم كه توليد اوپك، يك‌چهارم يا يك‌سوم نياز روزانه‌ي بازار نفت جهانيان را تأسيس مي‌كند. مصرف جهاني به طور متوسط برابر 81 تا 84 ميليون بشكه در روز است.

معرفی کتاب : بررسي آرا و انديشه‌هاي سياسي ابوريحان بيروني

چاپ اول كتاب «انديشه سياسي ابوريحان بيروني» نوشته غلامحسن مقيمي، تهيه شده توسط پژوهشگاه علوم و انديشه سياسي، از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد.\\
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين اثر در ادامه پروژه ملي تدوين تاريخ انديشه سياسي مسلمين تهيه شده و با هدف بررسي و تحليل انديشه‌هاي اجتماعي و سياسي ابوريحان بيروني صورت گرفته است تا گامي در جهت فراهم ساختن زمينه‌هاي لازم براي شناسايي تاريخ انديشه سياسي ـ‌ اسلامي باشد.

تئوری پنجره اورتون و افکار سازی آمریکا علیه ایران

سید جواد میر خلیلی   

چگونه افکار عمومی در آمریکا شکل داده می شود؟  جوزف اورتون (Joseph Overton) یکی از متفکران برجسته آمریکائی است که در فاصله سالهای ١٩٩٢ و ٢٠٠٣ تاثیر عمیقی بر عملکرد فکرانباره های (Think Tanks) آمریکائی و نحوه شکل دادن افکار عمومی در آمریکا داشته است. او که در مرکز سیاستگزاری مک کیناک (Mackinac Center for Public Policy) در سمت معاون ارشد به کار تحقیق اشتغال داشت در ماه جون سال ٢٠٠٣ در سن ۴٣ سالگی در یک حادثه سقوط هواپیما جان سپرد. یافته بزرگ اورتون نظریه "پنجره اورتون" (Overton Window of Political Possibilities) بود که نام وی را بر سر زبانها انداخت.

اندیشه سیاسی ملاصدرا

سید جواد میر خلیلی   

اشاره: ملاصدرا شیرازی(979 - 1045 يا 1050ق) از جمله برجسته‏ترين فلاسفه اسلامى(در عصر صفوى) و صاحب پرطرفدارترین مکتب فلسفی اسلامی، به نام حكمت متعاليه است. این نوشتار قصد دارد تا به مناسبت سالروز بزرگداشت فیلسوف توانای مسلمان، صدرالمتألهین به بررسی دیدگاه های گوناگونی که پیرامون امکان یا امتناع اندیشه سیاسی وی وجود دارد، بپردازد. به طور خلاصه می توان گفت که عده ای از محققین و صاحب نظران بر آنند که با طرح حکمت سیاسی متعالیه، دور جدیدی در اندیشه سیاسی شیعه آغاز شد که نشان دهنده چالش و نزاع بیش از پیش، میان سیاست دینی و نظم سلطانی بود و زمینه را برای تحقق علمی و عملی حکومت دینی، در ادوار بعدی فراهم کرد. در مقابل، برخی دیگر قائل به این هستند که ملاصدرا به عنوان مبدع حكمت متعاليه، آرايى در باب سياست و حكومت دارد؛ اما در آن حد نيست كه مجموعه‏اى بديع، جامع و مهم در باب سياست و حكومت تلقى شود. به زعم این عده، صدرالمتألهین، هیچ نکته جدیدی بر مباحث سیاسی فارابی و ابن سینا نیفزوده و برخی نیز مدعی این هستند که ملاصدرا صرفاً به بسط  مباحث مجمل و مبهم فارابی اکتفا کرده است.

بخش جدید سایت : رسانه و روابط بین الملل

به بهانه سومین اجلاس اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی بخش رسانه و روابط بین الملل به موضوعات سایت افزوده شد .

این اتحادیه کار خود را از سال ۸۶ آغاز نموده  و اینک به اتحادیه ای بزرگ و تاثیر گذار در منطقه و فرامنطقه تبدیل شده است . سومین اجلاس این اتحادیه به مدت سه روز در تهران برگزار می گردد و بیش از ۱۶۰ مدیر شبکه اسلامی در آن حضور خواهند یافت . برای آگاهی از اخبار این رخ داد مهم و تاثیر گذار بر روابط بین المللی مسلمانان به سایت اتحادیه به آدرس ذیل مراجعه کنید :

http://www.irtvu.com/fa

به نظر می رسد در صورتی که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با این نهاد بین المللی نوپا همکاری جدی و همه جانبه نماید و سایر کشورهای اسلامی به اهداف عالی این سازمان توجیه گردند این نهاد می تواند خلاء و شکاف موجود میان رسانه های جهان اسلام در مقابله با تهاجم رسانه ای غرب را بر طرف ساخته و جبهه جدیدی در مقابله با استکبار جهانی در صنعت و هنر رسانه ایجاد نماید . در ادامه این نهاد بین المللی جدید را بیشتر خواهیم شناخت :

سید یاسین هاشمی

رسانه‌های لیبرال در قرون گذشته سردمدار ترویج آزادی بیان و عقیده درکشورهای دنیا بوده‌اند. در این دوران حکومت‌ها و شخصیت‌های متعددی به وسیله همین رسانه‌ها دشمن آزادی بشر یا مخالف حقوق بشر قلمداد شده‌اند. اما از دهه 1940 و پس از جنگ جهانی دوم همین مطبوعات و رسانه‌های لیبرال به تناقض‌های آشکاری برخورده‌اند که با مبانی لیبرالیسم هم‌خوانی ندارد. به نظر می‌رسد مدعیان آزادی در این میدان به ورطه شکست نزدیک شده‌اند. این نوشتار به روند شکل‌گیری این نوع رسانه‌ها و تناقض‌های پدید آمده در اصول و فلسفه رسانه‌های لیبرال می‌پردازد.طبق نظریه نویسندگان کتاب «چهار تئوری مطبوعات»1 چهار الگوی رسانه‌ای در دنیا حضور دارند که در این میان الگوی رسانه لیبرال گوی سبقت را از هم‌ردیفانش ربوده و در دو قرن اخیر به گفتمان اول رسانه‌ای تبدیل شده است. چهار الگوی مزبور عبارتند از:

1. اقتدارگرا (توتالیتاریسم) یا یکه‌تاز که قدیمی‌ترین الگوی رسانه‌ای و مطبوعاتی به شمار می‌آید؛

2. الگوی لیبرال یا همان آزادمنش (لیبرالیسم)؛

3. الگوی رسانه با مسؤولیت اجتماعی؛

4. الگوی رسانه کمونیسم و سوسیالیسم.2

رسانه ها و روابط بین الملل

به مناسبت سومین اجلاس اتحادیه رادیو و تلوزیونهای کشورهای اسلامی در تهران ( مهرماه ۸۸ )

رشته روابط بین الملل یک پدیده جدیدبعدازجنگ جهانی دوم است که دانشمندان آمریکایی به مطالعه وبررسی علمی آن پرداختند.دورشته ی دیگردرکناراین رشته وجوددارندکه توجه به ارتباطات رادراین حوزه گسترش میدهند:

 به مناسبت سومین اجلاس اتحادیه رادیو و تلوزیونهای کشورهای اسلامی در تهران ( مهرماه ۸۸ )

 البرز للـه گانی، کارشناس روابط بین الملل

 اندیشکده روابط بین الملل _ فرضیه به آزمون گذاشته شده در این نوشته مختصر، عبارت از این است که "ایالات متحده آمریکا و دول غربی از طریق دستکاری عوامل و زمینه های همگرایی امت اسلامی، آنها را به عواملی برای تفرقه و جدایی مبدل ساخته است ."

اصطلاح همگرایی از مفاهیم و واژه های خاص علوم سیاسی و روابط بین الملل می باشد که به طور معمول در مقابل اصطلاح واگرایی به کار برده میشود. منظور از همگرا شدن کشورها یا جوامع مختلف، نزدیک شدن آنها به یکدیگر به منظور اتخاذ مواضع مشترک در زمینه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، نظامی و مانند آن است. از آنجایی که تاریخ حیات سیاسی جوامع بشری همواره شاهد همگرایی ها و واگرایی های متعددی بوده است، در نتیجه این مساله مورد توجه دانشمندان و نظریه پردازان علم سیاست قرار گرفته است.

نطق‌هاى فراموش نشدنى

تاریخ با نطق‌های فراموش نشدنی رهبران کشور‌هاى مختلف دنیا غنی شده است بطوری که ملت‌ها تشکیل جلسه می‌دهند که در مورد مسائل بحرانی روزبحث کنند ازپرهیجان‌ترين به تحریک آمیز همراه با واقعیت‌هاى  عجیب وغریب ، در اینجا برخى از سخنرانى‌هاى فراموش نشدنی را برايتان ياد‌آورى مى‌کنيم.

امام خميني و سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران

 سيد جواد ميرخليلي

 چكيده

با توجه به اين مسئله مهم كه بخش اعظمي از سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با آرمان هاي اسلامي و مفاهيم مكتبي آميخته شده است، امام خميني به منزله رهبر و ايدئولوگ اين حكومت، مباني نظري و اصول خاصي را براي سياست خارجي آن ارائه مي نمايند. از آن جا كه اين مباني و اصول از جايگاه خاصي برخوردارند؛ در اين مقاله، سعي مي شود تا به برخي از مهم ترين آموزه ها ، اصول و اهداف سياست خارجي از ديدگاه امام خميني با توجه به گفته ها و نوشته هاي ايشان اشاره گردد. هم چنين رابطة مباني، اصول و اهداف نيز مورد بررسي قرار مي گيرد.

واژه هاي كليدي: امام خميني، سياست خارجي، سياست خارجي جمهوري اسلامي، صدور انقلاب، استقلال.

مفاهیم پایه : حقوق

امروزه واژه «حقوق» Rights استعمالات و كاربردهاى متفاوتى دارد. اين كاربردها و معانى گوناگون هرچند بى ارتباط با يكديگر نيستند، ولى از برخى جهات از يكديگر متمايزند:
1. «حقوق» به معناى دست مزد و حق الزحمه: مثلا، گفته مى شود: «حقوق كارمندان دولت». منظور از آن دست مزدى است كه اين افراد به طور ماهانه از دولت دريافت مى كنند.
2. حقوق عبارت است از: مجموعه قواعد و مقررّاتى كه بر روابط افراد يك جامعه در زمان معيّن به كاربرده مى شود. به ديگر سخن، حقوق مجموعه اى از بايدها و نبايدهايى است كه اعضاى يك جامعه ملزم به رعايت آن هستند و دولت ضمانت اجراى آن را به عهده دارد؛ مانند: حقوق ايران، حقوق مصر و حقوق مصر. تقريباً همه جوامع انسانى از گذشته تاكنون به نوعى با اين الزام هاى حقوقى همراه بوده اند.

معرفی کشور تاجیکستان

تاجیکستان یا جمهوری تاجیکستان (به فارسی تاجیکی: Ҷумҳурии Тоҷикистон) کشوری در آسیای میانه است. این کشور از جنوب با افغانستان، از باختر (غرب) با ازبکستان، از شمال با قرقیزستان، و از خاور (شرق) با چین همسایه است. تاجیکستان یک کشور محاط در خشکی است که در گذشته راه ابریشم از آن گذر می‌کرده است. پهناوری تاجیکستان ۱۴۳٬۱۰۰ کیلومتر مربع (۹۵ام) است. تاجیکستان کشوری کوهستانی و پربارش است و منابع آّب فراوانی دارد.

عقل و عقلانيت در انديشه سياسى شيعه

مقدمه

مباحث عمده در انديشه هاى سياسى شيعه را مى توان در دو علم كلام و فقه جست وجو كرد. هر چند ((عقل)) به عنوان يكى از مهم ترين ابزارهاى شناخت در ((كلام)) مطرح است, اما در علم ((اصول فقه)) نيز كه ارتباط وثيقى با ((فقه)) دارد, در بخش مستقلى مورد مطالعه قرار مى گيرد. با اين كه در علم فقه, عقل يكى از چهار منبع كشف احكام است, اما به دلايلى ـ كه در ادامه بحث بررسى خواهد شد ـ كاربرد عملى آن بسيار كم يا نزديك به صفر است.بدون شك مى توان ادعا كرد كه فقه شيعه در فرآيند اجتهاد به اندازه زيادى بر فهم عرفى متكى بوده است. فهم عرفى, عقلانيت, سيره عقلا ـ و در وجهى محدودتر, سيره متشرعه ـ و در مواردى, مصلحت و استحسان و مولفه هايى از اين دست, موتور محركه اجتهاد شيعه است و از اين طريق پويايى آن تضمين مى گردد.

مرور اجمالي ساختار سياسي اجتماعي عراق

نويسنده: احمد - بخشايشی اردستاني 

پيدايش عراق ناشي از مجموعه‌اي از معاهدات و قراردادهاي بين‌الملل و توافق‌هاي مرزي است. از جملة مهمترين قراردادها مي‌توان، به معاهده سور 1920، كنفرانس قاهره 1921، معاهده 1922 بين عراق، انگليس، معاهده لوزان 1923، معاهده انگليس تركيه 1926، معاهده 1975 الجزيره با ايران و حل مناقشات مرزي با ايران و مشخص شدن خط ميانه در اروندرود و همچنين معاهده، ترك مخاصمه با كويت در 1991 از طريق تحريم‌هاي سازمان ملل اشاره كرد. در اوايل ژانويه سال 1999 صدام ادعاي تازه‌اي را به صحنه آورد و آن اين كه بريتانيا كويت را از عراق جدا نمود. اين ادعا موجب اعتراض كويت و شكايت به سازمان ملل شد. در واقع هويت‌سازي عراق امري است كه طي زمان، با فراز و نشيب‌هاي بسيار همراه بوده است. در سال 1933 فيصل نگراني خود را نسبت به قوام گرفتن يك هويت ملي ابراز مي‌دارد.

عصر روشنگرى (5)

   نويسنده: مسلم - نجفى 

روسو در جاى ديگر بين اراده كلى و اراده همگان فرق مى گذارد. اراده كلى تنها سود و بهره عمومى را كافى مى داند و خطاناپذير است اما دومى به بهره فردى نظر دارد و خطاپذير است و چيزى جز برآيند جمع اراده هاى جزئى نيست و اراده كلى را نمى توان به آسانى با بَرآيند اراده هاى جزئى كه به صورت بيش ترين آراء يا حتى همه آراء ابراز مى شود يكى دانست. از اين روى او وجود قانون گذار را ضرورى مى داند؛ چه اين كه بيش تر مردم هميشه نمى دانند خير حقيقى شان در چيست و نياز به روشنگرى دارند تا اراده كلى به طور كامل جلوه كند. به خلاف فرق و ناسانى كه روسو در اين جا ميان اراده كلى و اراده همگان مى گذارد اين ناسازگارى باقى است كه قانون گذار به دليل در اَمان نبودن از اشتباه چگونه مى تواند با همه روشنگريهايى كه براى اراده همگان ارائه مى كند اراده كلى اشتباه ناپذير را بيان كرده تصويب برساند. به گفته كاپلستون:

عصر روشنگرى (۴)

   نويسنده: مسلم - نجفى 

به طور كلى فيلسوفان پس از آن كه خودخواهى را واقعيت كلى و گزيرناپذير گرفتند همگى پذيرفتند كه درك لذّت برترين ارزش است و هر لذّتى تا زمانى كه زيانى براى جامعه و آن فرد نداشته باشد رواست.

در نقد اخلاق طبيعى مورد نظر روشنگرى مى توان گفت اغلب مردم نمى توانند و يا گرايشى ندارند كه عقل خويش را راهنماى خود قرار دهند. سطح برخوردارى مردم از عقل گوناگون است. افزون بر اين چه بسا انسانى كه با وجود بهره مندى از عقل و انديشه كافى انگيزه اى براى حرف شنوى از آن ندارد. بر مبناى روشنگرى همه دريافتهاى انسان تجربى و از راه حواس است نه ما قبل تجربى. بنابراين شخصيت انسان ساخته پرداخته و دستاورد خود اوست در حالى كه امروزه نمى توان انكار كرد كه بخشى از شخصيت انسان را امور ماقبل تجربى تشكيل مى دهند كه به طور طبيعى و فطرى در بشر نهاده شده است. عوامل ژنتيكى نيز سرايت دهنده بسيارى از ويژگيهاى روحى و جسمى در انسان به شمار مى آيند. همچنين بسيارى از وقتها عقل آدمى از انگيزه هاى قوى تر همچون لذّتهاى جسمانى و شهوانى اثر مى پذيرد. بنابراين يا عقل به عنوان ابزارى در خدمت كام جوييها و شهوتهاى او در مى آيد و يا از روى عمد به تعطيلى كشانده مى شود. كسانى مثل دالامبر كه مى گويند پاسخ همه پرسشهاى اخلاقى در دل ماست در واقع اعتراف به اين است كه بخشى از شخصيت ما پيش از دستاوردهاى تجربى شكل گرفته است و ناتمامى مبناى تجربه گرايى است كه ماترياليستهاى روشنگرى بر آن پا مى فشارند.

عصر روشنگرى (۳)

 نويسنده: مسلم - نجفى 

دفاعيات كليس

در برابر بروز انديشه هاى ضد دينى فيلسوفان روحانيان مسيحى با روشهاى گوناگون به مبارزه با آنان پرداختند. شمارى با روى آوردن به درشتيها و خشونتهاى پيشين هر كژراهه روى نسبت به آموزه هاى كليسا را سزاوارى كيفر از سوى دولت مى دانستند و شمارى با ردّ آن خشونتها با سلاح مبارزه فرهنگى يعنى قلم و بيان به رويارويى با روشنگرى و دفاع عقلانى از دين پرداختند؛ در مثل در فرانسه از سال 1715 تا 1789 نزديك به نهصد اثر در دفاع از مسيحيت منتشر شد كه نود اثر آن تنها در سال 1770 نشر يافته است. دينداران فرانسه در برابر هر يك كتاب مخالف مسيحيت و به دفاع از روشنگرى ده كتاب در رد آن منتشر كردند. كتاب (اثبات دين مسيحى با حقايق) (1722) از اوتويل و (نمايش طبيعت) (46 ـ 1739) از پلوش در هيجده جلد (نامه هاى انتقادى) (63 ـ 1755) ازگوشا در پانزده جلد و (فرهنگ ضد فلسفى) از ميول شاندون كه در سال 1767 هفت بار به چاپ رسيد. نمونه هايى از اين تلاش است.

نويسنده: مسلم - نجفى 

دئيسم انگليسى

دئيسم در انگلستان گونه گون است. گرايش اصلى اش اين است كه يك نظام عقلى پديد آورد و در نتيجه راز و مسائل ماوراء الطبيعى را از فضاى اين دين عقلانى بيرون مى برد و اين را با نور دانش ممكن مى داند. از اين روى شخصى مانند: تولند در (مسيحيّت بدون راز) (1697) بر اين باور است كه امر غيرعقلانى كه از حدّ فهم انسان بالاتر است مورد آگاهى ما قرار نمى گيرد و چون از چيستى امر غير عقلانى چيزى نمى دانيم سخن گفتن از هستى اش نيز ممكن نيست. وقتى هيچ يك از گزاره هاى چيزى را نمى توان شناخت از وجود آن هم نمى توان خاطر جمع بود. چيزى كه از هر جهت مرموز و بيرون از گنجايى فهم باشد براى دين نيز به اندازه دانش بيگانه است.

عصر روشنگرى (1) 

نويسنده: مسلم - نجفى 

در جهان غرب پاره اى از قرن‌ها با نشانى روشن نامگذارى و شناخته مى شوند؛ مانند قرن هفدهم با نام (عصر خرد) (The Age of Reason) و قرن نوزدهم با نام: (عصر ايدئولوژى)The Age of Idelogy)) و قرن هيجدهم با نام: (عصر روشنگرى)The Age of Enlightenment) گرچه ممكن است شهرت نامگذاري‌هاى ياد شده يكسان نبوده و نيز درباره آنها اتفاق نظر نباشد اما درباره قرن هيجدهم اين نامگذارى از شهرت و اهميت ويژه‌اى برخوردار است. شمارى عصر روشنگرى را (عصر خرد) نيز ناميده اند و اين دو تا اندازه اى هم معنى و هم مفهومند. با اين حال شمارى از مورّخان غربى (عصر خرد) را به هر دو قرن هفدهم و هيجدهم اطلاق مى كنند اما عصر روشنگرى را به دليل ويژگيهايى كه دارد تنها به قرن هيجدهم اختصاص مى دهند.

«حساب سیاسی» یا حساب سیاسی‌کاری؟

بیش از 330 سال از نگارش کتاب «علم حساب سیاسی» ویلیام پتی می‌گذرد. پتی را پدر علم اقتصاد سیاسی کلاسیک بورژوازی و کریستف کلمب اقتصاد سیاسی می‌دانند. چرا که همان‌گونه که کریستف کلمب تا پایان عمرش نفهمید که ‌قاره‌ی آمریکا را کشف کرده است، ویلیام پتی نیز به ارزش کاری که در کتاب دیگرش به نام  «رساله‌ی مالیات و اعانه‌ها» انجام داده بود چندان واقف نشد. در آن کتاب، او به تحلیل و تبیین قوانین تولید سرمایه‌داری، نظریه‌ی ارزش، مزد، تقسیم کار و پول پرداخت. از این کتاب به عنوان مهم‌ترین اثر اقتصادی قرن هفدهم نام می‌برند. به‌واسطه‌ی ارائه‌ی مفاهیم مهمی که در این کتاب به کار برده شد و عدم توجه در خور به آن در آن زمان لقب کریستف کلمب اقتصاد سیاسی به او داده شد. اما گویا در مورد حساب سیاسی او، و به مفهوم امروزی آن آمار هم، با توجه به کاربردهایی که در کسب قدرت پیدا کرده است می‌توان این لقب را بار دیگر به او داد.

نويسنده: سيد حسین - نصر

منبع: کتاب - جوان مسلمان و دنياي تجدد

درك معنايي كه فلسفه در غرب دارد و نقشي كه در شكل دادن به تمدن جديد و به ويژه در شكل دادن به پديده‌اي ايفا كرده كه به مدرنيسم يا تجددطلبي مشهور است، براي جوان مسلمان و به واقع هر جواني كه در هر فرهنگ غيرديني ديگري رشد كرده باشد، در ابتدا دشوار است. همان طور كه پيشتر ديديم، در جهان اسلام، مثل هر جهان سنتي ديگري، فلسفه همواره با دين ربط و پيوند نزديك داشته است، لذا همواره «حكمت» خوانده مي‌شده و هرگز در پي مخالفت با حقايقي نبوده كه از سوي خداوند در سلك متون مقدسي نازل مي‌شده كه نزد مسلمين در مرتبه‌ي اول قرآن مجيد است و حديث به يك معني مكمل آن است. در غرب نيز مدتي طولاني وضع كمابيش مانند جهان اسلام بود. وقتي تمدن مسيحي بر غرب استيلا داشت فلسفه عميقاً با كلام مربوط و متحد بود و به مسايلي كه به واسطه‌ي نفس حضور وحي مطرح بود عنايت داشت. در اين دوران فلسفه در پي آن بود كه معناي ژرف‌تر پيام دين را توضيح بدهد و دركي عقلاني از جهاني تدارك كند كه در آن واقعيت ديني مسيحيت همواره و با قوت حاضر بود و ايمان نقشي اساسي و مركزي ايفا مي‌كرد. تنها از رنسانس به بعد و به خصوص پس از قرن يازدهم / هفدهم، يعني آغاز عصر جديد، بود كه نقش فلسفه در غرب به نحو قابل ملاحظه‌اي شروع به تغيير كرد.

ایمانوئل کانت که پس از ارسطو بزرگترین فیلسوف غربی محسوب می شود، در سال 1724 در کونیگسبرگ واقع در آلمان متولد شد. وی چهارمین فرزند از نه فرزند یک خانواده تهیدست بود. والدین او مردمانی ساده و معتقد به دین مسیح بودند.ایمانوئل در هشت سالگی توسط کشیشی که آثار استعداد را در او می دید، به مدرسه دینی کونیگسبرگ فرستاده شد. در آن مدرسه انضباط شدیدی حاکم و معلمان بسیار سختگیر بودند. به هر حال ایمانوئل توانست مدرسه را به پایان رسانده و به دانشگاه کونیگسبرگ وارد شود. پس از شش سال، از آن دانشگاه نیز فارغ التحصیل گردید، اما به دلیل عدم دستیابی به یک شغل دانشگاهی، ناگزیر شد به عنوان معلم سرخانه مشغول کار شود.

از ماكياولی تا جان لاک ( سیری در اندیشه سیاسی جدید )  قسمت دوم

محمدعلي - عليزاده / نقي - لطفي

يكي از تفاوتهاي اصولي تفكرات عصر جديد با دوره‌ي قبل، ويژگي انديشه سياسي در اين دوره است. مشكل اساسي انديشمندان عصر جديد برخورد با مقتصيات جامعه سنتي و قرون وسطايي بود. با پيشرفت طبقه متوسط تجاري و بازرگاني و تحول در ابعاد اقتصادي، اجتماعي ساخت سياسي نيز دگرگون شد و به صورت حركتي منظم در پاسخ به طبقه جديد عمل كرد. با توجه به اين كه در دوره قرون وسطي اقتصاد بشري به شكل اقتصاد كشاورزي و زمينداري بود، ساختمان دولت و سيستم حكومتي نيز به شكل فئودالي بود كه با واگذاري اختيارات به اشخاص و دادن امتيازات به آن‌ها قدرت شاه از بالا به پايين منتقل مي‌شد. در كنار اين سيستم، مسيحيت و بينش كليسايي نيز مطرح بود. در حالي كه در عصر جديد با رشد تجارت و بازرگاني و ظهور طبقه بورژوازي فروپاشي در ساخت اقتصاد فئودالي صورت پذيرفت و اين امر تغيير در ساخت سياسي حكومت را امري ضروري ساخت. پيدايش مكتب استبداد در پاسخ به چنين شرايطي شكل گرفت. از آنجا كه طبقه جديد براي عقب راندن فئودالها و كاهش قدرت كليسا براي وحدت بازار داخلي نيازمند يك قدرت برتر بود، به پادشاهان روي آورد تا با كمك آن‌ها به سركوب فئودالها و اشراف بپردازد.

از ماكياولی تا جان لاک ( سیری در اندیشه سیاسی جدید )  قسمت اول

محمدعلي - عليزاده / نقي - لطفي

يكي از تفاوتهاي اصولي تفكرات عصر جديد با دوره‌ي قبل، ويژگي انديشه سياسي در اين دوره است. مشكل اساسي انديشمندان عصر جديد برخورد با مقتصيات جامعه سنتي و قرون وسطايي بود. با پيشرفت طبقه متوسط تجاري و بازرگاني و تحول در ابعاد اقتصادي، اجتماعي ساخت سياسي نيز دگرگون شد و به صورت حركتي منظم در پاسخ به طبقه جديد عمل كرد. با توجه به اين كه در دوره قرون وسطي اقتصاد بشري به شكل اقتصاد كشاورزي و زمينداري بود، ساختمان دولت و سيستم حكومتي نيز به شكل فئودالي بود كه با واگذاري اختيارات به اشخاص و دادن امتيازات به آن‌ها قدرت شاه از بالا به پايين منتقل مي‌شد. در كنار اين سيستم، مسيحيت و بينش كليسايي نيز مطرح بود. در حالي كه در عصر جديد با رشد تجارت و بازرگاني و ظهور طبقه بورژوازي فروپاشي در ساخت اقتصاد فئودالي صورت پذيرفت و اين امر تغيير در ساخت سياسي حكومت را امري ضروري ساخت. پيدايش مكتب استبداد در پاسخ به چنين شرايطي شكل گرفت. از آنجا كه طبقه جديد براي عقب راندن فئودالها و كاهش قدرت كليسا براي وحدت بازار داخلي نيازمند يك قدرت برتر بود، به پادشاهان روي آورد تا با كمك آن‌ها به سركوب فئودالها و اشراف بپردازد.

معرفی شبه‌جزيره‌ بالكان‌

شبه‌جزيره‌ بالكان‌ داراي‌ مسافتي‌ حدود 520000 كيلومترمربع‌ مي‌باشد كه‌ مابين‌ درياي‌ آدرياتيك‌ و يونان‌ از غرب‌ و درياي‌ مديترانه‌ از جنوب‌ و درياي‌ اژه‌ و درياي‌ سياه‌ از شرق‌ قرار گرفته‌ است‌.

بالكان‌ ناحيه‌اي‌ است‌ كوهستاني‌ كه‌ به‌وسيله‌ رودهاي‌ دانوب‌، ساوا، مراوا، مارتيزا، واردار و قره‌سو مشروب‌ مي‌شود. بالكان‌ در جغرافياي‌ سياسي‌ به‌ كشورهاي‌ روماني‌، آلباني‌، صربستان، كرواسي، بوسني و هرزگوين، مقدونيه، بلغارستان‌، يونان‌ و تركيه‌ (بخش‌ اروپايي‌ تركيه‌) اطلاق‌ مي‌شود.

مقايسه اردوغان واحمدي‌نژاد

زیبا کلام

رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير تركيه جداي از آنكه كراوات مي‌زند، هرگز نه ادعاي رهبري جهان اسلام را داشته، نه خود را مدافع حقوق محرومان و ضعفا در دنيا اعلام كرده، نه گفته كه مي‌خواهد در برابر نظام سلطه بايستد، نه اعلام كرده كه سازمان ملل، شوراي امنيت و آژانس بين‌المللي هسته‌اي را به رسميت نمي‌شناسد و نه براي خانم محجبه مصري كه در آلمان به قتل مي‌رسد تشييع‌جنازه سمبليك به راه انداخته. مع‌الذالك آنقدر در سياست خارجي‌اش عزت دارد كه براي بيش از يكصد مسلماني كه در چين به دست نيروهاي چيني‌ كشته شدند و صدها نفر ديگر، كه در ناآرامي‌هاي اخير آن كشور بازداشت شده‌اند،

کانادا ( Canada )

کانادا ( Canada ) کشوری است واقع در آمریکای شمالی ، شمال کشور آمریکا ، غرب گرینلند و شرق آلاسکا ، در کنار اقیانوس آرام ( در غرب ) و اقیانوس اطلس ( در شرق ) ، دریای لابرادور ( در شمال شرق ) و اقیانوس منجمد شمالی ( در شمال غرب ) . پایتخت کانادا شهر اتاوا ( Ottawa ) با 1 میلیون و 143 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت کانادا ، 9 میلیون و 984 هزار و 670 کیلومتر مربع و جمعیت آن 33 میلیون و 390 هزار نفر می باشد .

مکزیک ( United Mexican States )

ایالات متحده مکزیک ( United Mexican States ) کشوری است واقع در آمریکای شمالی ، جنوب آمریکا ، شمال بلیز و گواتمالا ، خلیج کالیفرنیا و اقیانوس آرام در غرب ، خلیج مکزیک و خلیج کامپچه در شرق . پایتخت مکزیک شهر مکزیکو سیتی ( Mexico City ) با حدود 20 میلیون نفر جمعیت می باشد . مساحت مکزیک 1 میلیون و 972 هزار و 550 کیلومتر مربع و جمعیت آن 111 میلیون و 212 هزار نفر می باشد . از مهمترین شهرهای مکزیک می توان به گوادالاخارا 1 میلیون و 650 هزار نفر ، پوئبلا 1 میلیون و 275 هزار نفر ، سیوداد نتزاهوالکویوتل 1 میلیون و 230 هزار نفر و سیوداد خوارز 1 میلیون و 190 هزار نفر می باشد . مکزیک دارای اقلیمی خشک و بیابانی در مناطق شمال و شمال غرب ،  دشت های پست و جلگه ای در امتداد ساحل خلیج مکزیک و نواحی ناهموار و مرتفع کوهستانی در مرکز و جنوب که همان کوههای مادره است ، می باشد . رشته کوههای مادره مانند زنجیری شمال ، جنوب ، شرق و غرب مکزیک را به محاصره در آورده . بلندترین نقطه مکزیک قله آتشفشانی اوریسابا ( Volcan Pico de Orizaba ) با 5700 متر ارتفاع نام دارد که در مرکز کشور و شرق مکزیکو سیتی واقع است .

مالزی ( Malaysia )

مالزی ( Malaysia ) کشوری است واقع در جنوب شرق آسیا و جنوب ویتنام ، مالزی کشوری دو پاره است ، پاره غربی شبه جزیره مالایا است که در جنوب تایلند قرار گرفته و پاره شرقی ، یک سوم شمالی از جزیره برونئو ( کالیمانتان ) می باشد . دو منطقه مهم از پاره شرقی مالزی در جزیره برونئو ، صباح ( Sabah ) و ساراواک ( Sarawak ) نام دارند . پایتخت مالزی ، شهر کوالالامپور ( Kuala Lumpur ) با حدود 1 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت مالزی 329.750 کیلومتر مربع و جمعیت آن 25 میلیون و 275 هزار نفر است .

جمهوری تاجیکستان ( Republic of Tajikestan )

جمهوری تاجیکستان ( Republic of Tajikestan ) کشوری است واقع در آسیای مرکزی ، غرب چین ، جنوب قرقیزستان ، شرق ازبکستان و شمال افغانستان . پایتخت تاجیکستان ، شهر دوشنبه با حدود 600 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت تاجیکستان 143.100 کیلومتر مربع و جمعیت آن 7 میلیون و 212 هزار نفر است . از مهمترین شهرهای تاجیکستان می توان به خجند 150 هزار نفر ، کولاب 80 هزار نفر ، قرغان تپه 65 هزار نفر و اورا تپه 55 هزار نفر اشاره کرد . تاجیکستان در منطقه ای با عرض جغرافیایی متوسط و اقلیمی قاره ای واقع شده است ،

جمهوری اسلامی ایران ( Islamic Republic of Iran )

جمهوری اسلامی ایران ( Islamic Republic of Iran ) کشوری است واقع در قاره آسیا ، منطقه خاورمیانه ، غرب افغانستان و پاکستان ، جنوب ترکمنستان و آذربایجان و ارمنستان ، شرق ترکیه و عراق ، دریای مازندران ( خزر ) در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب . پایتخت ایران ، شهر تهران ( Tehran ) با حدود 7 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت این کشور 1 میلیون و 648 هزار و 195 متر مربع و جمعیت آن نزدیک به 72 میلیون نفر است . از مهمترین شهرهای ایران می توان به مشهد 2 میلیون و 100 هزار نفر ، اصفهان 1 میلیون و 540 هزار نفر ، تبریز 1 میلیون و 370 هزار نفر ، کرج 1 میلیون و 215 هزار نفر و شیراز 1 میلیون و 200 هزار نفر اشاره کرد .

جمهوری مولداوی ( Moldavia Republic of)

جمهوری مولداوی ( Moldavia Republic of) کشوری است واقع در شرق اروپا بین اوکراین و رومانی ، پایتخت این کشور شهر کیشی نف ( Chisinau ) با 662 هزار نفر می باشد . مساحت مولداوی 33.700 کیلومتر مربع و جمعیت آن 4 میلیون و 206 هزار نفر است .

نویسنده:محمدرضا تخشيد-اردشير نوريان

ايران و امريكا پس از گذشت حدود سي سال از وقوع انقلاب اسلامي ايران، همواره در حالت چالشي و مخاصمه جويانه قرار داشته است. اين روابط پس از خاتمة دوران جنگ سرد و مخصوصاً طي يك دهة گذشته، وارد مرحلة تازه‌اي شده است كه مقارن با دوران يكجانبه گرايي امريكا شده است.

روابط ايران و امريكا پس از گذشت حدود سي سال از وقوع انقلاب اسلامي ايران، همواره در حالت چالشي و مخاصمه جويانه قرار داشته است. اين روابط پس از خاتمة دوران جنگ سرد و مخصوصاً طي يك دهة گذشته، وارد مرحلة تازه‌اي شده است كه مقارن با دوران يكجانبه گرايي امريكا شده است.
با توجه به حذف رقيب اصلي از صحنه رقابت و برتري امريكا در صحنة جهاني، اين احتمال، دور از ذهن نبود كه اقدامات امريكا در منطقة حساسي مانند خاورميانه، علاوه بر تثبيت هژموني آن كشور بر منطقه، تمامي قدرت‌هاي منطقه‌اي از جمله ايران را در حاشيه قرار دهد، اما روند تحولات نشان مي‌دهد كه اين رويكرد به خاورميانه، نه تنها موجب كاهش و انزواي نقش ايران نشده است، بلكه يكي از پي‌آمدهاي آن، توسعة نفوذ و افزايش شعاع تأثير ايران بر منطقه بوده است. اين مقاله در حقيقت به دنبال بررسي و تجزيه و تحليل اين حقيقت است كه چگونه، يكجانبه‌گرايي و فشارهاي همه جانبه به كشورهاي منطقه، چنين پي‌آمدهايي به دنبال داشته است.

مفاهيم پایه : منافع ملي (National Interest)

منافع ملي (National Interest) يكي از بنيادي ترين و رايج ترين مفاهيم و واژه هاي سياسي كنوني به ويژه در ادبيات مربوط به سياست خارجي كشورهاست. اين مفهوم از تركيب دو واژه منافع (Interest) و ملي (National) تشكيل شده است كه هر كدام از آنها به نوبه خود از گستردگي معنايي زياد برخوردار هستند. اين امر از جهاتي باعث ابهام در مفهوم منافع ملي گرديده است. با اين وجود منافع ملي آن دسته از منافعي تلقي مي شوند كه دولتها به عنوان يك مجموعه و به نمايندگي از ملت هايشان در روابط خود با ساير كشورها در پي تحقق آن مي باشند.

تابعيت چيست؟

مفهوم«تابعيت» و مشتقات آن از جمله مفاهيم و واژه هاي پركاربرد در ادبيات روابط بين الملل است. واژه تابعيت (citizenship)و مشتقات آن همچون تبعه و اتباع كه از موضوعات مهم حقوق بين الملل خصوصي است به طور معمول روزي چند بار در خبرهاي مختلفي كه به رويدادهاي عرصه مناسبات بين كشورها مربوط مي شود تكرار مي گردد.